Bu yayın Avrupa Birliği desteği ile oluşturulmuştur. Yayın içeriğinin tüm sorumluluğu yalnızca Haymana Ticaret Borsası’na aittir ve yayın Avrupa Birliği’nin görüşlerini yansıtan bir belge olarak değerlendirilmemelidir.
İÇİNDEKİLER
II. STRATEJİK PLANLAMA YAKLAŞIMI
2.2 Stratejik Planlamada Yasal Dayanak
2.3 Stratejik Planlama Hazırlık Süreci
2.4 Stratejik Planlamanın Unsurları
3.2 Yasal Mevzuat ve Yükümlülükler
3.3 Haymana Ticaret Borsası Faaliyet Alanları ve Hizmetleri
3.3.1 Mevzuat Gereği Gerçekleştirilenler
3.3.2 Mevzuat Dışı Gerçekleştirilen Faaliyetler
I. GİRİŞ
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği; oda ve borsaları, kendi toplulukları içinde bütün iş hayatının çıkarlarını temsil eden ve rekabet gücü ile büyümesini destekleyen öncü kurumlar haline gelmeleri, Türkiye genelinde iş hayatının gelişmesini ve büyümesini sağlamak için yerel, bölgesel ve ulusal düzeylerde en yüksek temsil, hizmet ve destek sunacak bütünleşik tek bir yerel iş destek şebekesinin oluşturmaları amaçlarına erişmek üzere “akreditasyon sistemi”ni geliştirmiştir. Akreditasyon sistemine göre Akredite Oda ve Borsalar Yönetim Kurulunca onaylanan 4 yıllık, görev sürecini kapsayan Stratejik Plan hazırlamakla yükümlüdür.
Haymana Ticaret Borsası, orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını; politika oluşturma kapasitelerinin artırılması, mali yönetim iyileştirilmesi, performansının izlenmesi ve hesap verme sorumluluğu doğrultusunda belirlemiştir.
Haymana Ticaret Borsası’nda planlama kültürünün yerleşmesine katkı sağlarken, Borsa’nın akreditasyon sürecini hızlandıracak olan Stratejik Plan, katılımcılık ve şeffaflık ilkeleri gereği gerek kurum içi gerekse kurum dışı paydaşlar ile yapılan toplantılar sonucunda hazırlanmıştır.
Yapılan bu toplantılarda Borsa’nın mevcut kaynakları gözden geçirilmiş, faaliyetleri incelenmiş; paydaşlar ile olan ilişki düzeyleri analiz edilmiştir. Kurumun güçlü ve zayıf yönleri, dış çevresel faktörler (fırsatlar ve tehditler) ile birlikte değerlendirilerek belirlenen misyon, vizyon ve ilkeler doğrultusunda ulaşmak istediği amaçlar belirlenmiştir. Söz konusu amaçlar; hedef ve faaliyetlere bölünmüş, süre planı, maliyetlendirme ve performans göstergeleri eklenerek ulaşılabilir ve ölçülebilir hale getirilmiştir.
Hesap verebilirlik ilkesi gereği, Haymana Ticaret Borsası Stratejik Planı’na Borsa’nın web sitesinde de yer verilecek, belirlenmiş olan stratejik amaç, hedef ve faaliyetler kamuoyu ile paylaşılırken benzer süreçleri yaşayan kurum ve kuruluşlara yol gösterici nitelikte olunacaktır.
II. STRATEJİK PLANLAMA YAKLAŞIMI
2.1 Stratejik Planlama
Stratejik planlama, stratejik yönetimin ilk aşaması olan formülasyon safhasıdır. Stratejik planlama “bir organizasyonun ne olduğunu, ne yaptığını ve bunu niçin yaptığını şekillendiren ve bu sürece rehberlik eden temel karar ve eylemleri üreten disiplinli bir çalışma” olarak tanımlanabilir[1].
Stratejik planlama konusu, 80’li yıllarda öncelikli olarak gelişmiş ülkelerde ele alınmaya başlamış ve 90’lı yıllarda önemi daha da artmıştır. Son yıllarda benzer bir süreç Türkiye’de de yaşanmaktadır. Kurum ve kuruluşlar, etkinlik düzeylerinin yükseltilmesi amacıyla çalışmalarını stratejik planlama ve performans yönetim sistemi içinde planlamaya yönelmektedirler. Bu çerçevede stratejik planlama; kuruluşların politika oluşturma kapasitelerinin artırılması, mali yönetiminin iyileştirilmesi, kuruluş performansının izlenmesi ve hesap verme sorumluluğunun değerlendirilmesinde temel araçlardan biri olarak kabul edilmektedir.
Stratejik planlama; kuruluşun bulunduğu nokta ile ulaşmayı arzu ettiği durum arasındaki yolu tarif eder. Kuruluşun amaçlarını, hedeflerini ve bunlara ulaşmayı mümkün kılacak yöntemleri belirlemesini gerektirir. Uzun vadeli ve geleceğe dönük bir bakış açısı taşır. Kuruluş bütçesinin stratejik planda ortaya konulan amaç ve hedefleri ifade edecek şekilde hazırlanmasına, kaynak tahsisinin önceliklere dayandırılmasına ve hesap verme sorumluluğuna rehberlik eder.
Bu çerçevede stratejik planlama:
Sonuçların planlanmasıdır: Girdilere değil, sonuçlara odaklıdır.
Değişimin planlanmasıdır: Değişimin istenilen yönde olabilmesini sağlamaya gayret eder ve değişimi destekler. Dinamiktir ve geleceği yönlendirir. Düzenli olarak gözden geçirilmesi ve değişen şartlara uyarlanması gerekir.
Gerçekçidir: Arzu edilen ve ulaşılabilir bir geleceği resmeder.
Kaliteli yönetimin aracıdır: Disiplinli ve sistemli bir şekilde, bir kuruluşun kendisini nasıl tanımladığını, neler yaptığını ve yaptığı şeyleri niçin yaptığını değerlendirmesi, şekillendirmesi ve bunlara rehberlik eden temel kararları ve eylemleri üretmesidir.
Hesap verme sorumluluğuna temel oluşturur: Hedeflenen sonuçların nasıl ve ne ölçüde gerçekleştiğinin izlenmesine, değerlendirilmesine ve denetlenmesine temel oluşturur.
Katılımcı bir yaklaşımdır: Stratejik planlama sürecinin kuruluşun en üst düzey yetkilisi tarafından tam olarak desteklenmesi şarttır. Bununla beraber, ilgili tarafların, diğer yetkililerin, idarecilerin ve her düzeydeki elemanların katkısı, ortak çabası ve desteği olmaksızın, stratejik planlama başarıya ulaşamaz.
[1] Bryson, John M. Strategic Planning for Public and Nonprofit Organizations. 3.Ed. Jossey-Bass, CA. 2004
2.2 Stratejik Planlamada Yasal Dayanak
Kurumların stratejik plan hazırlamalarında 24 Aralık 2005 tarihinde yayımlanan “5436 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ve 26 Mayıs 2006 tarihli “Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” referans metinler olarak kabul edilebilir.
Buna ek olarak Haymana Ticaret Borsası ve üst birlik olan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ni tanımlayan 18.05.2004 tarihli 5174 sayılı Kanun’un 28.inci maddesinde borsalar; “[b]u kanunda yazılı esaslar çerçevesinde borsaya dâhil maddelerin alım satımı ve borsada oluşan fiyatların tespit, tescil ve ilanı işleriyle meşgul olmak” üzere kurulan, tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu olup stratejik planının temel dayanağını, 2010 tarihi itibarıyla güncelleştirilmiş “Odalar ve Borsalar için Akreditasyon Kılavuzu” ve ekleri oluşturmaktadır. Haymana Ticaret Borsası’nın Stratejik Planını değerlendirecek olan kurum ise üst birlik olan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği organı Akreditasyon Kurulu’dur. Stratejik plan, akreditasyon sürecinin oluşturmaya çalıştığı standardizasyonunun önemli bir bileşenidir. Bu yeni standart, yetki almayı isteyen tüm odaların ve borsaların sahip olmaları ve üyelerine sunmaları gereken birtakım zor, temel becerileri ve hizmetleri içeren kapsamlı ve güvenilir bir çerçeveye dayandırılmaktadır.
