HAYMANA TİCARET BORSASI
STRATEJİK PLAN
ANKARA
2019
Bu Belgenin içeriğinden Haymana Ticaret Borsası Sorumludur. Hiç bir şekilde hiçbir görüşü yansıtmamaktadır. Her hakkı saklıdır.
İÇİNDEKİLER
II. STRATEJİK PLANLAMA YAKLAŞIMI
2.2 Stratejik Planlamada Yasal Dayanak
2.3 Stratejik Planlama Hazırlık Süreci
2.4 Stratejik Planlamanın Unsurları
3.2 Yasal Mevzuat ve Yükümlülükler
3.3 Haymana Ticaret Borsası Tarihçesi
3.3.1 Haymana Ticaret Borsası Faaliyet Alanları ve Hizmetleri
3.5.5.1 Kapasite Artırımı ve Networking Projesi
3.5.5.2 Çiftçiden Sanayiciye Aspir ile Geleceğe
3.5.5.3 Haymananın Kükürtlü Suyu ile Gelen Sağlık Projesi
3.5.5.4 Tarımsal Ürün Analiz Labortatuvarının Etkinliğinin ve Teknolojisinin Geliştirilmesi Projesi
3.5.5.5 Nohut Yetiştiriciliğinde Karşılaşılan Problemler Ve Çözüm Önerileri Projesi
3.5.5.5 Nohut Yetiştiriciliğinde Karşılaşılan Problemler Ve Çözüm Önerileri Projesi
4.1 Haymana Ticaret Borsası Swot Analiz
4.2 Haymana İlçesi Swot Analiz
4.3 Haymana Ticaret Borsası PEST Analizi
Haymana Ticaret Borsası, güçlü kurumsal altyapısıyla, borsacılık işlemlerinde sektörel gelişmeleri ve teknolojik yenilikleri takip ederek, üyelerine dünya standartlarında kaliteli hizmet vermek, üyelerinin mesleki etkinliklerini kolaylaştırmak, kurumsal gelişimlerini sağlamak, iş geliştirme ve hedef pazar konularında destek vermek amacıyla; 2019-2023 yıllarını kapsayan Stratejik Planını tamamlamış ve hedeflerini gerçekleştirmiştir.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği; oda ve borsaları, kendi toplulukları içinde bütün iş hayatının çıkarlarını temsil eden ve rekabet gücü ile büyümesini destekleyen öncü kurumlar haline gelmeleri, Türkiye genelinde iş hayatının gelişmesini ve büyümesini sağlamak için yerel, bölgesel ve ulusal düzeylerde en yüksek temsil, hizmet ve destek sunacak bütünleşik tek bir yerel iş destek şebekesinin oluşturmaları amaçlarına erişmek üzere “akreditasyon sistemi”ni geliştirmiştir. Akreditasyon sistemine göre Akredite Oda ve Borsalar Yönetim Kurulunca onaylanan 4 yıllık, görev sürecini kapsayan Stratejik Plan hazırlamakla yükümlüdür.
Haymana Ticaret Borsası, orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını; politika oluşturma kapasitelerinin artırılması, mali yönetim iyileştirilmesi, performansının izlenmesi ve hesap verme sorumluluğu doğrultusunda belirlemiştir.
Haymana Ticaret Borsası’nda planlama kültürünün yerleşmesine katkı sağlarken, Borsa’nın akreditasyon sürecini hızlandıracak olan Stratejik Plan, katılımcılık ve şeffaflık ilkeleri gereği gerek kurum içi gerekse kurum dışı paydaşlar ile yapılan toplantılar sonucunda hazırlanmıştır.
Yapılan bu toplantılarda Borsa’nın mevcut kaynakları gözden geçirilmiş, faaliyetleri incelenmiş; paydaşlar ile olan ilişki düzeyleri analiz edilmiştir. Kurumun güçlü ve zayıf yönleri, dış çevresel faktörler (fırsatlar ve tehditler) ile birlikte değerlendirilerek belirlenen misyon, vizyon ve ilkeler doğrultusunda ulaşmak istediği amaçlar belirlenmiştir. Söz konusu amaçlar; hedef ve faaliyetlere bölünmüş, süre planı, maliyetlendirme ve performans göstergeleri eklenerek ulaşılabilir ve ölçülebilir hale getirilmiştir.
Hesap verebilirlik ilkesi gereği, Haymana Ticaret Borsası Stratejik Planı’na Borsa’nın web sitesinde de yer verilecek, belirlenmiş olan stratejik amaç, hedef ve faaliyetler kamuoyu ile paylaşılırken benzer süreçleri yaşayan kurum ve kuruluşlara yol gösterici nitelikte olunacaktır.
II. STRATEJİK PLANLAMA YAKLAŞIMI
2.1 Stratejik Planlama
Kuruluşun bulunduğu nokta ile hedefleri arasındaki bağlantıyı kurmada önemli bir araçtır. Yöneticilerin beklentileri doğrultusunda ulaşmak istenilen noktaların belirlenmesiyle oluşan; kuruluşun hedeflerine ulaşmayı mümkün kılacak yöntemleri belirlemesini gerektirir. Uzun vadeli ve geleceğe dönük bir bakış açısı taşıdığından, kuruluş bütçesinin stratejik planda ortaya konulan amaç ve hedefleri ifade edecek şekilde hazırlanmasına, kaynak tahsisinin önceliklere dayandırılmasına, hesap verme sorumluluğuna rehberlik etmektedir. Sonuç odaklı çalışmaya teşvik eden planda;
- Günümüzde teknolojik gelişimlerin hızlı yaşanmasıyla oluşan rekabet ortamının artması, kurumun bu değişime istenilen yönde uyum sağlayabilmesi için gayret etmesi, değişimi planlayıcı ve destekleyici şartların oluşması için geleceği yönlendirir.
- Hedefe ulaşılabilir gerçekçiliği resmeder.
- Disiplinli ve sistemli bir şekilde çalışmayı teşvik ederek kuruluşun kendisini nasıl tanımladığını, neler yaptığını ve neler yapmak istediklerini değerlendirip şekillendirilmesi ile kaliteli yönetime aracılık etmektedir.
- Hedeflenen sonuçların nasıl ve ne ölçüde gerçekleştiğinin izlenerek, değerlendirilmesi ve denetlenmesine hesap verme sorumluluğuna temel oluşturur.
- Stratejik planlama sürecinin kuruluşun en üst düzey yetkilisi tarafından desteklenmesi; her düzeydeki elemanların katkısı, ortak çabası ve desteği ile katılımcı bir yaklaşımla, stratejik planlama başarıya ulaşır.
2.2 Stratejik Planlamada Yasal Dayanak
Kurumların stratejik plan hazırlamalarında 24 Aralık 2005 tarihinde yayımlanan “5436 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ve 26 Mayıs 2006 tarihli “Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” referans metinler olarak kabul edilebilir.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ni tanımlayan 18.05.2004 tarihli 5174 sayılı Kanun’un 28.inci maddesinde borsalar; “[bu kanunda yazılı esaslar çerçevesinde borsaya dâhil maddelerin alım satımı ve borsada oluşan fiyatların tespit, tescil ve ilanı işleriyle meşgul olmak” üzere kurulan, tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu olup stratejik planının temel dayanağını, 2010 tarihi itibarıyla güncelleştirilmiş “Odalar ve Borsalar için Akreditasyon Kılavuzu” ve ekleri oluşturmaktadır. Haymana Ticaret Borsası’nın Stratejik Planını değerlendirecek olan kurum ise üst birlik olan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği organı Akreditasyon Kurulu’dur. Stratejik plan, akreditasyon sürecinin oluşturmaya çalıştığı standardizasyonunun önemli bir bileşenidir. Bu yeni standart, yetki almayı isteyen tüm odaların ve borsaların sahip olmaları ve üyelerine sunmaları gereken birtakım zor, temel becerileri ve hizmetleri içeren kapsamlı ve güvenilir bir çerçeveye dayandırılmaktadır.
2.3 Stratejik Planlama Hazırlık Süreci
Haymana Ticaret Borsası’nın stratejik plan hazırlama süreci şu aşamaları içermektedir:
- Stratejik plan ekibi oluşturuldu. Yönetim Kurulu tarafından yetkilendirilme yapıldı.
- Stratejik plan; kuruluşun ‘’tüm çalışanlarının planı sahiplenmesi ile mümkündür’’ ilkesinden hareketle Haymana Ticaret Borsası Yönetim Kurulu, Meclisi ve Tüm Personeli ile bu yaklaşımı benimsemiş ve tüm birimlere bilgilendirme yapılmıştır.
- Stratejik Planlama hazırlık çalışmaları kapsamında, planlama sürecinden sorumlu organlar belirlenmiş, organizasyon oluşturulmuştur.
- Borsamızın kurum düzeyinde güçlü ve zayıf yanları ile fırsatlar ve tehditler araştırılmış (SWOT Analizi), aynı zamanda ulusal ve uluslararası boyutta politik, ekonomik, sosyal ve teknolojik gelişmeler gündeme getirilmiştir (PEST Analizi).
- Stratejik planlama ekibi tarafından hazırlık programı çalışmaları dâhilinde ihtiyaç analizi çalışması yapılmıştır.
- Stratejik planın kapsadığı yıllar için yıllık iş planı oluşturulmaya başlanmıştır.
2.4 Stratejik Planlamanın Unsurları
Neredeyiz? Kurumun geleceğe yönelik hedef ve stratejiler geliştirebilmesi için mevcut durumda paydaşlar ile olan ilişkiler incelenerek, kurumun sahip olduğu kaynaklarla, eksik olduğu yönlerin, kuruluşun kontrolü dışındaki olumlu ya da olumsuz gelişmeler değerlendirilmiştir.
Nerede Olmak İstiyoruz? Kurumun misyonu, vizyonu, politikaları yeniden gözden geçirilmiş; mevcut durum analizi sonucunda elde edilenler doğrultusunda ulaşmak istenilen amaçlar belirlenmiştir.
Nerede olmak istiyoruz? Belirlenen hedefler doğrultusunda faaliyetler belirlenmiştir.
III. MEVCUT DURUM ANALİZİ
3.1 Tanım ve Tarihçe
Tarımsal ürünler olmak üzere toplumsal yaşamın idamesi için zaruri temel ihtiyaç maddelerinin fiyatlarının belirlendiği aslî yapılar konumunu haiz olan ticaret borsaları; mal, hizmet ve üretim aktörlerinin alıcı–satıcılarının karşı karşıya getirilmesi yöntemiyle iktisadî kararların alınmasına imkân veren her türlü ortam olarak tanımlanabilen “piyasa” kavramının gündelik hayattaki en yaygın/somut örnekleridir[1].
Borsa kelimesinin de etimolojik köken olarak, Belçika’nın Bruges kentinde veya Anvers kentinde 1531 tarihinde ilk sürekli fuarı kuran “Van der Beurs” ailesinin isminden türediği ileri sürülmektedir[2]. Anılanlar numuneler üzerinden alışveriş yapmış, gemiler limana gelmeden malları belirli kurallar çerçevesinde aralarında alıp satmışlardır. Bu çerçevede sistematize edilen mübadele yöntemine atfen; somut birtakım malların belirli kurallar dâhilinde alınıp satılması amacıyla bir araya gelinen mekânlara “Borsa” ismi verilmiştir[3].
Dünyada Borsacılık
Roma ve Finikelilerin yazıtlarından elde edilen bilgilere göre, milattan önce 1200-1500 yılları arasında yaşayan insanların, gerçekleştirmiş oldukları panayırlar ile borsacılığın ilk temelleri o dönemde atılmıştır. 12. ve 13. yüzyıllarda senedin bulunarak kullanılmaya başlaması ile ticaret pratikleşmiş; Ortaçağ’da borsalar resmi olarak kurulmaya başlamıştır. Fuarlar ve panayırlar olarak gelişmeye başlayan borsalar; borsa adı ile ilk olarak 1487 yılında Anvers’te (Belçika) kurulmuştur. 15. Yüzyılda Anvers’te düzenlenen fuarlar ekonomik gelişmede önemli bir canlılık sağlamıştır. “Burges”te modern borsa tekniğinin öncüsü sayılabilecek alım-satım işlemleri yapılmıştır. Özellikle kıtaların keşfi ile sonucu büyük deniz yollarının açılmasıyla dünya ticaretinin Atlantik kıyılarına kayması Anvers’in önemini artırmıştır. Dört tarafı bölmelere çevrili salonu ile Anvers Borsası, kalabalık bir işadamları gurubunun muamelelere katılmasını sağlamıştır. Anvers’te ilk borsanın açılmasına müteakip 1530 yılında Lyon (Fransa), Touluse’da (Fransa); kısa bir süre sonra, 1571 yılında Londra Borsası, 1724 yılında Paris Borsası ve 1792 yılında ise New York Borsası kurulmuştur.