2.3 Stratejik Planlama Hazırlık Süreci
Stratejik planlama, farklı görevlere ve donanımlara sahip birçok kişiyi bir araya getiren, kuruluş genelinde sahiplenmeyi gerektiren, zaman alıcı bir süreçtir.
Haymana Ticaret Borsası’nın stratejik plan hazırlama süreci şu aşamaları içermiştir:
A.Planlama çalışmalarının sahiplenilmesinin sağlanması
Stratejik planlamanın başarısı ancak kuruluşun tüm çalışanlarının planı sahiplenmesi ile mümkündür ilkesinden hareketle Haymana Ticaret Borsası Meclisi, Yönetim Kurulu ve Tüm Personeli ile bu yaklaşımı benimsemiştir.
B.Organizasyonun oluşturulması
Stratejik Planlama sürecinde, hazırlık çalışmaları kapsamında, planlama sürecinden sorumlu organlar belirlenmiş, çalışmalar sırasında üretilecek belgelere ve kullanılacak diğer kaynaklara elektronik ortamda ulaşılmasını sağlayacak altyapı düzenlemeleri yapılmıştır.
C.İhtiyaçların tespit edilmesi
Stratejik planlama ekibi tarafından hazırlık programı çalışmaları dâhilinde ihtiyaç analizi çalışması yapılmış, gerek stratejik planlama ekibinin gerekse stratejik planlama çalışmalarına katkı verecek diğer çalışanların stratejik planlama konusundaki eğitim ihtiyacı tespit edilmiştir.
D. Yıllık İş Planının Oluşturulması
İş planı, stratejik planın kapsadığı yılların her biri için ayrı ayrı olarak hazırlanmıştır.
2.4 Stratejik Planlamanın Unsurları
-Neredeyiz? Kurumun geleceğe yönelik amaç, hedef ve stratejiler geliştirebilmesi için öncelikle, mevcut durumda paydaşlar ile olan ilişkiler incelenmiş, kurumun hangi kaynaklara sahip olduğu, hangi yönlerinin eksik olduğu, kuruluşun kontrolü dışındaki olumlu ya da olumsuz gelişmeler değerlendirilmiştir.
-Nerede Olmak İstiyoruz? Kurumun misyonu, vizyonu, ilkeleri yeniden gözden geçirilmiş; bir önceki bölümde yapılan mevcut durum analizi sonucunda elde edilenler doğrultusunda ulaşmak istenilen amaçlar belirlenmiştir.
-Gitmek istediğimiz yere nasıl ulaşabiliriz? Belirlenen amaçlar doğrultusunda hedef ve faaliyetler belirlenmiş, ihtiyaç duyulan bütçe ve zaman dilimi belirlenmiştir.
-Başarımızı nasıl takip eder ve değerlendiririz? Strateji, amaç ve hedeflerin uygulanması, planlanan süre ve bütçede gerçekleştirilmesi için her bir faaliyete uygun performans göstergesi belirlenmiştir.
Şekil 1: Stratejik Planlama Süreci
|
• Plan ve Programlar • Paydaş Analizi • GZFT Analizi |
DURUM ANALİZİ |
Neredeyiz? |
|
• Kuruluşun varoluş gerekçesi • Temel değerler |
MİSYON VE DEĞERLER |
Nereye Ulaşmak İstiyoruz? |
|
• Arzu edilen gelecek |
VİZYON
|
|
|
• Orta vadede ulaşılacak amaçlar • Spesifik, somut ve ölçülebilir hedefler |
AMAÇLAR VE HEDEFLER |
|
|
• Amaç ve hedeflere ulaşma yöntemleri |
STRATEJİLER |
Gitmek istediğimiz yere nasıl ulaşabiliriz? |
|
• Maliyetlendirme • Performans programı |
FAALİYETLER
|
|
|
• Toplantı • Raporlama |
İZLEME |
Başarımızı nasıl takip eder ve değerlendiririz? |
|
• Performans göstergeleri • Uygulamaya yönelik ilerleme ve sonuçların değerlendirilmesi |
PERFORMANS ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
|
III. MEVCUT DURUM ANALİZİ
3.1 Tanım ve Tarihçe
Başta tarımsal ürünler olmak üzere toplumsal yaşamın idamesi için zaruri temel ihtiyaç maddelerinin fiyatlarının belirlendiği aslî yapılar konumunu haiz olan ticaret borsaları; mal, hizmet ve üretim aktörlerinin alıcı–satıcılarının karşı karşıya getirilmesi yöntemiyle iktisadî kararların alınmasına imkân veren her türlü ortam olarak tanımlanabilen “piyasa” kavramının gündelik hayattaki en yaygın/somut örnekleridir[1].
Borsa kelimesinin de etimolojik köken olarak, Belçika’nın Bruges kentinde veya Anvers kentinde 1531 tarihinde ilk sürekli fuarı kuran “Van der Beurs” ailesinin isminden türediği ileri sürülmektedir[2]. Anılanlar numuneler üzerinden alışveriş yapmış, gemiler limana gelmeden malları belirli kurallar çerçevesinde aralarında alıp satmışlardır. Bu çerçevede sistematize edilen mübadele yöntemine atfen; somut birtakım malların belirli kurallar dâhilinde alınıp satılması amacıyla bir araya gelinen mekânlara “Borsa” ismi verilmiştir[3].
Dünyada Borsacılık
Roma ve Finikelilerin yazıtlarından elde edilen bilgilere göre, milattan önce 1200-1500 yılları arasında yaşayan insanların, gerçekleştirmiş oldukları panayırlar ile borsacılığın ilk temelleri o dönemde atılmıştır. 12. ve 13. yüzyıllarda senedin bulunarak kullanılmaya başlaması ile ticaret pratikleşmiş; Ortaçağ’da borsalar resmi olarak kurulmaya başlamıştır. Fuarlar ve panayırlar olarak gelişmeye başlayan borsalar; borsa adı ile ilk olarak 1487 yılında Anvers’te (Belçika) kurulmuştur. 15. Yüzyılda Anvers’te düzenlenen fuarlar ekonomik gelişmede önemli bir canlılık sağlamıştır. “Burges”te modern borsa tekniğinin öncüsü sayılabilecek alım-satım işlemleri yapılmıştır. Özellikle kıtaların keşfi ile sonucu büyük deniz yollarının açılmasıyla dünya ticaretinin Atlantik kıyılarına kayması Anvers’in önemini artırmıştır. Dört tarafı bölmelere çevrili salonu ile Anvers Borsası, kalabalık bir işadamları gurubunun muamelelere katılmasını sağlamıştır. Anvers’te ilk borsanın açılmasına müteakip 1530 yılında Lyon (Fransa), Touluse’da (Fransa); kısa bir süre sonra, 1571 yılında Londra Borsası, 1724 yılında Paris Borsası ve 1792 yılında ise New York Borsası kurulmuştur.
Türkiye’de Borsacılık
Avrupa borsalarının gösterdiği hızlı gelişmelerin de etkisiyle 1883 yılında İstanbul’da Galata Borsası kurulmuştur. Bir yandan Batılı ülkelerde kurulan anonim şirketlerin çıkarmış olduğu hisse senetlerinin ve tahvillerin, azınlıklar eliyle İstanbul’da ve Osmanlı Devleti'nin diğer bazı merkezlerinde dolaşıma sunulması, sarraflar ve bankerler aracılığı ile alınıp satılmaya başlanması; diğer taraftan 1854 Kırım Savaşı’ndan itibaren başlayan borçlanmalar dolayısıyla çıkarılan tahvillerin bazı Avrupa borsalarında alınıp satılması ve diğer bazı faktörler ile birlikte Osmanlı ülkesinde de bir borsa kurulması fikri ortaya çıkmıştır[4]. Bu gelişmeler neticesinde Osmanlı’da ilk borsa, 1866 yılında “Dersaadet Tahvilat Borsası” adı altında kurulmuştur. Menkul değerler borsası niteliğinde kurulan bu borsa çalışmalarına 1906 yılına
[1] Doğan Burtan B. Ticaret Borsacılığının Dünyada ve Türkiye’deki Gelişim Süreçlerine Genel Bir Bakış, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 1, 2010
[2] Fertekligil, A. Türkiye’de Borsanın Tarihçesi, İstanbul 2000, s. 3; Karslı, M.Sermaye Piyasası Borsa Menkul Kıymetler, İstanbul 2003, s. 160; Köse, M. Osmanlıda Borsa ve Galata Bankerlerinin Devletin Mali Yapısındaki Yeri, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 18, Erzurum 2001,
[3] Doğan Burtan, a.g.e
[4] Köse, Osmanlıda Borsa ve Galata Bankerlerinin Devletin Mali Yapısındaki Yeri, s. 232.
kadar devam etmiş ve aynı yıl çıkarılan bir nizamname ile Dersaadet Tahvilât Borsası, “Esham ve Tahvilat Borsası” olarak öngörülmüştür
*Geçmişte borsa olarak kullanılan Sirkeci Vakıf Han’dan bir görüntü
Ticaret Borsalarının gelişimi ise 1886 yılında çıkarılan “Umumi Borsalar Nizamnamesi” ile başlamıştır. Söz konusu düzenleme ile ülkemizin ilk ticaret borsası 14 Aralık 1891’de İzmir’de kurulmuş, bunu 1913'de Adana, 1920'de Antalya, 1924'de Edirne, Konya, Bursa ve 1925'te İstanbul Ticaret ve Zahire Borsaları izlemiştir[1]. 1925 tarihinde yayımlanan 655 sayılı Ticaret ve Sanayi Odaları Kanunu çerçevesinde ticaret borsalarının sayısı hızla artmıştır. 11 Ocak 1943 tarihinde yürürlüğe konulan 4355 sayılı Ticaret ve Sanayi Odaları, Esnaf Odaları ve Borsa Kanunu sayesinde, o zamana kadar ticaret ve sanayi odalarının birer şubesi seklinde kurulan ve çalışan ticaret borsalarına ayrı bir tüzel kişilik seklinde yapılanma imkânı sağlamıştır[2]. Türkiye’de 57 tanesi il merkezinde ve 56 tanesi ilçelerde olmak üzere toplam 113 adet ticaret borsası bulunmaktadır.
Haymana Ticaret Borsası
Haymana Ticaret Borsası 1987 yılında kurulmuştur. Borsanın ilk kuruluş başkanı Ziyaettin Hakbilir; ilk yönetim kurulu üyeleri ise Hakkı Sarıkaya, Hamza Özer, Halit Sevim, A.İhsan Kubat’dır. Borsa’nın ilk yerleşkesi Ankara-Haymana yolu üzeri Haymana Belediyesi’ne ait bir binadır. Haymana Ticaret Borsası, kurulduğu ilk yıllar faaliyetlerini; Genel Sekreter, Muhasebeci ve Hizmetliden oluşan 3 kişilik beşeri altyapısı ve 20 ambar ve 1 beze kantarından oluşan fiziksel altyapısı ile sürdürmüştür. 33 üye ile faaliyetlerine başlayan Borsa, her geçen yıl fiziksel ve beşeri altyapısını güçlendirmiş, üye sayısını artırmıştır. 2006 yılında Borsa’nın hizmet binası, şu an faaliyet gösterdiği mevcut yerine taşınmış olup, kurum bünyesinde laboratuar ve satış ofisi açılmıştır. Laboratuarda tescil ürünlerinin detaylı analizini yapan Borsa, satış ofisi ile üyelerin işlem gören ürünlerinin ticaretini sağlayarak serbest piyasada fiyatların oluşmasına ve ürünlerin değerleri ölçüsünde satılmasına katkı sağlamaktadır. Haymana[1] İpekçioğlu, Ş. (2007), Şanlıurfa Ticaret Borsası’nın Yapısı ve İşleyişi, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa,
[2] Üzümoğlu, S. S. (2008). Tarımsal Ürün Borsaları Ve Vadeli İslemler, Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ticaret Borsası, 2012 yılında Merkezi Finans ve İhale Birimi ve Eurochambres[1] mali desteği ile Kapasite Artırımı ve Networking Projesi’ne başlamıştır. Haymana İlçesi’nde uluslararası fon desteği ile uygulanan ilk proje olan ve Targovishte Ticaret ve Sanayi Odası (Bulgaristan) ortaklığı ile yürütülen bu proje ile Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üyelik sürecine katkı sağlanması, bilgi ve uygulama aktarımının gerçekleşmesi; Avrupa Birliği mevzuatının etkin bir şekilde uygulanması ve taraflar arasında ticaret ve yatırım fırsatlarının yaratılması amaçlanmaktadır. Kurumsal yapısını güçlendirmeyi amaçlayan Borsa, 2013 yılı başında bünyesinde gerekli düzenlemeleri yaparak ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi kurmuştur. Sistem öncesinde tüm Borsa personelini kapsayan eğitim alınmış ve Borsa’nın akreditasyonu onaylanmıştır.
3.2 Yasal Mevzuat ve Yükümlülükler
Ülkemizde Ticaret Borsası ile ilgili yükümlülükler, 5174 No’lu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu ile düzenlenmiştir. Bu kanuna göre; Ticaret Borsaları, kanunda yazılı esaslar çerçevesinde borsaya dâhil maddelerin alım satımı ve borsada oluşan fiyatlarının tespit, tescil ve ilânı işleriyle meşgul olmak üzere kurulan kamu tüzel kişiliğine sahip kurumlardır. Borsalar; ayrıca taşınır ve taşınmaz mal almaya, satmaya, inşa, ifraz, tevhit ve rehin etmeye, ödünç para almaya, kamulaştırma yapmaya, sosyal faaliyetleri desteklemeye, özendirmeye, bağış ve yardımlarda bulunmaya, okul ve derslik yapmaya, burs vermeye, bu kanun hükümleri çerçevesinde şirket ve vakıf kurmaya veya kurulu şirketlere ortak olmaya ve benzeri hukukî işlemler yapmaya yetkilidirler.
Kanunla tanımlanmış Borsa’nın görevleri şunlardır:
a) Borsaya dâhil maddelerin, borsada alım satımını tanzim ve tescil etmek.
b) Borsaya dâhil maddelerin borsada oluşan her günkü fiyatlarını usulü dairesinde tespit ve ilân etmek.
c) Alıcı ve satıcının, teslim ve teslim alma ile ödeme bakımından yükümlülüklerini, muamelelerin tasfiye şartlarını, fiyatlar üzerinde etkili şartları ve ihtilaf doğduğunda ihtiyari tahkim usullerini gösteren ve Birliğin onayıyla yürürlüğe girecek genel düzenlemeler yapmak.
d) Yurt içi ve yurt dışı borsa ve piyasaları takip ederek fiyat haberleşmesi yapmak, elektronik ticaret ve internet ağları konusunda üyelerine yol göstermek.
e) 51’inci maddedeki belgeleri düzenlemek ve onaylamak.