[1] Doğan Burtan B., Ticaret Borsacılığının Dünyada ve Türkiye’deki Gelişim Süreçlerine Genel Bir Bakış, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 1, 2010
[2] Fertekligil, A.: Türkiye’de Borsanın Tarihçesi, İstanbul 2000, s. 3; Karslı, M.:Sermaye Piyasası Borsa Menkul Kıymetler, İstanbul 2003, s. 160; Köse, M.: Osmanlıda Borsa ve Galata Bankerlerinin Devletin Mali Yapısındaki Yeri, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 18, Erzurum 2001,
[3] Doğan Burtan, a.g.e
Türkiye’de Borsacılık
Avrupa borsalarının gösterdiği hızlı gelişmelerin de etkisiyle 1883 yılında İstanbul’da Galata Borsası kurulmuştur. Bir yandan batılı ülkelerde kurulan anonim şirketlerin çıkarmış olduğu hisse senetlerinin ve tahvillerin, azınlıklar eliyle İstanbul’da ve Osmanlı Devleti'nin diğer bazı merkezlerinde dolaşıma sunulması, sarraflar ve bankerler aracılığı ile alınıp satılmaya başlanması; diğer taraftan 1854 Kırım Savaşı’ndan itibaren başlayan borçlanmalar dolayısıyla çıkarılan tahvillerin bazı Avrupa borsalarında alınıp satılması ve diğer bazı faktörler ile birlikte Osmanlı ülkesinde de bir borsa kurulması fikri ortaya çıkmıştır[1]. Bu gelişmeler neticesinde Osmanlı’da ilk borsa, 1866 yılında “Dersaadet Tahvilat Borsası” adı altında kurulmuştur. Menkul değerler borsası niteliğinde kurulan bu borsa çalışmalarına 1906 yılına kadar devam etmiş ve aynı yıl çıkarılan bir nizamname ile Dersaadet Tahvilât Borsası, “Esham ve Tahvilat Borsası” olarak öngörülmüştür[2].
Ticaret Borsalarının gelişimi ise 1886 yılında çıkarılan “Umumi Borsalar Nizamnamesi” ile başlamıştır. Söz konusu düzenleme ile ülkemizin ilk ticaret borsası 14 Aralık 1891’de İzmir’de kurulmuş, bunu 1913'de Adana, 1920'de Antalya, 1924'de Edirne, Konya, Bursa ve 1925'te İstanbul Ticaret ve Zahire Borsaları izlemiştir[3]. 1925 tarihinde yayımlanan 655 sayılı Ticaret ve Sanayi Odaları Kanunu çerçevesinde ticaret borsalarının sayısı hızla artmıştır. 11 Ocak 1943 tarihinde yürürlüğe konulan 4355 sayılı Ticaret ve Sanayi Odaları, Esnaf Odaları ve Borsa Kanunu sayesinde, o zamana kadar ticaret ve sanayi odalarının birer şubesi seklinde kurulan ve çalışan ticaret borsalarına ayrı bir tüzel kişilik seklinde yapılanma imkânı sağlamıştır[4]. Türkiye’de 57 tanesi il merkezinde ve 56 tanesi ilçelerde olmak üzere toplam 113 adet ticaret borsası bulunmaktadır.
3.2 YASAL MEVZUAT VE YÜKÜMLÜLÜKLER
Ülkemizde Ticaret Borsası ile ilgili yükümlülükler, 5174 No’lu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu ile düzenlenmiştir. Bu kanuna göre; Ticaret Borsaları, kanunda yazılı esaslar çerçevesinde borsaya dâhil maddelerin alım satımı ve borsada oluşan fiyatlarının tespit, tescil ve ilânı işleriyle meşgul olmak üzere kurulan kamu tüzel kişiliğine sahip kurumlardır. Borsalar; ayrıca taşınır ve taşınmaz mal almaya, satmaya, inşa, ifraz, tevhit ve rehin etmeye, ödünç para almaya, kamulaştırma yapmaya, sosyal faaliyetleri desteklemeye, özendirmeye, bağış ve yardımlarda bulunmaya, okul ve derslik yapmaya, burs vermeye, bu kanun hükümleri çerçevesinde şirket ve vakıf kurmaya veya kurulu şirketlere ortak olmaya ve benzeri hukukî işlemler yapmaya yetkilidirler.
[1] Köse, Osmanlıda Borsa ve Galata Bankerlerinin Devletin Mali Yapısındaki Yeri, s. 232.
[2] Beşirli M, Osmanlı’da Borsa: Dersaadet Tahvilât Borsası’ndan Eshâm Ve Tahvilât Borsası’na Yeni Düzenleme Girişimleri, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Fırat University Journal of Social Science, Cilt: 19, Sayı: 1, Sayfa: 185-208, Elazığ, 2009
[3] İpekçioğlu, Ş. (2007), Şanlıurfa Ticaret Borsası’nın Yapısı ve İşleyişi, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa,
[4] Üzümoğlu, S. S. (2008). Tarımsal Ürün Borsaları Ve Vadeli İslemler, Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
3.3 Haymana Ticaret Borsası Tarihçesi
Borsamız 71.000 m² alan içerisinde faaliyet göstermekte olup toplam 130 adet depo alanı mevcuttur. İçerisinde 35 adet ambar, bir yem fabrikası,250.000 tonluk çelik siloları ile toplam 1.075.000 ton stoklama kapasitesine sahiptir. Ayrıca 50 tonluk kantar, otomatik numune alım cihazı en son teknolojiye sahip laboratuar cihazları ve elektronik satış salonuna sahip idare binası mevcuttur.
Haymana Ticaret Borsası 1987 yılında kurulmuştur. Borsa’nın ilk yerleşkesi Ankara-Haymana yolu üzeri Haymana Belediyesi’ne ait bir binadır. Haymana Ticaret Borsası, kurulduğu ilk yıllar faaliyetlerini; Genel Sekreter, Muhasebeci ve Hizmetliden oluşan 3 kişilik beşeri altyapısı ile sürdürmüştür. 33 üye ile faaliyetlerine başlayan Borsa, her geçen yıl fiziksel ve beşeri altyapısını güçlendirmiş, üye sayısını artırmıştır. 2006 yılında Borsa’nın hizmet binası, şu an faaliyet gösterdiği mevcut yerine taşınmış olup, kurum bünyesinde laboratuar ve satış ofisi açılmıştır. Laboratuarda tescil ürünlerinin detaylı analizini yapan Borsa, satış ofisi ile üyelerin işlem gören ürünlerinin ticaretini sağlayarak serbest piyasada fiyatların oluşmasına ve ürünlerin değerleri ölçüsünde satılmasına katkı sağlamaktadır. Toplam 180 üyemiz mevcuttur.
Haymana Ticaret Borsası 2021 yılı Yönetim Kurulu Başkanı Fazlı Çınar’dır. Yöneticilerimizin ve üyelerimizin desteği ile kurumumuzun; kurumsal yapısını sürekli iyileştirmek, teknoloik alt yapısı oluşturulmuş ve hizmet kalitesini sürekli üst seviyede tutarak, bilgi, beceri ve yetkinlik ile donatılmış personel yapısı ile hizmet çeşitliğini ve kalitesini artırmak, bölgemizde, ulusal ve uluslararası alanda yaptığı her proje ve faaliyette öncülük eden, örnek olabilen, işbirliğini geliştiren, saygınlığını ve etkinliğini artırmış uluslararası referans borsa haline getirilmesi amaç edinilmiştir. Bu amaçlar doğrultusunda yeni yönetimimizin desteği ile borsamızın binası yenilenmiş. İki katlı olan borsa binamız üçüncü katı onarmıştır. 2021 yılında faaliyete girmiş tüm alt yapı teknolojileri yenilenmiş bir laboratuvarı hizmete açmıştır. Bununla birlikte yenilenmiş bir arşiv ve toplantı salonu yapılmıştır. Haymana Ticaret Borsası; üyelerimizin ihtiyaçlarının en iyi şekilde karşılanması için politikalarını geliştirmiş, borsamızda işlem gören ürünlerin ulusal ticaretimizin gelişmesine ve serbest piyasa fiyatlarının oluşmasına katkı sağlamak amaçlı satış solununu yenilemiştir. Elektronik satış sistemine geçen borsamız üyelerimizin birbirleriyle olan ticari ilişkilerinde güven sağlanması, üyelerimize sunulan bilgi ve sağladığımız hizmetlerimizi en iyi biçimde aktarılması, tüm faaliyetlerimizde bölgemizin ve ülkemizin gelişmesine katkıda bulunmaktır. Haymana Ticaret Borsası organizasyon şeması; Yönetim Kurulu Başkanı, Genel Sekreterliğe bağlı olarak 3 bölümden oluşmaktadır. Hububat Teknolojileri Laboratuvarı, Muhasebe Birimi, Projeler ve Akreditasyon Birimi olmak üzere birimlerden oluşmaktadır.
3.3.1 Haymana Ticaret Borsası Faaliyet Alanları ve Hizmetleri
Mevzuat Gereği Gerçekleştirilenler
Haymana Ticaret Borsası’nda Genel Sekreterlik, Tescil ve Muhasebe, Laboratuvar, Projeler ve Akreditasyon, İç Hizmetler olmak üzere 5 birim bulunmaktadır. Birimlerin temel görevleri şunlardır:
Genel Sekreterlik Biriminin Görevleri:
- Üye kayıt: Üye başvurularının almak, sicil dosyasını oluşturmak ve Yönetim Kuruluna bildirmek, Yönetim Kurulu tarafından kaydı onaylanan üyenin kaydını yapmak, borsa sicil kayıt suretini düzenlemek, tahsil servisine dosyayı devretmek.
- Hububat rekolte tespit çalışmalarına katılım: Hububat rekolte çalışmalarına katılmak, sonuçlarını raporlamak, üyelerine ve ilgili kurum ve kuruluşlara iletmek.
- Hububat rekolte gerçekleşme oranlarının istatistiksel çalışmalarını yapılması: Yapılan rekolte tespit çalışmaları ile gerçekleşen hububat rekoltelerinin istatistiksel çalışmalarını yapmak, bültenlerini hazırlamak, üyelerine, ilgili kurum ve kuruluşlara yaymak, internet ortamında yayınlamak.
- Yerel paydaşlar ile ilişkilerin geliştirilmesi: Borsa’nın fikir alış verişinde bulunduğu başta Tarım İlçe Müdürlüğü, Ziraat Odası, Toprak Mahsulleri Ofisi gibi kurumları ziyaret etmek, ağırlamak ve birlikte ortak toplantılara katılmak.
Tescil ve Muhasebe Biriminin Görevleri:
- Tescil işlemleri: Tescil işlemi başvurularını kabul etmek, tescil evraklarını hazırlamak, tescil ücretinin tahsilâtını yapmak ve tescil belgesinin teslim etmek.
- Bütçe işlemlerini gerçekleştirmek ve kayıtlarını tutmak: Bütçe işlemlerine ait kayıtlar elektronik ortamda tutmak, bütçe istatistiklerinde kullanılmak üzere dosyalamak.
- Piyasada oluşan fiyatların tespiti: Piyasada alım ve satımı yapılan hububatların, borsa tarafında tespiti ve tescil edilerek borsa satış salonu ve web sitesi aracılığıyla haber platformlarına sunmak.
- Servisin tanzim ettiği belgelerin hazırlanması: Üye başvurusu ve üye kaydının sicil programından bulunarak belgenin yazdırmak, borsa sicil kayıt sureti, borsa ihracat tescil beyannamesi gibi belgeleri mühürlenerek imzalamak, ücretinin tahsilâtını gerçekleştirmek.