- Eksper raporları,
- Analiz raporları,
- Borsaya dâhil maddelerin fiyatlarına ilişkin belgeler,
- Makbuz senedi, varant ve malı temsil eden diğer senetler,
- Teamüller hakkında istenen belgeler,
- Fatura onayları,
- Borsaya kayıtlı olanların tatbik imzalarının onayı,
- Vadeli satış ve önceden satış sözleşmelerindeki imzaların onayı,
- Borsaya kayıtlı olanlara ait kayıt ve sicil suretleri,
- Borsaya dâhil mallara ve borsa işlemlerine dair istenecek diğer belgeler,
[1]19 milyon işletmeyi ve 22 trilyon dolarlık ekonomiyi temsil eden Eurochambres (Avrupa Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği), 1958 yılında kurulmuş olup; Türkiye’yi 1963 yılında üyeliğe kabul etmiştir. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, 2009 yılından günümüze Eurochambres Başkan Yardımcılığı görevini yapmaktadır.
- Borsaya dâhil maddelerin ölçülmesi ve tartılması için gerekli tesisatı olan borsalarca bu konuda verilecek hizmetler,
- Gerekli tesisatı bulunan borsalarca verilecek depolama ve muhafaza hizmetleri,
- Yerli malı belgesi,
- Diğer hizmetler,
f) Borsaya dâhil maddelerin tiplerini ve vasıflarını tespit etmek üzere laboratuar ve teknik bürolar kurmak veya kurulmuşlara iştirak etmek.
g) Bölgeleri içindeki borsaya ilişkin örf, adet ve teamülleri tespit etmek, Bakanlığın onayına sunmak ve ilân etmek.
h) Borsa faaliyetlerine ait konularda ilgili resmî makamlara teklif, dilek ve başvurularda bulunmak; üyelerinin tamamı veya bir kesiminin menfaati olduğu takdirde bu üyeleri adına veya kendi adına dava açmak.
ı) Rekabeti bozucu etkileri olabilecek anlaşma, karar ve uyumlu eylem niteliğindeki uygulamaları izlemek ve tespiti halinde ilgili makamlara bildirmek.
j) Mevzuatla bakanlıklara veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına verilen işlerin, bu kanunda belirtilen kuruluş amaçları ve görev alanı çerçevesinde borsalara tevdii halinde bu işleri yürütmek.
k) Üyelerinin ihtiyacı olan belgeleri vermek ve bunlara ilişkin gerekli hizmetleri yapmak.
l) Yurt içi fuarlar konusunda yapılacak müracaatları değerlendirip Birliğe teklifte bulunmak.
m) Sair mevzuatın verdiği görevlerle, ilgili kanunlar çerçevesinde Birlik ve Bakanlıkça verilecek görevleri yapmak.
Aynı kanuna göre; Borsanın organları ve görevleri ise şunlardır:
|
Borsa Organları |
Görevleri |
|
Meslek Komiteleri |
a) Konuları dâhilinde incelemeler yapmak, faaliyet alanları için yararlı ve gerekli gördükleri tedbirleri, kararlaştırılmak üzere yönetim kuruluna teklif etmek. b) Meslek komitesiyle ilgili olarak meclis gündeminde yer alan konularda başkan, başkan yardımcısı veya uygun görülen üyelerin, oy kullanmamak üzere meclis toplantısına katılmalarına karar vermek. c) Faaliyet alanlarına ilişkin olarak, meclis veya yönetim kurulu tarafından bilgi istenmesi halinde, bu konuda araştırma yapmak ve istemi cevaplandırmak. d) İlgili mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek. |
|
Meclis |
a) Borsa yönetim kurulu ve disiplin kurulu üyelerini seçmek. b) Kendi üyeleri arasından Birlik genel kurul delegelerini seçmek. c) Yönetim Kurulu tarafından yapılacak teklifleri inceleyip karara bağlamak. d) Çalışma alanları içindeki örf, adet ve teamülleri tespit ve ilân etmek. e) Aylık mizanı ve aktarma taleplerini incelemek ve onaylamak. f) Borsada gerçekleştirilen işlemlerden veya üyelerin yapmış oldukları sözleşmede yer alması halinde bu sözleşmelerle ilgili olarak çıkan ihtilafları çözmekle görevli tahkim müesseseleri oluşturmak. g) Borsa dışında yapılan işlemlerden doğabilecek ihtilafların çözümü için, mahkemeler tarafından istenecek bilirkişi listesini onaylamak. h) Borsa üyeleri hakkında disiplin kurulu tarafından teklif edilecek cezalara karar vermek. ı) Yıllık bütçe ve kesin hesapları onaylamak ve yönetim kurulunu ibra etmek, sorumluluğu görülenler hakkında takibat işlemlerini başlatmak. j) Taşınmaz alımına, satımına, inşa, ifraz, tevhit ve rehine ve ödünç para alınmasına, kamulaştırma yapılmasına ve bu kanun hükümleri çerçevesinde şirketlere ortak olmaya karar vermek. k) Borsa iç yönergesini kabul etmek ve Birliğin onayına sunmak. l) Borsaya dâhil maddelerden hangilerinin, daha sonra tescil ettirilmek şartıyla, borsa yerinin dışında alınıp satılabileceğini belirlemek ve bu şekilde alınıp satılacak maddelerin otuz günü geçmemek kaydıyla tescil edilmesine ilişkin süreyi belirlemek. m) Yönetim kurulunca borsaya kayıt zorunluluğuna veya üyelerin derecelerine ilişkin olarak verilecek kararlara karşı yapılan itirazları incelemek ve kesin karara bağlamak. n) Mesleklere ve sorunlara göre ihtisas komisyonları kurmak. o) Yurt içi ve dışı sınaî, ticarî ve ekonomik kuruluşlara üye olmak ve kongrelerine delege göndermek. p) Tahsili imkânsızlaşan alacakların takibinden vazgeçme veya ölen, ticareti terk eden ve borsaya olan aidat borçlarını yangın, sel, deprem ve benzeri tabiî afetler gibi iradesi dışında meydana gelen mücbir sebeplerden dolayı ödeme güçlüğü içinde olan üyelerin aidat anapara ve gecikme zammı borçlarının affı ve/veya yeniden yapılandırılmaları ile borsa veya üyeler adına açılacak davalar konusunda yönetim kurulundan gelen teklifleri inceleyip karara bağlamak ve gerekli gördüğünde bu yetkisini yönetim kuruluna devretmek. r) Borsaya veya Türk ekonomi hayatına önemli hizmetler vermiş kimselere meclisin üye tam sayısının üçte ikisinin kararıyla şeref üyeliği vermek. s) İlgili mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek. |
|
Yönetim Kurulu |
a) Mevzuat ve meclis kararları çerçevesinde borsa işlerini yürütmek. b) Bütçeyi, kesin hesabı ve aktarma tekliflerini ve bunlara ilişkin raporları borsa meclisine sunmak. c) Aylık hesap raporunu borsa meclisinin incelemesi ve onayına sunmak. d) Borsa personelinin işe alınmalarına ve görevlerine son verilmesine, yükselme ve nakillerine usulüne uygun olarak karar vermek. e) Borsa personelinin disiplin işlerini bu kanunda ve ilgili mevzuatta düzenlenen esas ve usuller çerçevesinde karara bağlamak. f) Disiplin kurulunun soruşturma yapmasına karar vermek. g) Bu Kanun uyarınca verilen disiplin ve para cezalarının uygulanmasını sağlamak. h) Borsada gerçekleştirilen işlemlerden doğacak ihtilafları çözmekle görevli hakem kurulunu belirlemek. ı) Borsa dışında yapılan işlemlerden doğabilecek ihtilafların çözümü için, mahkemeler tarafından istenecek hakem ve bilirkişi listelerini hazırlamak ve onaylanmak üzere meclise sunmak. j) Bu Kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen belgeleri tasdik etmek. k) Borsanın bir yıl içindeki faaliyeti ve Bölgesi’nin iktisadî durumu hakkında yıllık rapor hazırlayıp meclise sunmak. l) Hazırladığı iç yönergeyi meclise sunmak. m) Borsaya ait her türlü incelemeyi yapmak, endeks ve istatistikleri tutmak ve başlıca maddelerin borsada oluşan fiyatlarını tespit etmek ve bunları uygun vasıtalarla ilân etmek. n) Yüksek düzeyde vergi ve tescil ücreti ödeyen, ihracat yapan, teknoloji geliştiren üyelerini ödüllendirmek. o) Bütçede karşılığı bulunmak kaydıyla sosyal faaliyetleri desteklemek ve özendirmek, bağış ve yardımlarda bulunmak, burs vermek, meclis onayı ile okul ve derslik yapmak. p) Bu Kanunla ve sair mevzuatla borsalara verilen ve özel olarak başka bir organa bırakılmayan diğer görevleri yerine getirmek. |
|
Disiplin Kurulu |
a) Borsa üyelerinin disiplin soruşturmalarını bu Kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen usul ve esaslara uygun olarak yürütmek. b) Meclise, borsa üyeleri hakkında disiplin ve para cezası verilmesini önermek. |
Mevzuatın açık ve anlaşılır olması, 2004 yılından günümüze yürürlükte olması, kanuna bağlı yönetmelik ve diğer mevzuatların sık sık değişmemesi; Kanun’un işlerliğini artırmakta ve Borsa’nın faaliyetlerini olumlu etkilemektedir.