- Bülten yayınlama: Tescil edilen günlük, aylık ve yıllık ürün fiyatlarının istatistiksel çalışmalarının yapılması, Borsa tescil rakamlarının derlenmesi, üyeler ve ilgili kurum ve kuruluşlar ile paylaşmak.
Laboratuar Biriminin Görevleri
- Numune alınması ve incelenmesi: Borsa üyelerinin ürünlerin numunelerini almak, numuneleri incelemek, fiziksel ve kimyasal analizlerini gerçekleştirmek.
- Analiz raporları oluşturulması: Analiz laboratuarı tarafından analiz edilen tüm ürünler için satış öncesi analiz raporları oluşturmak, bilgisayar ortamına kaydetmek, satış salonuna devretmek.
Projeler Biriminin Görevleri
- Kalite Yönetim Sistemi, Stratejik Plan ve Akreditasyon çalışmalarının yürütülmesi: Kalite Yönetim Sisteminin geliştirilmesi, yürütülmesi ve dokümantasyon işlemlerinin takip çalışmalarını yürütmek, Borsa’nın stratejik plan ve akreditasyon çalışmalarının yürütülmesi işlemlerine katılmak.
- Projeler geliştirmek ve yürütmek: Ulusal ve uluslararası hibe programlarını takip etmek, programlarla ilgili sempozyumlara, toplantılara katılmak, çeşitli kurum ve kuruluşlarla birlikte AB projeleri geliştirmek, proje dosyaları hazırlamak ve ilgili kurumlara başvurmak, hibe başvurusu kazanmış olan projeler için, ilgili ortak kurumlarla işbirliği sağlamak, ilgili proje raporlarını düzenlemek, proje sonuç raporlarının hazırlanması ve ilgili kurum ve kuruluşlara iletmek.
- Borsa üyelerine projeler hakkında danışmanlık verilmesi: Açık olan ulusal ve uluslararası hibe programları hakkında üyelere proje yapılması konusunda danışmanlık vermek, eğitim ve bilgilendirme seminerleri düzenlemek.
- Yıllık hububat istatistiksel verilerin derlenmesi ve yayınlanması: Yıllık bazda tespit edilen ve gerçekleşen hububat üretim miktarları, tescil rakamları, hububat üretim alan verileri, aylık bazda en yüksek ve en düşük hububat fiyat verileri, ihracat verileri, Türkiye ihracatının içindeki hububat miktarları ve tutarları, v.b. derlemek.
- Eğitimler düzenlenmesi: Üyelere ve Bölge halkına yönelik eğitimler organize etmek, eğitim duyurularını yapmak, eğitim içeriklerinin oluşturulmasına katkı sağlamak, eğitim kayıtlarını tutmak.
İç Hizmetler Biriminin Görevleri
- Güvenliğin sağlanması: Haymana Ticaret Borsası faaliyet binasının güvenliğini sağlamak, giriş-çıkışların takip etmek ve kayıt altına almak.
- Temizliğin sağlanması: Borsa faaliyet binasının günlük temizliğinin gerçekleştirmek. Gelen misafirlere istekleri doğrultusunda çay, kahve vermek.
Mevzuat Dışı Gerçekleştirilen Faaliyetler
“Kurumun gönüllü olarak, toplumsal ve çevresel konuları operasyonlarına ve paydaşlarıyla olan etkileşimlerine bütünleştirmeleri” olarak tanımlanan sosyal sorumluluk bağlamında Haymana Ticaret Borsası bütçe imkânları dâhilinde Bölge halkının yararına görülen alanlara yardım faaliyetleri düzenlemektedir. Sosyal sorumluluk kapsamında, Bölge ekonomisinin kalkınmasına katkı sağlamak amacıyla Bölge halkına yönelik bilgilendirme toplantıları düzenlemek, giyecek-yiyecek yardımında bulunmak; üyelere, personele yönelik eğitim ve seminerler düzenlemektedir. Bu faaliyetleri gerçekleştirmek üzere uygun görüldüğü takdirde ilgili kurum ve kuruluşlar ile işbirliği kurulmaktadır.
3.4 Paydaş Analizi
Stratejik planlamanın temel unsurlarından biri olan katılımcılık ilkesi gereği etkileşim içerisinde olunan kişi, kurum ve kuruluşların fikirlerinin dikkate alınması Plan’ın sahiplenilmesi ve uygulanabilirliği açısından büyük önem taşımaktadır. Paydaşlar ile birlikte yapılacak çalışmaların niteliğinin belirlenmesi için aşağıda belirtilen Etki/Önem Matrisi kullanılmıştır. Bu matriste etki; paydaşların faaliyetlerinin Haymana Ticaret Borsa’sının faaliyetlerini olumlu ya da olumsuz etkileme/yönlendirme gücünü; önem ise Borsa’nın paydaşın ihtiyaç ve beklentilerinin karşılanmasına verdiği önceliği göstermektedir.
Önem/Etki |
Güçlü |
Zayıf |
Önemli |
Birlikte Çalış |
Çıkarlarını Gözet ve Çalışmalarına Dâhil Et |
Önemsiz |
Bilgilendir |
İzle |
Kuruluşun ürün ve hizmetleri ile ilgisi olan, kuruluştan doğrudan veya dolaylı, olumlu ya da olumsuz yönde etkilenen veya kuruluşu etkileyen kişi, grup veya kurumlar 3 gruba ayrılmıştır: İç paydaş, dış paydaş ve müşteri/hedef kitle. Ayrıca dış paydaşlar temel ortak[1] ve stratejik ortak[2] olarak ikiye ayrılmıştır.
3.4.1 İç Paydaş
Borsa’nın iç paydaşları; Meclis, Yönetim Kurulu, Disiplin Kurulu, Personel ve Üyelerdir.
3.4.1.1 Yönetim Kurulu: 2019 yılı halen görevini sürdürmekte olan yönetim kurulu 5 kişiden oluşmaktadır. Yönetim Kurulu’nun temel görevi, mevzuat ve meclis kararları[1] Kanunla bağlı olunan kurumlardır.
[2] Vizyona ulaşabilmek için ortaklık yapılması gereken kişi ya da kurumlardır.
çerçevesinde borsa işlerini yürütmek; bütçeyi, kesin hesabı ve aktarma tekliflerini ve bunlara ilişkin raporları borsa meclisine sunmak; disiplin kurulunun soruşturma yapmasına karar vermek; kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen belgeleri tasdik etmek; borsanın bir yıl içindeki faaliyeti ve Bölgesinin iktisadî durumu hakkında yıllık rapor hazırlayıp meclise sunmak; bütçede karşılığı bulunmak kaydıyla sosyal faaliyetleri desteklemek ve özendirmek; bağış ve yardımlarda bulunmak, burs vermek, meclis onayı ile okul ve derslik yapmak gibi faaliyetlerde bulunarak Borsa’nın işlerliğinden sorumlu olduğu için Yönetim Kurulu iç paydaş olarak sınıflandırılmıştır.
3.4.1.2 Meclis: Haymana Ticaret Borsası’nın halen görevini sürdürmekte olan meclisi 9 kişiden oluşmaktadır. Meclis’in temel görevleri; Borsa Yönetim Kurulu ve Disiplin Kurulu üyelerini seçmek, yönetim kurulu tarafından yapılacak teklifleri inceleyip karara bağlamak, aylık mizanı ve aktarma taleplerini incelemek ve onaylamak, borsada gerçekleştirilen işlemlerden veya üyelerin yapmış oldukları sözleşmede yer alması halinde bu sözleşmelerle ilgili olarak çıkan ihtilafları çözmekle görevli tahkim müesseseleri oluşturmak, yıllık bütçe ve kesin hesapları onaylamak ve yönetim kurulunu ibra etmek, sorumluluğu görülenler hakkında takibat işlemlerini başlatmak, borsa iç yönergesini kabul etmek ve birliğin onayına sunmak, borsaya dâhil maddelerden hangilerinin, daha sonra tescil ettirilmek şartıyla, borsa yerinin dışında alınıp satılabileceğini belirlemek ve bu şekilde alınıp satılacak maddelerin otuz günü geçmemek kaydıyla tescil edilmesine ilişkin süreyi belirlemek gibi borsa’nın en temel faaliyetlerini yerine getirmekten ve kanunla belirtilen diğer görevleri uygulamaktan sorumlu olduğu için meclis iç paydaş olarak sınıflandırılmıştır.
3.4.1.3 Disiplin Kurulu: Disiplin Kurulu 2 asıl üyeden oluşmaktadır. Temel görevi; Borsa üyelerinin disiplin soruşturmalarını kanunda[1] ve ilgili mevzuatta[2] öngörülen usul ve esaslara uygun olarak yürütmek; meclise, Borsa üyeleri hakkında disiplin ve para cezası verilmesini önermek olan Disiplin Kurulu da borsanın yasal bir organı olduğu için ve faaliyetlerinden doğrudan etkilendiği için iç paydaş olarak sınıflandırılmıştır.
3.4.1.4 Personel: Haymana Ticaret Borsası’nda 2019 Stratejik plan hazırlığı itibariyle Genel Sekreterlik biriminde 1, Tescil ve Muhasebe biriminde 2, Laboratuar biriminde 1, Projeler biriminde 1 ve İç Hizmetler Biriminde 3 kişi olmak üzere toplam 8 kişi çalışmaktadır[3]. Borsanın faaliyetlerini doğrudan etkilediği ve faaliyetlerden doğrudan etkilendiği için Borsa personeli iç paydaş olarak sınıflandırılmıştır.
[1] 5174 No’lu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu
[2] Odalar, Borsalar ve Birlik Mevzuatı
[3] Projeler biriminde çalışan personel aynı zamanda laboratuar birimde de çalışmakta olduğu için 1 kez sayılmıştır.
3.4.1.5 Üyeler: 2023 itibariyle Borsa’nın 100 üyesi bulunmaktadır. Hububat ve tahıl üretimi ile ilgili faaliyet gösteren Borsa üyelerinin ihtiyaç ve beklentileri, Borsa faaliyetlerini doğrudan etkilediği için üyeler iç paydaş olarak sınıflandırılmıştır.
3.4.2 Dış Paydaşlar
3.4.2.1 Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği: Haymana Ticaret Borsası, kanun gereği Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne bağlı olarak kurulduğu için Haymana Ticaret Borsası-TOBB ilişkisi temel ortaklık niteliğindedir. Haymana Ticaret Borsası’nın mevzuat ile belirlenmiş olan faaliyetlerinin uygulanmasını izleyen TOBB, aynı zamanda Borsa’nın karşılaştığı sorunların çözümüne yönelik ilk aşamada danışılan kurumdur.
3.4.2.2 Bakanlıklar: Haymana Ticaret Borsası, Bölge’deki yatırımları yöneten ve yönlendiren kurum olduğu için Kalkınma Bakanlığı; tarım ve hayvancılık konusundaki faaliyet ve desteklerinden dolayı ise Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı başta olmak üzere tüm Bakanlıkların faaliyetlerini yakından takip etmektedir.
3.4.2.3 Ankara Valiliği: İl merkezi ve ilçelere yapılacak yatırımlarda etkin rol oynayan Ankara Valiliği’nin Haymana İlçesi için yaptığı ve yapacağı yatırımlarda Haymana Ticaret Borsası için önem taşımaktadır.
3.4.2.4 Ankara İl Özel İdaresi: İl’in kalkınması için kırsal ve kent arasındaki dengesizliklerin giderilmesinde önemli rol oynayan Ankara İl Özel İdaresi’nin Haymana Bölgesi’nde yaptığı ve yapacağı yatırımlar ve işbirlikleri Haymana Ticaret Borsası tarafından yakından takip edilmektedir.
3.4.2.5 Ankara Büyükşehir Belediyesi: Özellikle Haymana İlçesi’ne yapılan ve yapılacak altyapı çalışmaları ile İlçenin gelişiminde önemli etkisi bulunan Ankara Büyükşehir Belediyesi, Haymana Ticaret Borsası’nın potansiyel işbirliği yapacağı kurum olarak görülmektedir.
3.4.2.6 Haymana Belediyesi: İlçeye yapılacak yatırımlarda etkin rol oynayan Haymana Belediyesi, İlçe’de yaptığı ve yapacağı yatırımlarından ötürü Haymana Ticaret Borsası için önem taşımaktadır.
3.4.2.7 Haymana Ziraat Odası: Haymana’da çiftçileri ve tarımla uğraşan kişileri destekleyen bir kurum olan Haymana Ziraat Odası, Haymana Ticaret Borsası’nın faaliyetlerinde sürekli iletişim halinde bulunan ve fikir alışverişi yapılan bir kurumdur.
3.4.2.8 Toprak Mahsulleri Ofisi: Alım, satış, dış alım, dış satım, sevk, tesellüm gibi faaliyetler ile hububat alanında önemli yere sahip olan Toprak Mahsulleri Ofisi, Haymana Ticaret Borsası’nın faaliyet alanları ile doğrudan ilişkili olup Borsa’nın satış salonundan alım yapmakta; aylık ve yıllık hububat istatistikleri hakkında bilgi alışverişinde bulunmaktadır.
3.4.2.9 Sivil Toplum Kuruluşları: Bölge düzeyinde faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarının faaliyetleri, Borsa tarafından yakından takip edilmektedir.
3.4.2.10 Oda/Borsalar: TOBB’a bağlı diğer oda ve borsalar Haymana Ticaret Borsası’nın paydaşı olup, birlikte işbirliği kurulabilecek ve fikir alış verişi yapılabilecek kurumlar olarak değerlendirilmektedir.
3.4.2.11 Merkezi Finans ve İhale Birimi: Bölge’de yapılacak yatırımlara destek olabilecek bir kurum olması, Haymana Ticaret Borsası’nın yapmış olduğu Avrupa Birliği projesi finansal destek sağlayıcısı kurum olması sebebiyle MFİB Borsa’nın doğrudan etkilendiği bir kurumdur.
3.4.2.12 Ankara Kalkınma Ajansı: Bölge’nin sosyo-ekonomik kalkınmasına yönelik hibe desteğinde bulunan Ankara Kalkınma Ajansı’nın Bölge’de yapmış ve yapacağı faaliyetler Haymana Ticaret Borsası açısından önem teşkil etmektedir.
3.4.2.13 Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu: Bölgeye sağladığı tarımsal ve kırsal destekler aracılığı ile Bölge kalkınmasında dolaylı katkısı bulunan Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu, Haymana Ticaret Borsası açısından önem teşkil etmektedir.
3.4.2.14 Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı: Bölge’de yapılacak yatırımlara destek olabilecek bir kurum olması ve Bölge’nin ekonomik kalkınmasına dolaylı katkı sağlaması sebebiyle, Borsa açısından önem teşkil etmektedir.
3.4.2.15 Haymana Kaymakamlığı: Haymana Kaymakamlığı, İlçe’de kamu kurumları, sivil toplum örgütleri gibi kurum ve kuruluşlar ile işbirliğinin geliştirilmesine yönelik faaliyetlerde bulunduğu için Haymana Ticaret Borsası için önem taşımaktadır.
3.4.2.16 Haymana İlçe Tarım Müdürlüğü: Haymana İlçe Tarım Müdürlüğü, Borsa’nın üyelerinin doğrudan ilişkili[1] olduğu bir kurum olması sebebiyle Borsa açısından önem teşkil etmektedir.
3.4.2.17 Haymana Esnaf ve Sanatkârlar Kredi Kefalet Kooperatifi: Haymana’da Bölge kalkınmasına katkı sağlayan kurum, Haymana Ticaret Borsası’nın faaliyetlerinde sürekli iletişim halinde bulunan ve fikir alışverişi yapılan bir kurumdur.
3.4.2.18 Haymana Sicil Kooperatifi: Haymana’da Bölge kalkınmasına katkı sağlayan kurum, Haymana Ticaret Borsası’nın faaliyetlerinde sürekli iletişim halinde bulunan ve fikir alışverişi yapılan bir kurumdur.
[1] Çiftçilerin sattıkları ürünlerden tahsil edilen makbuzların Borsa onayından sonra İlçe Tarım Müdürlüğü’nden onay alması gerekmektedir.
3.4.2.19 Bankalar: Borsa’nın kurum içi işlemlerinin yürütülmesinin yanında tarım kredisi kullanmak isteyen üyelere ve Bölge halkına doğrudan etkisi bulunduğu için bankalar, Haymana Ticaret Borsası açısından dış paydaş olarak sınıflandırılmıştır.
3.4.2.20 Üniversiteler: Özellikle İl merkezinde bulunan üniversitelerin Haymana İlçesine yönelik yaptığı ve yapacağı nicel ve nitel araştırmalar, tarım sektörüne yönelik faaliyetler Haymana Ticaret Borsası için önem taşımaktadır.
3.5 Kurum İçi Analiz
3.5.1 Örgütlenme
Haymana Ticaret Borsası’nın örgütlenme ve organizasyonu 5174 No’lu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu ile düzenlenmiştir. Kanuna göre; Borsanın organları; Meclis, Yönetim Kurulu ve Disiplin Kurulu’dur. Haymana Ticaret Borsası’nın Genel Sekreterlik, Tescil Ve Muhasebe, Laboratuvar, Projeler ve Akreditasyon, iç hizmetler gibi faaliyetlerini yürütmek üzere 5 adet birimi bulunmaktadır:
Kurum içi ve yerel paydaşlar ile iletişim:
Kurumun üyeler, iç ve dış paydaşları ile iletişimi, iletişime konu hususun aciliyet durumuna göre faks, telefon, toplu kısa mesaj, mail, yazılı ve görsel basın, tebligat, internet sitesinde duyuru, borsa dergisi, kargo ve posta aracılığıyla gerçekleşmektedir. Aynı zamanda toplantı, seminer, konferans, çalıştaylar düzenlenmek suretiyle kurumdan üyelerine güncel konularla ilgili bilgi aktarımı sağlanmaktadır. Resmi kurumlar, özel sektör ve TOBB tarafından düzenlenecek seminer, toplantı ve konferanslar duyurulduğu anda sorumlu memur tarafından elektronik posta ile veya kayıtlı cep numaraları ile iletişime geçer. Yazılı olarak gelenler ise gelen-giden evrak olarak kayıt edilir.
Borsa personelinin iletişimi için tüm personelin bağlı olduğu birimlerdeki dâhili telefonlar kullanılmaktadır. Ayrıca kurum içi mail sistemi ve grup çalışması yöntemleri kullanılarak iç iletişim sağlanmaktadır. Kurum içinde paylaşılması gerekli olan duyurular, kararlar ve görevlendirmeler genel sekreterlikçe havale edilerek ilgili personele iletilmekte ve duyurulmaktadır. Elektronik ortamda yapılan iletişimler ile basılı ve yazılı iletişim belgeleri mevcut dosyalama sistemiyle yapılmaktadır.
Şekil 2: Organizasyon Şeması
Şekil 1
3.5.2 Fiziki Durum
Üyelere verilen hizmet kalitesinin yüksek olması, çalışan personelin motivasyonunun sağlanması için fiziki altyapı önem taşımaktadır. Haymana Ticaret Borsası, 71.000 m2 açık alan (44.450 m2 kullanılabilir), 650 m2 kapalı alan içerisinde faaliyet göstermektedir. 2006 yılından günümüze faaliyet gösterdiği bu yapı içerisinde 102 adet depo alanı (35.700 m2), 25 adet ambar (8.750 m2) ve toplam 35.000 ton stoklama kapasitesine sahip çelik silolar, 50 tonluk kantar, otomatik numune alım cihazı, çeşitli laboratuar cihazları (nır cihazı, gluten cihazı, sedimantasyon cihazı, hassas terazi ve valsli laboratuar değirmeni) mevcuttur. Üç katlı bina içerisinde 3. katında bir adet laboratuar 30 m 2 ve 200 m2 bir adet satış ofisi bulunmakta, ikinci katta ise 5 adet personel odası yer almaktadır. 3. Katta ise yenilenmiş arşiv ve toplantı salonu yer almaktadır. Haymana Ticaret Borsası personeli faaliyetlerini 8 telefon, 5 bilgisayar, 18 dizüstü dizüstü, 2 faks makinesi ve 6 yazıcı ile gerçekleştirmektedir. Kişi başına, 1 adet telefon; 1 bilgisayar; faks makinesi başına, 3 kişi ve yazıcı başına 2, kişi düşmektedir. Ayrıca Borsa’nın birimleri için tahsis edilmiş kapalı alanlara bakıldığında kişi başına 100,0 m2’lik alan düştüğü görülmektedir. Buna göre; Borsa’nın fiziksel altyapısı gerek personelin gerekse üyelerin ihtiyaç ve beklentilerinin karşılanmasında yeterli düzeydedir.
3.5.3 İnsan Kaynakları
Haymana Ticaret Borsası insan kaynağını, verimli ve adil biçimde yöneterek, çalışanların yeteneklerini kuruma kazandırılması, kurum performansını olumlu etkilemesi, sürdürülebilir gelişimin sağlanmasını amaç edinerek; hizmet kalitemizi sürekli iyileştirmek ve üye memnuniyetinin arttırılmasına destek sağlamak amacıyla; çalışanlarımızın bireysel ve mesleki gelişimlerine katkıda bulunmaktadır. İnsan kaynakları yönetimi, kamu yönetiminde giderek önem kazanan ve yaygın olarak uygulanmaya başlanan stratejik yönetim yaklaşımının temel bileşenlerinden birisini oluşturmaktadır. Kurumsal başarı, kurumların en önemli varlığı olan insan kaynağının en iyi şekilde işe alınması, yerleştirilmesi, eğitilmesi, geliştirilmesi, motive edilmesi, yönlendirilmesi ve değerlendirilmesi ile mümkün olacaktır. İnsan kaynakları yönetimi, genel olarak kurumu hedeflerine başarılı bir şekilde ulaştıracak etkin bir işgücü yapısının oluşturulmasını ve bu işgücünün sürekli gelişimini sağlamak üzere faaliyetlerin sistemli bir şekilde yürütülmesini amaçlamaktadır. Bu yönüyle insan kaynakları yönetimi ayrı bir disiplin olarak ele alınmakta ve çağdaş organizasyonlarda yönetim yapısının kilit unsurlarından birisini teşkil etmektedir[1]. Borsamız çalışanlarının gözünde kurum imajının, çalışma ortamının ve yönetimin değerlendirildiği, çalışanların kişisel beceri ve motivasyonlarının geliştirilmesine ve kuruluştaki katılımlarına ilişkin olarak memnuniyetlerinin ölçüldüğü anketler yapılması planlamaktadır. Bu tip memnuniyet anketleri, insan kaynaklarının doğru olarak yönlendirilmesinde yol gösterici olacaktır. Haymana Ticaret Borsası’nda 01/07/2021 tarihi itibariyle 1 Genel Sekreter, 2 Muhasebeci, 2 Laborant, 1 Proje Sorumlusu[2], 1 Güvenlik ve 2 Hizmetli bulunmaktadır. Kurumda çalışan 9 kişiden 3’si kadın, 5’i erkektir. Şekil 3’te de görüldüğü üzere cinsiyetlerin yüzdelik dağılımına göre çalışanların %33,3’i kadın; %66,6 ‘ı ise erkektir.
3.5.4 Mali Kaynaklar
5590 sayılı Kanun’un 2567 sayılı Kanunla değişik 62. maddesi ile aynı Kanun’un 67. Maddesi gereğince hazırlanan Ticaret ve Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’ne göre Haymana Ticaret Borsası, Tüzel Kişiliğe Sahip Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları statüsünde yer almaktadır. Borsaları Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’ne göre Haymana Ticaret Borsası, Tüzel Kişiliğe Sahip Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları statüsünde yer almaktadır.[1] İnsan Kaynakları Yönetiminde Bir Uygulama Örneği: İngiltere Sayıştayı, Yaşar Uzun, Sayıştay Dergisi, Sayı: 70
[2] Projeler biriminde çalışan personel aynı zamanda laboratuar birimde de çalışmakta olduğu için 1 kez sayılmıştır.