3.3 Haymana Ticaret Borsası Faaliyet Alanları ve Hizmetleri
3.3.1 Mevzuat Gereği Gerçekleştirilenler
Haymana Ticaret Borsası’nda Genel Sekreterlik, Tescil ve Muhasebe, Laboratuar, Projeler ve İç Hizmetler olmak üzere 5 birim bulunmaktadır. Birimlerin temel görevleri şunlardır:
3.3.1.1 Genel Sekreterlik Biriminin Görevleri:
- Üye kayıt: Üye başvurularının almak, sicil dosyasını oluşturmak ve Yönetim Kuruluna bildirmek, Yönetim Kurulu tarafından kaydı onaylanan üyenin kaydını yapmak, borsa sicil kayıt suretini düzenlemek, tahsil servisine dosyayı devretmek.
- Hububat rekolte tespit çalışmalarına katılım: Hububat rekolte çalışmalarına katılmak, sonuçlarını raporlamak, üyelerine ve ilgili kurum ve kuruluşlara iletmek.
- Hububat rekolte gerçekleşme oranlarının istatistiksel çalışmalarını yapılması: Yapılan rekolte tespit çalışmaları ile gerçekleşen hububat rekoltelerinin istatistiksel çalışmalarını yapmak, bültenlerini hazırlamak, üyelerine, ilgili kurum ve kuruluşlara yaymak, internet ortamında yayınlamak.
- Yerel paydaşlar ile ilişkilerin geliştirilmesi: Borsa’nın fikir alış verişinde bulunduğu başta Tarım İl Müdürlüğü, Ziraat Odası, Toprak Mahsulleri Ofisi gibi kurumları ziyaret etmek, ağırlamak ve birlikte ortak toplantılara katılmak.
3.3.1.2 Tescil ve Muhasebe Biriminin Görevleri:
- Tescil işlemleri: Tescil işlemi başvurularını kabul etmek, tescil evraklarını hazırlamak, tescil ücretinin tahsilâtını yapmak ve tescil belgesinin teslim etmek.
- Bütçe işlemlerini gerçekleştirmek ve kayıtlarını tutmak: Bütçe işlemlerine ait kayıtlar elektronik ortamda tutmak, bütçe istatistiklerinde kullanılmak üzere dosyalamak.
- Piyasada oluşan fiyatların tespiti: Piyasada alım ve satımı yapılan hububatların, borsa tarafında tespiti ve tescil edilerek borsa satış salonu ve web sitesi aracılığıyla haber platformlarına sunmak.
- Servisin tanzim ettiği belgelerin hazırlanması: Üye başvurusu ve üye kaydının sicil programından bulunarak belgenin yazdırmak, borsa sicil kayıt sureti, borsa ihracat tescil beyannamesi gibi belgeleri mühürlenerek imzalamak, ücretinin tahsilâtını gerçekleştirmek.
- Bülten yayınlama: Tescil edilen günlük, aylık ve yıllık ürün fiyatlarının istatistiksel çalışmalarının yapılması, Borsa tescil rakamlarının derlenmesi, üyeler ve ilgili kurum ve kuruluşlar ile paylaşmak.
3.3.1.3 Laboratuar Biriminin Görevleri
- Numune alınması ve incelenmesi: Borsa üyelerinin ürünlerin numunelerini almak, numuneleri incelemek, fiziksel ve kimyasal analizlerini gerçekleştirmek.
- Analiz raporları oluşturulması: Analiz laboratuarı tarafından analiz edilen tüm ürünler için satış öncesi analiz raporları oluşturmak, bilgisayar ortamına kaydetmek, satış salonuna devretmek.
3.3.1.4 Projeler Biriminin Görevleri
- Projeler geliştirmek ve yürütmek: Ulusal ve uluslararası hibe programlarını takip etmek, programlarla ilgili sempozyumlara, toplantılara katılmak, çeşitli kurum ve kuruluşlarla birlikte AB projeleri geliştirmek, proje dosyaları hazırlamak ve ilgili kurumlara başvurmak, hibe başvurusu kazanmış olan projeler için, ilgili ortak kurumlarla işbirliği sağlamak, ilgili proje raporlarını düzenlemek, proje sonuç raporlarının hazırlanması ve ilgili kurum ve kuruluşlara iletmek.
- Borsa üyelerine projeler hakkında danışmanlık verilmesi: Açık olan ulusal ve uluslararası hibe programları hakkında üyelere proje yapılması konusunda danışmanlık vermek, eğitim ve bilgilendirme seminerleri düzenlemek.
- Kalite Yönetim Sistemi, Stratejik Plan ve Akreditasyon çalışmalarının yürütülmesi: Kalite Yönetim Sisteminin geliştirilmesi, yürütülmesi ve dokümantasyon işlemlerinin takip çalışmalarını yürütmek, Borsa’nın stratejik plan ve akreditasyon çalışmalarının yürütülmesi işlemlerine katılmak.
- Yıllık hububat istatistiksel verilerin derlenmesi ve yayınlanması: Yıllık bazda tespit edilen ve gerçekleşen hububat üretim miktarları, tescil rakamları, hububat üretim alan verileri, aylık bazda en yüksek ve en düşük hububat fiyat verileri, ihracat verileri, Türkiye ihracatının içindeki hububat miktarları ve tutarları, v.b. derlemek.
- Eğitimler düzenlenmesi: Üyelere ve Bölge halkına yönelik eğitimler organize etmek, eğitim duyurularını yapmak, eğitim içeriklerinin oluşturulmasına katkı sağlamak, eğitim kayıtlarını tutmak.
3.3.1.5 İç Hizmetler Biriminin Görevleri
- Güvenliğin sağlanması: Haymana Ticaret Borsası faaliyet binasının güvenliğini sağlamak, giriş-çıkışların takip etmek ve kayıt altına almak.
- Temizliğin sağlanması: Borsa faaliyet binasının günlük temizliğinin gerçekleştirmek.
3.3.2 Mevzuat Dışı Gerçekleştirilen Faaliyetler
“Kurumun gönüllü olarak, toplumsal ve çevresel konuları operasyonlarına ve paydaşlarıyla olan etkileşimlerine bütünleştirmeleri” olarak tanımlanan sosyal sorumluluk bağlamında Haymana Ticaret Borsası bütçe imkânları dâhilinde Bölge halkının yararına görülen alanlara yardım faaliyetleri düzenlemektedir. Sosyal sorumluluk kapsamında, Bölge ekonomisinin kalkınmasına katkı sağlamak amacıyla Bölge halkına yönelik bilgilendirme toplantıları düzenlemek, giyecek-yiyecek yardımında bulunmak; üyelere, personele yönelik eğitim ve seminerler düzenlemektedir. Bu faaliyetleri gerçekleştirmek üzere uygun görüldüğü takdirde ilgili kurum ve kuruluşlar ile işbirliği kurulmaktadır.
3.4 Paydaş Analizi
Stratejik planlamanın temel unsurlarından biri olan katılımcılık ilkesi gereği etkileşim içerisinde olunan kişi, kurum ve kuruluşların fikirlerinin dikkate alınması Plan’ın sahiplenilmesi ve uygulanabilirliği açısından büyük önem taşımaktadır. Paydaşlar ile birlikte yapılacak çalışmaların niteliğinin belirlenmesi için aşağıda belirtilen Etki/Önem Matrisi kullanılmıştır. Bu matriste etki; paydaşların faaliyetlerinin Haymana Ticaret Borsa’sının faaliyetlerini olumlu ya da olumsuz etkileme/yönlendirme gücünü; önem ise Borsa’nın paydaşın ihtiyaç ve beklentilerinin karşılanmasına verdiği önceliği göstermektedir.
|
Önem/Etki |
Güçlü |
Zayıf |
|
Önemli |
Birlikte Çalış |
Çıkarlarını Gözet ve Çalışmalarına Dâhil Et |
|
Önemsiz |
Bilgilendir |
İzle |
Kuruluşun ürün ve hizmetleri ile ilgisi olan, kuruluştan doğrudan veya dolaylı, olumlu ya da olumsuz yönde etkilenen veya kuruluşu etkileyen kişi, grup veya kurumlar 3 gruba ayrılmıştır: İç paydaş, dış paydaş ve müşteri/hedef kitle. Ayrıca dış paydaşlar temel ortak[1] ve stratejik ortak[2] olarak ikiye ayrılmıştır.
[1] Kanunla bağlı olunan kurumlardır.
[2] Vizyona ulaşabilmek için ortaklık yapılması gereken kişi ya da kurumlardır.
3.4.1 İç Paydaş
Borsa’nın iç paydaşları; Meslek Komiteleri, Meclis, Yönetim Kurulu, Disiplin Kurulu, Personel ve Üyelerdir.
3.4.1.1 Meslek Komiteleri: Haymana Ticaret Borsası’na bağlı tahıl ve hububat mamulleri olmak üzere 2 meslek komitesi bulunmaktadır. Belirli konular dâhilinde inceleme, araştırma yapan, yararlı ve gerekli, görülen konularda tedbirleri kararlaştırmak üzere Yönetim Kurulu onayı sunan meslek komiteleri, Borsa’nın yasal bir organı olduğu, Borsa’nın mevzuat dışında da gerçekleşen faaliyetlerin uygulanmasından sorumlu olduğu ve Borsa’nın her türlü faaliyetinden doğrudan etkileneceği için iç paydaş olarak belirlenmiştir.
3.4.1.2 Meclis: Haymana Ticaret Borsası’nın 2013 yılı Mayıs ayında yapılan seçimler sonucunda seçilen meclisi 14 kişiden oluşmaktadır. Meclis’in temel görevleri; Borsa Yönetim Kurulu ve Disiplin Kurulu üyelerini seçmek, yönetim kurulu tarafından yapılacak teklifleri inceleyip karara bağlamak, aylık mizanı ve aktarma taleplerini incelemek ve onaylamak, borsada gerçekleştirilen işlemlerden veya üyelerin yapmış oldukları sözleşmede yer alması halinde bu sözleşmelerle ilgili olarak çıkan ihtilafları çözmekle görevli tahkim müesseseleri oluşturmak, yıllık bütçe ve kesin hesapları onaylamak ve yönetim kurulunu ibra etmek, sorumluluğu görülenler hakkında takibat işlemlerini başlatmak, borsa iç yönergesini kabul etmek ve birliğin onayına sunmak, borsaya dâhil maddelerden hangilerinin, daha sonra tescil ettirilmek şartıyla, borsa yerinin dışında alınıp satılabileceğini belirlemek ve bu şekilde alınıp satılacak maddelerin otuz günü geçmemek kaydıyla tescil edilmesine ilişkin süreyi belirlemek gibi borsa’nın en temel faaliyetlerini yerine getirmekten ve kanunla belirtilen diğer görevleri uygulamaktan sorumlu olduğu için meclis iç paydaş olarak sınıflandırılmıştır.
3.4.1.3 Yönetim Kurulu: 2013 yılı Mayıs ayında seçilen yönetim kurulu 5 kişiden oluşmaktadır. Yönetim Kurulu’nun temel görevi, mevzuat ve meclis kararları çerçevesinde borsa işlerini yürütmek; bütçeyi, kesin hesabı ve aktarma tekliflerini ve bunlara ilişkin raporları borsa meclisine sunmak; disiplin kurulunun soruşturma yapmasına karar vermek; kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen belgeleri tasdik etmek; borsanın bir yıl içindeki faaliyeti ve Bölgesinin iktisadî durumu hakkında yıllık rapor hazırlayıp meclise sunmak; bütçede karşılığı bulunmak kaydıyla sosyal faaliyetleri desteklemek ve özendirmek; bağış ve yardımlarda bulunmak, burs vermek, meclis onayı ile okul ve derslik yapmak gibi faaliyetlerde bulunarak Borsa’nın işlerliğinden sorumlu olduğu için Yönetim Kurulu iç paydaş olarak sınıflandırılmıştır.
3.4.1.4 Disiplin Kurulu: 2013 yılı Mayıs ayında yapılan seçimler sonucunda belirlen Disiplin Kurulu 6 asıl üyeden oluşmaktadır. Temel görevi; Borsa üyelerinin disiplin soruşturmalarını kanunda[1] ve ilgili mevzuatta[2] öngörülen usul ve esaslara uygun olarak yürütmek; meclise, Borsa üyeleri hakkında disiplin ve para cezası verilmesini önermek olan Disiplin Kurulu da borsanın yasal bir organı olduğu için ve faaliyetlerinden doğrudan etkilendiği için iç paydaş olarak sınıflandırılmıştır.
3.4.1.5 Personel: Haymana Ticaret Borsası’nda Temmuz 2013 tarihi itibariyle Genel Sekreterlik biriminde 1, Tescil ve Muhasebe biriminde 2, Laboratuar biriminde 2, Projeler biriminde 1 ve İç[1] 5174 No’lu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu
[2] Odalar, Borsalar ve Birlik Mevzuatı
Hizmetler Biriminde 2 kişi olmak üzere toplam 7 kişi çalışmaktadır[1]. Borsanın faaliyetlerini doğrudan etkilediği ve faaliyetlerden doğrudan etkilendiği için Borsa personeli iç paydaş olarak sınıflandırılmıştır.
3.4.1.6 Üyeler: Temmuz 2013 itibariyle Borsa’nın 50 üyesi bulunmaktadır. Hububat ve tahıl üretimi ile ilgili faaliyet gösteren Borsa üyelerinin ihtiyaç ve beklentileri, Borsa faaliyetlerini doğrudan etkilediği için üyeler iç paydaş olarak sınıflandırılmıştır.