3.5.5 PROJELER
3.5.5.1 KAPASİTE ARTIRIMI VE NETWORKİNG PROJESİ
Haymana Ticaret Borsası, 2012 yılında Merkezi Finans ve İhale Birimi ve Eurochambres mali desteği ile Kapasite Artırımı ve Networking Projesi ile ilk proje deneyimine başlamıştır. Haymana İlçesi’nde uluslararası fon desteği ile uygulanan ilk proje olan ve Targovishte Ticaret ve Sanayi Odası (Bulgaristan) ortaklığı ile yürütülen bu proje ile Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üyelik sürecine katkı sağlanması, bilgi ve uygulama aktarımının gerçekleşmesi; Avrupa Birliği mevzuatının etkin bir şekilde uygulanması ve taraflar arasında ticaret ve yatırım fırsatlarının yaratılması amaçlanarak proje yürütülmüştür. Karşılıklı görüşmelerde Avrupa Birliği üyesi olan bir Ticeret Odası ile fikir alışverişlerinde bulunmak ve Haymana Ticaret Borsası kurumsal yapısını güçlendirmeyi amaçlamayı hedef edinmiştir. 2013 yılı başında bünyesinde gerekli düzenlemeleri yaparak ISO 9001 Kalite Yönetim Sisteminin ve Akreditasyon sisteminin temelleri atılmıştır. 2012 yılı içerisinde yürütülen projenin faaliyetleri arasında internet sitesini oluşturmak ve KYS kurmak yer almaktadır. 2021 yılı içerisinde Haymana Ticaret Borsası resmi internet sitesindeki yapılanmalar aktif olarak devam etmektedir. Proje Bütçesi ile ISO 9001 Kalite Yönetim Sisteminin temellerini oluştururken günümüzde farklı danışmanlıklarla belgemizi yenileme ve denetim süresinden geçmekteyiz. ISO 9001 KYS ve Akreditasyon sitemi oluşturulurken borsamıza ait tüm politikalarımız, misyon, vizyon yeniden düzenlenmiştir
Şekil 6: Haymana Ticaret Borsası İnternet Sitesi
3.5.5.2 ÇiFTÇİDEN SANAYİCİYE ASPİR İLE GELECEĞE
Haymana Ticaret Borsası 2014-2015 tarihleri arasında Çiftçiden Sanayiciye Aspir İle Geleceğe projesiyle hizmet alanında faaliyet göstermeye başlamıştır. Haymana Ticaret Borsası kurumsal yapısını süreklilik getirerek iyileştirerek projelerle desteklerken, teknolojik cihazlarla donatılmış alt yapısı ve "Gelişmiş Borsa Kompleksi"ne geçilerek hizmet kalitesini sürekli üst seviyede tutulmuştur bu proje ile geleceğe yatırım amaçlı bölgede aspir tanıtımı yapılmıştır. Bilgi, beceri ve yetkinlik ile donatılmış personel yapısı ile hizmet çeşitliğini ve kalitesini artırılarak; bölgemizde, ulusal ve uluslararası alanda gerçekleştirdiği her proje ve faaliyet ile öncülük eden ve uluslararası standartlarda hizmet verebilen bir Borsa haline gelmiş. Bölge de yaşayan çiftçilerin bir kısmı projenin hedef grubunu oluşturulmuştur. Mevcut arazi ve iklim yapısı dikkate alınarak bölgede üretilebilecek katma değeri yüksek veya endüstriyel tarım ürünleri üretimi desteklenmeye başlanmıştır. Pilot tarım uygulamaları hayata geçirilecek, ürün çeşitliliği arttırılarak, amac yerine getirilmiş ve hizmete devam edilmiştir. İyi tarım uygulamaları ile organik tarım uygulamaları aspir bitkisi ile geliştirilerek yaygınlaştırılması hedeflenmiştir. Kişisel ve ticari alıcılar tarafından yüksek talep görmeye başladığı için bu talebin karşılanması için mevcut çiftçilerin daha fazla kişi ile çalışması ve/veya yeni çiftçilerin girişimci ortaya çıkması ile mümkün kılmıştır. Girişimcilik eğitimi verilerek bölge de yaratılan ortam, zaman içerisinde daha fazla istihdam oluşmasına ve gelir elde edilmesini olanaklı kılmıştır. Katma değeri yüksek ürünlerin, iyi tarım uygulamalarının yaygınlaştırılması ve bölge için gelir getirici faaliyetlerin desteklenmesi ile kırsal endüstrilerin geliştirilmesi için sahaya inilerek bilinçlendirme çalışmaları yapılarak bölgede faaliyet gösteren sektörlerin ürün çeşitliliğinin artması sağlanmış.
Finansal destekler ile gerekli altyapının kurulumu gerçekleştirilmiş laboratuvarımızda yeni ürünlerin analizleri yapılacak seviyede alt yapı oluşturulmuştur. Aspir bitkisinin borsamızda analizleri mümkün hale gelmiş, laboratuvarımızda makinaları mevcuttur. 2021 yılı içerisinde halen projenin uzantıları olarak devam eden; çeşitlilik sağlanmış, isteyen çiftçilerimiz ve tüccarlarımıza aspir yetiştirciliği hakkında uzman ziraat mühendislerimizin desteği ile bilgi verilmekte ve destek olunmaktadır. Borsamızda istenildiği takdirde aspir yağ analizi yapılmaktadır. 2021 yılı faaliyetleri arasında olan, gelişmiş borsa laboratuvarı koşullarını sağlaması için tüm düzenlemeler yapılmış yeni laboratuvarımız hizmete sunulmuştur.
Şekil 6 : Aspir Bitkisi çiçeği ve tohumu
3.5.5.3 HAYMANANIN KÜKÜRTLÜ SUYU İLE GELEN SAĞLIK PROJESİ
Haymana Ticaret Borsası 2018-2020 tarihleri arasında yürüttüğü, yerel ürünlerin markalaşmasında, ticarileşmesinde ve pazarlanmasında yenilikçi yaklaşımların geliştirilmesi amaçlı bir proje ile faaliyet içerisinde bulunmuştur. Sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda yatırım yapılmayan bölgeler istihdam olanaklarının yetersizliği ve göç sorunları ile karşı karşıya kalmakta olduğu düşünülerek; Haymana ilçesinin Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisine göre Ankarada az gelişmiş ilçelerden biri olarak tespit edilmiştir ve göç sorunu ile mücadele etmekte olduğu belirlenmiştir. İlçenin 2000 yılında 54.087 olan nüfusu 2017 itibariyle %49,5 azalışla 27.277 ye düşmesi üzerine; ilçe ekonomisinin tarım ve hayvancılığa dayandığı ancak tarımın nitelikli olmayan ve katma değer yaratmayan tarımsal ürünler ile sürdürüldüğü sonucuna ulaşılmıştır. İlçede katma değer yaratacak yerel ürünlere değer kazandırılması amacıyla hazırlanan projede ilçedeki kükürtlü su kaynaklarının değerlendirilerek doğal sabun üretimi gerçekleştirilmesi planlanmıştır. İlçedeki kadınların kükürtlü sabun üretiminde ön planda yer alarak kurulacak kooperatif aracılığıyla satış yapılması, e-ticaret ile ülke geneline satılması, kükürtlü sabunun ve Haymananın marka değerinin artırılması, kadın istihdamının artırılması ve eğitim ile üretime ilişkin doğacak makine ihtiyacının giderilmesi amaçlanmıştır. Proje ile yöresel ürünlerin katma değerinin artırılması amacına yönelik yapılacak yatırımlar neticesinde Haymananın yerel ürünleri ile 2014-2023 Bölge planında belirtildiği üzere en çok göç veren 2. ilçe statüsünden 5. ilçe statüsüne yükselmesi hedeflenerek hareket edilmiştir. Kooperatif üye olan 15 kadın üretim ve satış aşamalarında doğrudan görev almıştır. Bu şekilde yeni istihdam alanları oluşturulurken göçte engellenmeye çalışılarak gelir düzeyleri artırılmıştır.
Kooperatif bünyesinde çalışan kadınların Haymanada yaşayanlar istihdam edilmiştir. Düşük kadın istihdam oranıyla ön plana çıkan Haymanada bu sorunun azaltılmasına katkı sağlayan günümüzde bir marka değeri oluşturulmaya çalışılan yerel ürünlerin üretimi aktif olarak devam etmektedir.
Kooperatif bünyesinde oluşturulacak sabunlar için bir marka yarışması düzenlendi. Katılım sağlayan isimlerden en beğenileni altın ile ödüllendirilerek, sabunların ismi olarak kullanılmaya başlandı.
Şekil 7 Antalya 2020 YÖREX fuarı TOBB Başkanı Sayın Rifa Hisarcıklıoğlu ziyareti
Hayme Analar Kadın Kooperatifi faaliyetlerine katkı sağlamak amaçlı birçok fuar tanıtımlarına katılmıştır. Online satışlara başlanmıştır 2019 yılında kurulan Hayme Analar Kadın Kooperatifi pandeminin araya girmesiyle üretimine 1 buçuk yıla yakın ara verilmiştir. 2021-2022 yılları içerisinde başlayan normalleşme adımlarının ardından kadınlarımız yeni yönetim ve heyecanla yenilenmiş atölyelerinde üretime yeniden başlayacaktır. Kooperatifin kurulmasında öncülük eden Haymana Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Fazlı Çınar, tadilat çalışmalarına devam etmektedir. Ankara Büyükşehir Belediyesinden inşaat malzemesi aldıklarını, Haymana Belediyesinin de işçiliği üstlendiğini ve tüm bu çalışmaların ardından kadınlarımızın 2022 yılı içerisinde faaliyetlerine devam etmektedir.
3.5.5.4 TARIMSAL ÜRÜN ANALİZ LABORATUVARININ ETKİNLİĞİNİN VE TEKNOLOJİSİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ
Haymana Ticaret Borsası 2020-2021 tarihleri arasında Tarımsal Ürün Analiz Laboratuvarının Etkinliğinin Ve Teknolojisinin Geliştirilmesi Projesi ile faaliyetlerine devam etmiştir. Haymana ilçesinde tarımsal üretim ve tarımsal sanayi entegrasyonu kapsamında üretilen ve üretilmesi planlanan buğday, arpa, çavdar, yulaf, mısır, ayçiçeği, aspir gibi tarım ürünlerinin borsamızda gluten, sedim, protein, kül, selüloz, yağ vb. analizlerinin yapılıp satışını sağlayarak iç pazara arz edilmesi amaçlanmıştır. Projemizin uygulanması ile Tarımsal Üretim ve Tarımsal Sanayi Entegrasyonunun Sağlanması ve İlçemiz genelinde yetiştirilen ve yetiştirilmesi planlanan tarımsal ürünlerin protein, yağ, kül, selüloz, nişasta ve enerji analizleri yapılabilecek, ürünlerin tavan ve taban fiyatı belirlenebilecek, bu ürünlerin borsamıza kayıtlı tüccarlar tarafından ülkemiz geneli un, yem, yağ, makarna, bulgur, nişasta fabrikalarına pazarlanması sağlanmıştır. Gelir ve Sosyal Standartların Geliştirilmesi düşünülerek ilçemizde nitelikli ve organik tarımsal üretimin teşvik edilmesi, bu alanda istihdam edilenlerin sayısının artırılması, bölgeden tarımsal göçün önlenmesi, çiftçilerimize diğer kamu kurum ve kuruluşları ile beraber sertifikalı tohum, sulama teknolojileri, bakanlık tarafından belirlenen ekim tebliğleri, süne ve diğer zararlılara mücadele gibi konularda eğitimler verilmesi bölge çiftçimizin sosyal statüsünün ve tarımsal üretim standartlarının yükseltilmesi hedeflenmiştir.
Alternatif Gelir kaynakları oluşturulmuş, bölgemizde ekimi yapılan ve mevsimsellik arz eden tarımsal ürünlerin yerine getirisi daha yüksek ayçiçeği, mısır, aspir, susam vb ürünlerin ekimi teşvik edilmiş, ilçemizdeki çiftçilerimiz ile borsamız tüccarları arasında alım garantili sözleşmeli üretim modeli geliştirilmiştir.