3.4.2 Dış Paydaşlar
3.4.2.1 Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği: Haymana Ticaret Borsası, kanun gereği Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne bağlı olarak kurulduğu için Haymana Ticaret Borsası-TOBB ilişkisi temel ortaklık niteliğindedir. Haymana Ticaret Borsası’nın mevzuat ile belirlenmiş olan faaliyetlerinin uygulanmasını izleyen TOBB, aynı zamanda Borsa’nın karşılaştığı sorunların çözümüne yönelik ilk aşamada danışılan kurumdur.
3.4.2.2 Bakanlıklar: Haymana Ticaret Borsası, Bölge’deki yatırımları yöneten ve yönlendiren kurum olduğu için Kalkınma Bakanlığı; tarım ve hayvancılık konusundaki faaliyet ve desteklerinden dolayı ise Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı başta olmak üzere tüm Bakanlıkların faaliyetlerini yakından takip etmektedir.
3.4.2.3 Ankara Valiliği: İl merkezi ve ilçelere yapılacak yatırımlarda etkin rol oynayan Ankara Valiliği’nin Haymana İlçesi için yaptığı ve yapacağı yatırımlarda Haymana Ticaret Borsası için önem taşımaktadır.
3.4.2.4 Ankara İl Özel İdaresi: İl’in kalkınması için kırsal ve kent arasındaki dengesizliklerin giderilmesinde önemli rol oynayan Ankara İl Özel İdaresi’nin Haymana Bölgesi’nde yaptığı ve yapacağı yatırımlar ve işbirlikleri Haymana Ticaret Borsası tarafından yakından takip edilmektedir.
3.4.2.5 Ankara Büyükşehir Belediyesi: Özellikle Haymana İlçesi’ne yapılan ve yapılacak altyapı çalışmaları ile İlçenin gelişiminde önemli etkisi bulunan Ankara Büyükşehir Belediyesi, Haymana Ticaret Borsası’nın potansiyel işbirliği yapacağı kurum olarak görülmektedir.
3.4.2.6 Haymana Belediyesi: İlçeye yapılacak yatırımlarda etkin rol oynayan Haymana Belediyesi, İlçe’de yaptığı ve yapacağı yatırımlarından ötürü Haymana Ticaret Borsası için önem taşımaktadır.
3.4.2.7 Haymana Ziraat Odası: Haymana’da çiftçileri ve tarımla uğraşan kişileri destekleyen bir kurum olan Haymana Ziraat Odası, Haymana Ticaret Borsası’nın faaliyetlerinde sürekli iletişim halinde bulunan ve fikir alışverişi yapılan bir kurumdur.
3.4.2.8 Toprak Mahsulleri Ofisi: Alım, satış, dış alım, dış satım, sevk, tesellüm gibi faaliyetler ile hububat alanında önemli yere sahip olan Toprak Mahsulleri Ofisi, Haymana Ticaret Borsası’nın faaliyet alanları ile doğrudan ilişkili olup Borsa’nın satış salonundan alım yapmakta; aylık ve yıllık hububat istatistikleri hakkında bilgi alışverişinde bulunmaktadır.
3.4.2.9 Sivil Toplum Kuruluşları: Bölge düzeyinde faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarının faaliyetleri, Borsa tarafından yakından takip edilmektedir.
[1] Projeler biriminde çalışan personel aynı zamanda laboratuar birimde de çalışmakta olduğu için 1 kez sayılmıştır.
3.4.2.10 Oda/Borsalar: TOBB’a bağlı diğer oda ve borsalar Haymana Ticaret Borsası’nın paydaşı olup, birlikte işbirliği kurulabilecek ve fikir alış verişi yapılabilecek kurumlar olarak değerlendirilmektedir.
3.4.2.11 Merkezi Finans ve İhale Birimi: Bölge’de yapılacak yatırımlara destek olabilecek bir kurum olması, Haymana Ticaret Borsası’nın yapmış olduğu Avrupa Birliği projesi finansal destek sağlayıcısı kurum olması sebebiyle MFİB Borsa’nın doğrudan etkilendiği bir kurumdur.
3.4.2.12 Ankara Kalkınma Ajansı: Bölge’nin sosyo-ekonomik kalkınmasına yönelik hibe desteğinde bulunan Ankara Kalkınma Ajansı’nın Bölge’de yapmış ve yapacağı faaliyetler Haymana Ticaret Borsası açısından önem teşkil etmektedir.
3.4.2.13 Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu: Bölgeye sağladığı tarımsal ve kırsal destekler aracılığı ile Bölge kalkınmasında dolaylı katkısı bulunan Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu, Haymana Ticaret Borsası açısından önem teşkil etmektedir.
3.4.2.14 Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı: Bölge’de yapılacak yatırımlara destek olabilecek bir kurum olması ve Bölge’nin ekonomik kalkınmasına dolaylı katkı sağlaması sebebiyle, Borsa açısından önem teşkil etmektedir.
3.4.2.15 Haymana Kaymakamlığı: Haymana Kaymakamlığı, İlçe’de kamu kurumları, sivil toplum örgütleri gibi kurum ve kuruluşlar ile işbirliğinin geliştirilmesine yönelik faaliyetlerde bulunduğu için Haymana Ticaret Borsası için önem taşımaktadır.
3.4.2.16 Haymana İlçe Tarım Müdürlüğü: Haymana İlçe Tarım Müdürlüğü, Borsa’nın üyelerinin doğrudan ilişkili[1] olduğu bir kurum olması sebebiyle Borsa açısından önem teşkil etmektedir.
3.4.2.17 Haymana Esnaf ve Sanatkârlar Kredi Kefalet Kooperatifi: Haymana’da Bölge kalkınmasına katkı sağlayan kurum, Haymana Ticaret Borsası’nın faaliyetlerinde sürekli iletişim halinde bulunan ve fikir alışverişi yapılan bir kurumdur.
3.4.2.18 Haymana Sicil Kooperatifi: Haymana’da Bölge kalkınmasına katkı sağlayan kurum, Haymana Ticaret Borsası’nın faaliyetlerinde sürekli iletişim halinde bulunan ve fikir alışverişi yapılan bir kurumdur.
3.4.2.19 Bankalar: Borsa’nın kurum içi işlemlerinin yürütülmesinin yanında tarım kredisi kullanmak isteyen üyelere ve Bölge halkına doğrudan etkisi bulunduğu için bankalar, Haymana Ticaret Borsası açısından dış paydaş olarak sınıflandırılmıştır.
3.4.2.20 Üniversiteler: Özellikle İl merkezinde bulunan üniversitelerin Haymana İlçesine yönelik yaptığı ve yapacağı nicel ve nitel araştırmalar, tarım sektörüne yönelik faaliyetler Haymana Ticaret Borsası için önem taşımaktadır.
3.4.3 Müşteriler/Hedef Kitle
Haymana Ticaret Borsası’nın üyeleri Borsa’nın hem iç paydaşı hem de müşteri/hedef kitlesi konumundadır. Üyeler ile ilgili bilgiler 3.4.1.6 Bölümünde verilmiştir.
[1] Çiftçilerin sattıkları ürünlerden tahsil edilen makbuzların Borsa onayından sonra İlçe Tarım Müdürlüğü’nden onay alması gerekmektedir.