2021 yılı başlarında pandemi sürecini yenileme olarak geçiren borsamız, iki katlı olan binasını 3. katı yaparak yenilenmiş bir laboratuvar hizmete sunuldu. Çağının son teknolojisine ait makineler ile donatılmış yeni hali ile hizmet vermektedir.
Şekil 9 Yeni Laboratuvar Genel Görüntüsü
Şekil 10 Laboratuvarımızda yer alan son teknolojiye sahip aletler
3.5.5.5 NOHUT YETİŞTİRİCİLİĞİNDE KARŞILAŞILAN PROBLEMLER VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ PROJESİ ile Haymana Ticaret Borsası 2021- 2022 yılı içerisinde halen devam etmekte olan; İlçemizde nohut ürününde ilk defa ekiminden hasadına kadar olan süreçte yaşanılan problemlerle ilgili eğitimler düzenlenmiş, bilgilendirme toplantısı yapılmıştır. Eğitim toplantılarına genç çiftçilerimizin katılım göstermesi sağlanarak, Haymana ilçesinin 78 köyüne eğitim ve bilgilendirme kitapçığı borsamız vasıtasıyla dağıtılmıştır. Haymana ilçesinde nohut üretiminde yıllık %25-30 arasında artış sağlanmış, bakliyat çeşitleri üretiminde yıllık %20 artış görülmüştür. Atıl duran tarımsal arazilerde başta nohut olmak üzere fasulye ve yeşil mercimek üretilmesi teşvik edilmiştir. Ülkemizde birçok bölgede uygulanan tek taraflı tahıl yetiştiriciliğinden kurtularak, bölge şartlarına uygun nohut çeşitlerinin ekim nöbetine sokulması teşvik edilerek, Haymana ilçesinde münavebeli tarım modelinin yaygınlaşması ve gelişmesi sağlanmaya çalışılmıştır. 2021 yılı içerisinde tamamen yenilenen laboratuvarımızda bu projelerin uzantıları olarak nohut analizleri yapılmaktadır. İstenilen her türlü bilgi paylaşılmakta ve yardımcı olunmaktadır.
3.5.5.6 KIRSAL KALKINMADA YULAFIN DEĞERİ VE ÖNEMİ PROJESİ
2021 yılı içerisinde başlanıp 2022 yılı uzantılı olarak devam etmekte olan; İlçemizde yetiştirilen tarımsal ürünlerin miktarının artması ile borsamızda tescil ettirilen ürün miktarı ve çeşidi artarak, borsamızın üye sayısı, işlem hacmi ve mali kapasitesi artması hedeflenmektedir. Yöremiz çiftçilerinin yulaf üretimini artırması ile ülkemiz genelinde bisküvi, yulaf unu, yulaf ezmesi ve kahvaltılık ürünler alanında üretim yapan firmalar daha fazla ürün temin edebileceklerdir. Yulafın geçmişte olduğu gibi, günümüzde de en geniş kullanım alanı hayvan beslenmesidir. Her tür çiftlik hayvanı için çok iyi bir yem olan yulaf tanesi çiftlik hayvanlarının beslenmesinde kullanılan ve hayvanların severek yediği bir tahıl türüdür. İlimizin en önemli kırmızı et üreten ilçelerinden biri olan Haymana daki işletmeler daha ucuz ve daha kolay hayvan yemi temin edebileceklerdir.
Borsa’nın sağlam bir mali yapısı olduğunu, gerçekleştirmeyi hedeflediği faaliyetler için yeterli mali kaynağa sahip olduğunu ve projelerle destekleyeceğini göstermektedir.
IV. ANALİZLER
4.1 Haymana Ticaret Borsası Swot Analiz
Güçlü Yönler
- Bölgesel Çapta Sahip Olduğu Prestij İle Gelir Elde Etmesi
- Tarihi Geçmişe Sahip Bir İlçede Olması
- Yeterli Altyapıya Sahip Olması
- Borsada İşlem Görecek Hububat Ürün Çeşit Ve Potansiyelinin Fazla Olması
- Borsada işlem görecek her mahsülün analizini yapabilecek teknolojiye sahip standartlara uygun laboratuvar bulundurması
- Üye Sayısının Sürekli Artması
- Süreklilik Arz Eden Projeler Oluşturan Birime Sahip Olması
- Sosyal Destekleme Programlarının İçinde Yer Alması (Maddi Destek, Yardımlar)
- Basın Yayınla Olan Güçlü İlişkileri Olması
- İlçemizde Bulunan Kurum Ve Kuruluşlarla İşbirliği İçerisinde Olması. Kurum Personelinin Fedakâr Çalışması
- Katılımlı yönetime sahip olunması
- Hizmet odaklı çalışmalar sürdürülmesi
Zayıf Yönler
- Yapılan eğitim ve seminerlere üye ve çiftçi katılımının yeterli olmaması
- Kurumsallaşma sürecini yavaş tamamlaması
Fırsatlar
- Tarım ve hayvancılık için verimli alanların fazla olması
- Borsacılık faaliyet konumuz ile alakalı ulusal ve uluslararası proje teşviklerinde yararlanılması
- Buğday, Arpa, Nohut, Ayçiçeği üretiminde Türkiye genelinde söz sahibi olunması
- Tarımsal alanlarda teşvik ve destekler
- Teknik destek projelerinin sürekli olması
- Coğrafi konumum elverişliliği, İlçenin Hububat yetiştiriciliğne uygun iklim koşullarına sahip olması
- Tarımsal üretim çeşitliliğin artması
- Stratejik planların yeni koşullara uyumu sağlanması
Tehditler
- Küresel ısınmanın etkisi
- İklim Değişikliği
- Tarımsal planlamanın olmaması
- Çiftçilerin bilgiye dayalı ekim yapmaması
- Biliçsiz zirai ilaç kullanımı
- Üyelerimizin teknolojik yeniliklerden geç haberdar olmaları
- Çiftçilerin ekim ve hasat konusundaki bilgi eksikliği
- Köyden kente göç beraberinde getirdiği genç nufus azalması
- Tarıma olan ilginin azalması
- Salgın hastalıklarda bilinçsiz mücadele
- Küresel hastalıklar ve etkileri
- Üretim maliyetlerinin artması ile birlikte bazı ürünlerde üretimin azalması
4.2 Haymana İlçesi Swot Analiz
Güçlü Yanlar:
- Hububat yetiştirilebilmesi için yeterli arazinin varlığının geniş olması
- Takip yapılabilecek, Coğrafi Bilgi Sistemi, Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi (TAKBİS), Çiftçi Kayıt Sistemlerinin var olması
- Tarımsal alanda bilgi alabilecek kurumların var olması, Ticaret Borsası, Ziraat Odası, TMO gibi
- Çevreye duyarlı tarımsal üretimin teşvik edilmesini amaçlayan desteklerin artması ve bilgilendirme toplantılarının yapılması
- Toplumda sahip olduğu tanınabilirlik, tarihteki önemi ve yeri
- Kurumlar arası iletişimin güçlü olması
Zayıf Yanlar:
- Günümüz iklim değişikliliginin getirdiği olumsuzluklara uygun, toprak ve su potansiyeli göz önünde bulundurularak üretim gerçekleşmemesi
- Artan maliyet oranları üretimden vazgecmelere sebep olması
- Tarım arazilerin çok parçalı ve dağınık olması nedeniyle farklı değerlendirilmesi yada boş bırakılması
- Tarım arazilerinin kullanımında, sektörler arası planlamalarda bütünleştiricilik olmaması,
- Güncel bir toprak veri tabanının bulunmaması
- Toprak etüt ve arazi değerlendirme çalışmalarında farkındalık yaratacak projelerin eksikliği
Fırsatlar:
- Kurum ve kuruluşların işbirliğinde istekli olması,
- Havza ölçeğinde planlamaların çevre illerde yapılıyor olması (konya)
Tehditler:
- Pandemi süreci ile artan kentleşme, toprak kaybına neden olan kentsel yayılma ve amaç dışı alan kullanımı
- Yerleşim alanlarının düzensiz ve sağlıksız kentsel yaşam alanlarına dönüşmesine neden olmasıyla; sürekli ve aşırı büyümesi, tarım arazilerinin imara açılması
- Toprak kaynaklarının sürdürülebilir kalkınmaya yönelik kullanım söz konusu olmaması
- İklim değişikliği, küresel ısınma, çölleşme ve erozyon gibi durumlar ciddi tehditler oluşturması, önleyici tespitlerin hayata geçmemesi yavaş hareket edilmesi
4.3 Haymana Ticaret Borsası PEST Analizi
POLİTİK
OLUMLU ETKİLER
- İl ve ilçedeki Kamu, Özel Sektör ve Sivil Toplum Kuruluşları arasındaki amaç birliği ve uyum içerisinde olunması
- Kırsal Kalkınmaya Yönelik Yatırımların Desteklenmesi ve projelerin sürdürülmesi
- Kurum ve Kuruluşların yapısal reformlara iyi niyetli yaklaşımları
- Ulusal iş görüşmelerinin artması bağlantıların kurulması
OLUMSUZ ETKİLER
- AB’ye enteğrasyonun sağlanamaması
- Etkin Lobi faaliyetleri
- Olumsuz yanlış yatırım politaları ve sürdürülebilirlik eksikliği
EKONOMİK
OLUMLU ETKİLER
- AB hibe programlarının geniş çercevesi
- KOSGEB ve Ankara Kalkınma Ajansı gibi kurumların girişimcilik destek programlarının var olması
- Tarım alanların geniş olması, Tarımsal alan genişliği, üretime katkı sağlanabilir olması
- İlçemizin her mahallesine ulaştırma alt yapısının tamamlanması
- İlçemizin termal turizm ile tanınıyor olması
- Rekabet ortamının artmasının getirdiği kalite zorunluluğu
- Ticari açılımların yaygınlaşması
OLUMSUZ ETKİLER
- Piyasalardaki Türk Lirasının değer kaybı
- Gelir dağılımında yaşanan dengesiz durumların oluşması
- İlçenin yüksek issizlik oranına sahip olması
- Döviz kurlarının yüksek olması
SOSYO- KÜLTÜREL
OLUMLU ETKİLER
- Haymana Ticaret Borsanın, kamu ve özel kuruluşlarla işbirlikleri artması
- Borsa üyeleri ve personeliniyle kapasite geliştirici katılım sağlanması,
- Termal turizm sağladığı katkılar
OLUMSUZ ETKİLER
- Kırsal alanda genç nüfusun azalması, yaşlı nüfusun artması; göç yaşanması
- Borsa üyelerinin ve çiftçilerin eğitimlere yeterli ilgi göstermemesi
- Kadınların istihdam oranlarının az olması
TEKNOLOJİK
OLUMLU ETKİLER
- Borsa satış salonu etkinliğini artıran teknolojik altyapısının varlığı
- Gelişmiş Borsa hizmeti olarak laboratuvar etkinligini artıran teknolojik alet ve ekipmanlardan kurulması
- Sürdürülebilir projelerin üretilmesi, yazılması
- Üretimde teknolojinin gelişmesi
- Bilgiye kısa sürede ulaşılabilirlik sağlaması
OLUMSUZ ETKİLER
- Üreticilerin Ar-Ge yatırımlarına yeterli ilgi göstermemesi,
- İlçede internet altyapı eksikliğinin zaman zaman yaşanması
- Sürdürülebilir alternatif enerji sistemlerinin kurulum eksikliği
HUKİKİ
OLUMLU
TOBB akreditasyon sistemine geçiş sağlanması
ÇEVRESEL
OLUMLU
Küresel iklim değişikliğine duyarlılık arttı
Tarihi yerlerin ve ilçenin tanınabilirliğin fazla olması çevre temizliğine önemi artırdı.
Çevre bilincinin geliştirici faaliyetlerin oluşması
IV. GELECEĞE BAKIŞ
MİSYON
Çağdaş borsacılık anlayışı ile alanındaki gelişmelere katkı sağlayarak, Uluslararası ve ulusal platformda bu gelişmeleri güncel olarak takip etmek, toplumsal yaşama yön verip, kalkınma ve gelişime katkıda bulunarak, borsacılık hizmet anlayışımıza yenilikleri yansıtarak, çiftçi ve üye memnuniyetini artırarark, doğaya ve çevreye uyumlu duyarlılık içerisinde süreklilik sağlanarak, sürdürülebilir kalkınma projeleri ile güçlendirerek, tarım sektöründe çiftçilerimizin, üyelerimizin ihtiyacı olan herkesin her türlü konuda yardımcı ve destek olarak, verimliliğimizi artırarak çalışmalar sürdürmektir.
Kendine özgü bir nitelikle tarafsız, doğru, etkin ve kaliteden ödün vermeden, araştırmacı alanında uzman çalışanlarımızla, donanımlı alt yapısı desteği ile ülkemizde ve uluslararası platformlarda en saygın konuma erişmektir.
VİZYON
Borsa yönetimimizle; çiftçilerimiz, üyelerimiz ve çalışanlarımızın katılımcılığı ile hep birlikte üreterek ve geliştirerek; çağımızın gereksinimlerine cevap vererek, geleceğe yönelik ihtiyatlar doğrultusunda, sürekli kendisini güncelleyen, bilim ve teknolojide çağdaş gelişmelere uyum sağlayarak, toplumumuzun gelişimine ve kalkınmasına katkı sağlayarak, tüm gereksinimler dikkate alınarak , geliştirme projeleri ile destekleyerek, etkinliği arttırılmış uluslararası borsa haline getirilmesini görev edinmiştir.
POLİTİKALARIMIZ
KALİTE POLİTİKASI
Haymana Ticaret Borsası olarak temel görevimiz; borsamızda sunulan hizmetler doğrultusunda alım-satım işlemlerinin güvenli ve hızlı olarak gerçekleşmesi için çözümler üretmek, uygun şartları oluşturarak bu doğrultuda oluşan fiyatların, hızlı, doğru, etkin bir şekilde elektronik ortamda gerçekleşmesidir. Güncellenen kalite hedeflerimiz ile Kalite Yönetim Sistemimizi sürekli iyileştirmek temel politikamızdır.
• Üyelerimiz arasındaki ticari ve sosyal ilişkileri aracılığımızla, güçlendirerek çağdaş çalışma anlayışı ile aşağıdaki temel ilkelere dayanarak hedeflerimizi gerçekleştireceğiz.
• Üye memnuniyetini gözeterek, tarafsız, doğru, etkin ve kaliteden ödün vermeden çağdaş bir hizmet sunmak,
Ülkemizin değerlerine sahip çıkan, etik değerlere bağlı, tarımı destekleyici faaliyetlerde bulunmak, Borsamızın bulunduğu kentle bütünleşmek, Bölgesel sorunlarına / önceliklerine duyarlı bir borsa olmak,
• Saydam, tarafsız ve katılımcı yaklaşımlarla hizmet sunmak
• Çalışanlarımıza güven duyarak; bireysel ve mesleki gelişimlerinin sürekliliğini sağlamak,
• Kalite Yönetim Sistemini, tüm çalışanlarımızın katılımı ile etkin kılarak, sürekli iyileştirerek hizmet kalitesinin arttırılmasını sağlamak.
İNSAN KAYNAKLARI POLİTİKASI
Haymana Ticaret Borsası insan kaynağını, verimli ve adil biçimde yöneterek, çalışanların yeteneklerini kuruma kazandırılması, kurum performansını olumlu etkilemesi, sürdürülebilir gelişimin sağlanması en önemli amaçlarımızdandır. İnsan kaynakları temel ilkeleri ile oluşturulmuş; Yeterlilik, kariyer, eşitlilik, güvence ve yansızlık ile aşağıdaki temel işlevler benimsenmiştir.
• HTB insan kaynakları, organizasyon şemasında bulunan birimlere yeterli sayıda personel istihdam edilerek oluşturulmaktadır.
• Personelin; hak ve sorumlulukları göz ardı edilmeden, kanunlar çercevesinde çalışma hayatı ile ilgili yasa ve kurallara bağlı olarak oluşturulmuştur.
• Çalışanların, çalışma ortamının iyileştirmesi yapılarak motivasyon artırıcı yöntemlerle kurum içi aitlik duygusu ön planda tutulmaktadır.
• Çalışanların bilgi ve becerileri doğrultusunda mesleki ve kişisel gelişiminde süreklilik sağlamak için eğitimlerine önem verilmektedir.
• Her birimin görev tanımlarının gerektirdiği sorumluluk, deneyim, liyakat ve kanunlar çercevesinde ücretlendirme yapılarak oluşturulmaktadır. Çalışanların öneri ve beklentileri dikkate alınmaktadır.
• Çalışanların beklentileri doğrultusunda kişisel gelişimleri için gerekli ortam sağlanır
• Performansları yüksek çalışanları kurum içerisinde onurlandırılır.
• Çalışanların kendi aralarında iletişiminin artırılması için sosyal ve kültürel faaliyetler düzenlenir.
• Kurum içerisinde seffaf ve açık bir yaklaşım sergilenir. Kapsayıcı herkesi içine alan süreçler izlenir.
Haymana Ticaret Borsası İnsan Kaynakları Politikası; hizmet kalitemizi sürekli iyileştirmek ve üye memnuniyetinin arttırılmasına destek sağlamak amacıyla; çalışanlarımızın bireysel ve mesleki gelişimlerine katkıda bulunmaktır.
MALİ İŞLER POLİTİKASI
HTB, mali kaynaklarını, ilgili kanun, mevzuat ve yönetmelikler çerçevesinde kayıt altına alarak, güçlü tarım politikaları gelişimine katkı saglayabilmek, yatırım ortamlarının iyileştirerek yeni yatırım alanları oluşturulması için farkındalık yaratan ; sürdürülebilir ve kaliteli üretimi teşvik eden yatırımları destekleyen ve tüm kaynakların ekonomik kullanılarak, hizmette kalite anlayışı ile şeffaf ve denetlenebilir bir şeklide değerlendirilmektedir.
Yapılan sosyal harcamalar ve projelerle desteklenen yatırım harcamaları ile uluslararası, ulusal ve bölgesel alanda; ticari hayata katkı yapmak, dünyada ve ülkemizde sektörde yaşanan gelişmeleri takip etmek suretiyle üyelerimize ve çiftçilerimize kaliteli hizmet sunabilmek için güçlü ve güvenilir politikalar geliştirmek amaçlı çalışırken, faaliyetleriyle ilgili olarak da cari harcamalarda bulunmaktadır. Bu harcamalar için borsaların temel gelir kalemleri olan tescil ücretleri, aidatlar, faiz gelirleri, kantar ve proje destekleri gibi kaynaklarını şeffaf ve ekonomik kullanması borsamızın mali politikasıdır.
Haymana Ticaret Borsası Mali İşler Politikası; ilgili kanun, mevzuat ve yönetmelikler çerçevesinde harcama ve gelirleri kayıt altına alarak, kaynaklarını doğru, tarafsız, seffaf ve denetlenebilir bir şeklide kullanmaktır.
BİLGİ VE İLETİŞİM POLİTİKASI
Haymana Ticaret Borsası Akreditasyon ve Kalite Yönetim sistemi çerçevesinde hazırlanan bilgi ve iletişim politikasının amacı; HTB güçlü kurumsal altyapı bütünlüğü sağlanarak, sürekli gelişen teknoloji ile borsacılık işlemlerinde sektörel gelişmeleri yansıtarak takip edilmesi, küresel şartlara uyum sağlanarak dünyada ve ülkemizdeki gelişmeleri paydaşlarımıza dünya standartlarına uygun, güvenli ve kaliteli hizmet vererek, başta tarım ticareti olmak üzere güncel ve güvenilir bilgiyi aktarmak, teknolojideki gelişmeleri doğru ve etkin bir şekilde kullanarak hizmetlerin sürekliliğini, Haymana Ticaret Borsası’nın istikrarlı büyümesi ile güncel mevzuatlar doğrultusunda veri akışı sağlanıp bilginin güvenliğini sağlamaktır.
Üyelerinin mesleki etkinliklerinde yeniliklere uyum sağlamasını kolaylaştıran alt yapıyı sunmak ve kurumsal gelişimlerini sağlamakla birlikte tüm süreçi haymana ticaret borsası alt yapısını bilgi ve teknolojiyi entegre ederek, sistem güncellemeleriyle üyelere hızlı ve hatasız hizmeti sunmak için oluşturduğumuz ilkeler şunlardır;
Haymana Ticaret Borsası Bilgi ve İletişim Politikası; Bilgi güvenliği ve devamlılığını sağlamak, Dijital arşivleme sistemini oluşturularak, geçmiş zaman bilgi erişebilirliğini sağlıklı ve doğru sağlamak, izlenebilirliği kolaylaştırmak.
BASIN YAYIN VE HALKLA İLİŞKİLER / HABERLEŞME POLİTİKASI
Başkent Ankarada yer alan tarım, gıda ve hayvancılık sektöründe faaliyet gösteren ekonomik aktörlerin Haymana Ticaret Borsası olarak aracılığını yaparken, ilgili sektörlerle hizmet verdiğimiz alanda faaliyetlerin etkin ve hızlı bir biçimde bilgi iletimini sağlamaktır. Aşağıdaki temel ilkeler benimsenmiştir.
-
- Kuruma ait web sayfası ve sosyal medyanın etkin kullanımıyla; tüm paydaşların Haymana Ticaret Borsası ile sosyal medya araçlarıyla bağlantılarını kurmasını sağlamaktır.
- Metin, görsel veya video ile bilgilerinin aktarılması, güncelliğinin korunması ve sağlıklı bir iletişim ağının oluşmasıdır.
- Yazılı ve Görsel basın organları arasında hiçbir ayrım yapmaksızın tarafsız olarak tüm yayın organlarına önyargısız ve aynı mesafededir.
- Borsamızın yapmış olduğu çalışmaları kamuoyuna duyururken, ulusal ve yerel basında yer alan yazılı ve görsel basın organlarından yararlanırken, doğru ve objektiflik kriterlerine uyar, tarafları rencide edici yayınlara izin vermemektedir.
- Yapılan tüm yayınlarda paydaşlarımıza; başta üyelerimiz olmak üzere, konu ile ilgili tüm tarafları dogru bilgilendirmeyi amaçlamaktadır.
ÜYE İLİŞKİLERİ POLİTİKASI
Haymana Ticaret Borsası vizyon, misyon ve stratejik planımız doğrultusunda “Üye İlişkileri Politikası” üye memnuniyetinin ön planda tutulduğu, doğru, güvenilir, şeffaf, tarafsız, Kalite Yönetim Sistemi ve TOBB Akreditasyon sistemine uygun, çözüm odaklı, güncelliğini koruyan, üye gizliliklerine saygılı, yenilikçi, yön veren bir kurum olarak kaliteli hizmet sunmak, bu esaslara dayanarak üye şikayet ve önerilerinin etkin olarak değerlendirilmesiyle en iyi hizmeti sunmaktır.
Üyelerimizin öneri, memnuniyet ve şikâyetlerini kanunlara uygun olarak objektif, şeffaflık ve gizlilik esaslarına bağlı kalarak değerlendirilmesi ve çözüm önerileri sunulmasıdır.
• Kalite; Borsa üyelerine verdiği hizmetlerin kalitesini güncelleyerek, arttırmayı temel ilke haline getirerek Kalite Yönetim Sistemi ve Akreditasyon Sistemini oluşturmuş ve devamlılık sağlanmasına yönelik çalışmaları devam etmektedir.
• Güvenirlik ve Gizlilik; borsa üye bilgilerinin korunması, verilerin gizlilik esasına bağlı kalarak kullanılması açısından güvenilir kimliğe sahiptir.
• Şeffaflık ve Tarafsızlık; Borsa üyeleri öneri, memnuniyet ve şikâyetlerini doğru eksiksiz kanunlara uygun değerlendirilmesi ve borsamızın cözüm önerisi bulunmasıdır.
• Görev bilinci sorumluluğu ile hareket etmek ve çözüm odaklı olmak; Haymana Ticaret Borsası yönetim kurulu, meclis ve borsa personeli ilgili kanun, mevzuat ve yönetmeliklerin doğrultusunda; çalışmalarında görevlerinin farkında olması ve paydaşlar tarafından talep edilen konu üzerinde uygulanabilir çözümler üretmektedir.
• Topluma ve Çevreye Duyarlı Olmak; borsamız topluma faydalı olacak çalışmalara ve çevre bilinci ile hareket eder.
• Sosyal Sorumluluk Bilincinde Olmak; sosyal sorumluluk yardımları ile katkı sağlar.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ POLİTİKASI
İş sağlığı ve güvenliği politikası ile borsamızın tüm faaliyetlerinde ilgili kanun, mevzuat ve yönetmelikler çerçevesinde şartlara uyarak çalışanlarına, üyelerine,paydaşlarına, tedarikçi ve ziyaretçilerine sağlıklı ve güvenli bir iş ortamı sağlanarak, faaliyetlerini yürütürken ortaya çıkabilecek olası tehlikeli durumlarda ilgili risk değerlendirmelerini düzenli bir şekilde yaparak önleme, riskleri kontrol altına alarak iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarını sürekli iyileştirmeyi hedeflemiştir.
ÇEVRE POLİTİKASI
Küresel iklim değişikliği ile sorumluluk bilinci ile hareket eden borsamız; Sürdürülebilirlik yaklaşımı ile çalışanlarının, üyelerinin, paydaşlarının, tedarikçilerin ve ziyaretçilerin çevre bilincini artıran kurumsal yapısı ile faaliyetlerle ilgili risk analizlerini gerçekleştirerek, sürekli iyileştirilmesini sağlamak ve çevreye olan etkileri en aza indirmek; tarıma dayalı sanayi ve ileri teknoloji entegrasyonunda yüksek çevre bilincini ön planda tutmak, bu konudaki çalışmalarda öncü rol almak; ülke düzeyinde çevre bilincinin yaygınlaşması ve çevre dostu uygulamaların yerleşmesine katkı sağlamak ve desteklemek temel politikamızdır.
• Kurum içi ve dışı çevre kirlenmesine etki eden etkenleri en aza indirmek,
• Mevcut kaynakları (su, elektrik) etkin ve akılcı bir şekilde kullanmak,
• Geri dönüşüme katkı sağlayacak kâğıt, atık pil, plastik kapak gibi malzemelerini ayrı toplamak
• Kurum içinde ve dışında çevre ile ilgili bilinçlendirme faaliyetlerinde yer almak, destek vermek
• Çevreye dost projeler geliştirmek (termal su kullanımıyla sabun üretmek, güneş panelleri)
Stratejik Amaçlar
Stratejik amaç ve hedeflerinin belirlenmesinde; Borsa’nın misyonu, vizyonu, ilkeleri, paydaş beklentileri ve GZTF analizinden yararlanılmıştır. Buna göre faaliyetlerimiz gruplandırılmış, stratejik amaçlar ve stratejik amaçlar için hedefler belirlenmiştir.
Stratejik amaçlarımız; Borsamızın etkinliğini artırıcı nitelikte olmasına, aynı zamanda gerçekçilikten ve ulaşılabilirlikten uzak olmamasına dikkat edilerek hazırlanmıştır. Stratejik hedeflerimiz ve faaliyetlerimiz; stratejik amaçlarımıza ulaşmak için atacağımız adımları gösterirken, kendine özgü ve ölçülebilir alt amaçlar olarak belirlenmiştir. Stratejik amaçların aksine hedeflerin ve faaliyetlerin sayısal olarak ifade edilmesine ve bir zaman dilimini kapsamasına özen gösterilmiştir. Bir stratejik amacı gerçekleştirebilmek için birden fazla hedef ve faaliyet belirlenmiştir.
4.4 STRATEJİK AMAÇLAR
STRATEJİK AMAÇ 1:
BORSANIN KURUMSAL YAPISININ GÜÇLENDİRİLMESİ
1.1 Borsanın İnsan Kaynakları Altyapısının Geliştirilmesi
1.1.1 Personelin yeterliliğini sağlayacak eğitimlerin belirlenerek, personel eğitimlerinin sağlanması
1.2 Üyelere Sunulan Hizmetlerin Geliştirilmesi
1.2.1 Üyelerin istekleri doğrultusunda eğitimlerin çeşitlendirmesi
1.2.2 Üyelerin talepleri doğrultusunda faaliyetler düzenlenmesi (fuar, seminer katılım)
1.3 Laboratuar Hizmetinin Üst seviyelere Taşınması
1.3.1 Laboratuarlarının Yeterliliği İçin Gerekli Şartların sağlanması; hizmet alanı değişimi, yapım, onarım
1.3.2 Laboratuvar hizmet alanın borsa binasına 3. Kat yapılarak, kata taşınması
1.3.3 Laboratuvar personeli Yeterliliği için eğitimlerin alınması
1.3.4 Laboratuvarın Yeterliliği İçin Gerekli alt yapı oluşturularak makine ve ekipmanın yenilenmesi
1.4 Borsa’nın Akredite Edilmesi
1.4.1 Borsa’nın TOBB tarafından akredite edilmesi için gerekli düzenlemelerin yapılması
-
- 1.4.2 Stratejik plan hazırlanması, gerekli tüm belgelerin oluşturulması
1.5 Mali Yapının Sürdürülmesi
-
- 1.5.1 Üye sayısı her yıl artırılması
- 1.5.2 Laboratuvarda yapılan analiz sayısının her yıl artırılması
- 1.5.3 Kantar hizmetinin tüm ilçenin faydalanabileceği düzeye taşınmas
- 1.5.4 Proje yazımları devam ettirilip onaylanan projelerle süreklilik sağlanması
- 1.6 Borsa Alt Yapı Geliştirilmesi
- 1.6.1 Borsa park alanı inşaa etmek
- 1.6.2 Mescit yaptırmak
- 1.6.3 İki katlı olan borsa binasını 3. Katını yapmak
- 1.6.4 Yenilenen borsa binasının 3. Katına; yeni toplantı salonu, arşiv ve laboratuvar düzenini oluşturmak
- 1.6.5 Gereksinim duyulduğunda istenilen depo, yığın gibi yer temini sağlamak, göstermek, aracı olmak ( TMO, tüccarlar)
- 1.6.6 Borsa hayratı olarak çeşme yaptırmak
- 1.6.7 Yol düzenleme, asfalt çalışmaları ile borsaya giriş çıkışlarda düzen oluşturmak
- 1.6.8 Çiftçilerimiz ve tüccarlarımız ile satış - seans aralıklarında iletişim sağlanabilmesi için ses düzeni oluşturulup megafonlarla desteklemek
- 1.6.9 Borsa ve çevresi için; güvenlik sisteminde yenilik yapmak, kamera sayısının artırmak
- 1.6.10 Sezon zamanında TMO’nun alımlarını rahatlıkla sürdürebilmesi ve idari işlemleri sürdürebilmesi için binada alan temin etmek
- 1.6.11 Borsaya gelen çiftçi ve tüccarlarımızın yeme içme ihtiyacını karşılayabilmesi için lokanta hizmetini açmak
- 1.6.12 İnternet, ağı surver düzenlemeleri yapmak
STRATEJİK AMAÇ 2:
BORSANIN ULUSAL VE ULUSLARARASI ETKİNLİĞİNİN ARTIRILMASI
2.1 Ulusal ve Uluslararası Proje Deneyiminin Güçlendirilmesi
2.1.1 Ulusal düzeyde proje hazırlanıp, sunulması kabul görmesi halinde faaliyete geçirilmesi
2.1.2 Uluslararası düzeyde proje hazırlanıp, sunulması kabul görmesi halinde faaliyete geçirilmesi
2.2 Ulusal ve Uluslararası Faaliyetlere Aktif Katılım Sağlanması
2.2.1 Ulusal ve uluslararası fuarlara katılım sağlanması
2.2.2 Ulusal ve uluslararası seminer/konferans/çalıştaylara katılım sağlanması
STRATEJİK AMAÇ 3:
HAYMANANIN SOSYAL VE EKONOMİK KALKINMASINA KATKI SAĞLANMASI
3.1 Borsa Gelişimine Katkı Sağlayacak faaliyetlerin yürütülmesi
3.1.1 Borsanın gelişimini sağlayacak ilçeye katkı sağlayacak projeler üretip kabul görmesi halinde faaliyete geçirilmesi
3.1.2 Çiftçilere, tarım sektöründe faaliyet gösteren firmalara, genç çiftçilere ve öğrencilere talep edilen hububat ve baklagil yetiştiriciliği eğitimleri düzenlenmesi
3.1.1 Üyelerin tarım potansiyelini artırıcı, teşvik edici güncel tarım teknolojileri ve uygulamaları konusunda bilgilendirerek yeni üyeler kazanmak
Haymana Ticaret Borsası tarafından hazırlanan Stratejik Planlama çalışması, üst yönetimin yanı sıra, tüm personelinin etkin katılımıyla yürütülmüş, ayrıca başta Borsa’nın üyeleri olmak üzere, pek çok yerel paydaşın görüşlerine başvurulmuştur.
Kurumsallaşma sürecinin bir parçası olarak, 2019-2023 dönemine ait Stratejik Planın uygulanmasıyla; Haymana Ticaret Borsası’nın, yönetim anlayışında, hizmet sunum kalitesinde, üyeleri ile ilişkilerinde, ulusal ve uluslararası etkinliğinde nicel ve nitel anlamda artış olması beklenmektedir.
Haymana Ticaret Borsası’nın Stratejik Plan çerçevesinde belirlediği vizyonuna 3 stratejik konu ile ulaşabileceği planlanmaktadır. Bunlar;
1. Borsanın Kurumsal Yapısının Güçlendirilmesi
2. Borsanın Ulusal ve Uluslararası Etkinliğinin Artırılması
3. Haymananın Sosyal ve Ekonomik Kalkınmasına Katkı Sağlanması’dır.
Haymana Ticaret Borsası’nın 2019–2023 yılları arasında planlama ilkeleri doğrultusunda yürütmeyi ve sonuçlarını izlemeyi öngördüğü Hedef ve ilgili Stratejileri kapsayan bu planın, Bölge’nin ekonomik gelişmesi, üyelerin güçlenmesi, personelin motivasyonu hususunda destekleyici nitelikte bir belge olması beklenmekte, Haymana Ticaret Borsası’nın daha güçlü bir kurumsal yapıya kavuşmasına katkı sağlamaktadır.
1. 5174 No’lu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu
2. 5436 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun
3. Odalar ve Borsalar için Akreditasyon Kılavuzu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, 2010
4. Erkan, V. Kamu Kuruluşlarında Stratejik Planlama, Türkiye Uygulaması ve Kuruluşlarda Başarıyı Etkileyen Faktörler, Ankara, 2008
5. Bryson, John M. Strategic Planning for Public and Nonprofit Organizations. 3.Ed. Jossey-Bass, CA., 2004
6. Fertekligil, A. Türkiye’de Borsanın Tarihçesi, İstanbul, 2000
7. Akçadağ, E. Avrupa Birliği Sürecinde Kamu Diplomasisi Faaliyetlerinde Sivil Toplum Kuruluşlarının Rolü, Politika Dergisi, 2011
8. Doğan Burtan, B. Ticaret Borsacılığının Dünyada ve Türkiye’deki Gelişim Süreçlerine Genel Bir Bakış, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 1, 2010
9. Beşirli, M. Osmanlı’da Borsa: Dersaadet Tahvilât Borsası’ndan Eshâm Ve Tahvilât Borsası’na Yeni Düzenleme Girişimleri, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt: 19, Sayı: 1, Elazığ, 2009
10. Üzümoğlu, S. S. Tarımsal Ürün Borsaları ve Vadeli İşlemler, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli, 2008
11. İpekçioğlu, Ş. Şanlıurfa Ticaret Borsası’nın Yapısı ve İşleyişi, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa, 2007
12. Köse, M. Osmanlıda Borsa ve Galata Bankerlerinin Devletin Mali Yapısındaki Yeri, Atatürk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 18, Erzurum, 2001
13. Uzun, Y. İnsan Kaynakları Yönetiminde Bir Uygulama Örneği: İngiltere Sayıştayı, Sayıştay Dergisi, Sayı: 70