Tablo 1: Paydaşların Önceliklendirilmesi Tablosu
|
Paydaşlar |
Paydaş Türü |
Nitelik |
Öncelik |
|
Meslek Komiteleri |
İç |
Temel Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
Meclis |
İç |
Temel Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
Yönetim Kurulu |
İç |
Temel Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
Disiplin Kurulu |
İç |
Temel Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
Personel |
İç |
Temel Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
Üyeler |
İç/Müşteri/Hedef Kitle |
Temel Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği |
Dış |
Temel Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
Bakanlıklar |
Dış |
Stratejik Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
Ankara Valiliği |
Dış |
Stratejik Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
Ankara İl Özel İdaresi |
Dış |
Stratejik Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
Ankara Büyükşehir Belediyesi |
Dış |
Stratejik Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
Haymana Belediyesi |
Dış |
Stratejik Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
Haymana Ziraat Odası |
Dış |
Stratejik Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
Toprak Mahsulleri Ofisi |
Dış |
Stratejik Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
Sivil Toplum Kuruluşları |
Dış |
Stratejik Ortaklık |
Çıkarları Gözet ve Çalışmalara Dâhil Et |
|
Oda/Borsalar |
Dış |
Stratejik Ortaklık |
Çıkarları Gözet ve Çalışmalara Dâhil Et |
|
MFİB |
Dış |
Stratejik Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
Ankara Kalkınma Ajansı |
Dış |
Stratejik Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
TKDK |
Dış |
Stratejik Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
KOSGEB |
Dış |
Stratejik Ortaklık |
İzle |
|
Haymana Kaymakamlığı |
Dış |
Stratejik Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
Haymana İlçe Tarım Müdürlüğü |
Dış |
Stratejik Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
Haymana Esnaf ve Sanatkârlar Kredi Kefalet Kooperatifi |
Dış |
Stratejik Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
Haymana Sicil Kooperatifi |
Dış |
Stratejik Ortaklık |
Birlikte Çalış |
|
Bankalar |
Dış |
Stratejik Ortaklık |
İzle |
|
Üniversiteler |
Dış |
Stratejik Ortaklık |
İzle |
3.5 Kurum İçi Analiz
3.5.1 Örgütlenme
Haymana Ticaret Borsası’nın örgütlenme ve organizasyonu 5174 No’lu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu ile düzenlenmiştir. Kanuna göre; Borsanın organları; Meslek Komiteleri, Meclis, Yönetim Kurulu ve Disiplin Kurulu’dur. Haymana Ticaret Borsası’nın satın alım, inceleme, araştırma, proje uygulama gibi faaliyetlerini yürütmek üzere 5 adet birimi bulunmaktadır:
- Genel Sekreterlik,
- Tescil ve Muhasebe,
- Laboratuar,
- Projeler ve
- İç Hizmetler.
Şekil 2: Organizasyon Şeması
3.5.2 Fiziki Durum
Üyelere verilen hizmet kalitesinin yüksek olması, çalışan personelin motivasyonunun sağlanması için fiziki altyapı önem taşımaktadır. Haymana Ticaret Borsası, 71.000 m2 açık alan (44.450 m2 kullanılabilir), 615 m2 kapalı alan içerisinde faaliyet göstermektedir. 2006 yılından günümüze faaliyet gösterdiği bu yapı içerisinde 102 adet depo alanı (35.700 m2), 25 adet ambar (8.750 m2) ve toplam 35.000 ton stoklama kapasitesine sahip çelik silolar, 50 tonluk kantar, otomatik numune alım cihazı, çeşitli laboratuar cihazları (nır cihazı, gluten cihazı, sedimantasyon cihazı, hassas terazi ve valsli laboratuar değirmeni) mevcuttur. İki katlı bina içerisinde giriş katında bir adet laboratuar (25 m2) ve bir adet satış ofisi (200 m2) bulunmakta, ikinci katta ise 9 adet personel odası yer almaktadır. Haymana Ticaret Borsası personeli faaliyetlerini 8 telefon, 9 bilgisayar,3 faks makinesi ve 6 yazıcı ile gerçekleştirmektedir (Tablo 2).
Tablo 2 incelendiğinde, kişi başına 1,1 adet telefon; 1,2 bilgisayar; faks makinesi başına 2,3 kişi ve yazıcı başına 1,1 kişi düşmektedir. Ayrıca Borsa’nın birimleri için tahsis edilmiş kapalı alanlara bakıldığında kişi başına 87,8 m2’lik alan düştüğü görülmektedir. Buna göre; Borsa’nın fiziksel altyapısı gerek personelin gerekse üyelerin ihtiyaç ve beklentilerinin karşılanmasında yeterli düzeydedir.
Tablo 2: Fiziki Alan Durumu
|
|
Kapalı Alan |
Açık Alan[1] |
Makine -Teçhizat (Adet) |
|||||||||
|
|
Oda |
M2 |
Adet |
M2 |
Tel. |
Bilgisayar |
Yazıcı |
Faks |
Server |
Güç Kaynağı |
Perde |
Projektör |
|
Genel Sekreterlik |
1 |
25 |
- |
- |
1 |
1 |
1 |
1 |
- |
- |
- |
- |
|
Tescil ve Muhasebe Birimi |
1 |
25 |
- |
- |
3 |
3 |
2 |
1 |
- |
- |
- |
- |
|
Laboratuar Birimi |
1 |
25 |
- |
- |
1 |
1 |
1 |
- |
- |
- |
- |
- |
|
Projeler Birimi |
1 |
20 |
- |
- |
1 |
1 |
1 |
- |
- |
- |
- |
- |
|
İdari Birim |
1 |
50 |
- |
- |
1 |
1 |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
|
Koridor |
2 |
220 |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
|
Satış Ofisi |
1 |
200 |
- |
- |
1 |
2 |
1 |
1 |
- |
- |
- |
- |
|
Depo |
- |
- |
102 |
35.700 |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
|
Ambar |
- |
- |
25 |
8.750 |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
|
Toplantı Salonu |
1 |
30 |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
1 |
1 |
1 |
1 |
|
TOPLAM |
9 |
615 |
127 |
44.450 |
8 |
9 |
6 |
3 |
1 |
1 |
1 |
1 |
[1] Borsa yerleşkesindeki kullanılabilir alanları göstermektedir.
3.5.3 İnsan Kaynakları
İnsan kaynakları yönetimi, kamu yönetiminde giderek önem kazanan ve yaygın olarak uygulanmaya başlanan stratejik yönetim yaklaşımının temel bileşenlerinden birisini oluşturmaktadır. Kurumsal başarı, kurumların en önemli varlığı olan insan kaynağının en iyi şekilde işe alınması, yerleştirilmesi, eğitilmesi, geliştirilmesi, motive edilmesi, yönlendirilmesi ve değerlendirilmesi ile mümkün olacaktır. İnsan kaynakları yönetimi, genel olarak kurumu hedeflerine başarılı bir şekilde ulaştıracak etkin bir işgücü yapısının oluşturulmasını ve bu işgücünün sürekli gelişimini sağlamak üzere faaliyetlerin sistemli bir şekilde yürütülmesini amaçlamaktadır. Bu yönüyle insan kaynakları yönetimi ayrı bir disiplin olarak ele alınmakta ve çağdaş organizasyonlarda yönetim yapısının kilit unsurlarından birisini teşkil etmektedir[1].
Borsamız çalışanlarının gözünde kurum imajının, çalışma ortamının ve yönetimin değerlendirildiği, çalışanların kişisel beceri ve motivasyonlarının geliştirilmesine ve kuruluştaki katılımlarına ilişkin olarak memnuniyetlerinin ölçüldüğü anketler yapılması planlamaktadır. Bu tip memnuniyet anketleri, insan kaynaklarının doğru olarak yönlendirilmesinde yol gösterici olacaktır.
Haymana Ticaret Borsası’nda 01/07/2013 tarihi itibariyle 1 Genel Sekreter, 2 Muhasebeci, 2 Laborant, 1 Proje Sorumlusu[2], 1 Güvenlik ve 1 Hizmetli bulunmaktadır. Kurumda çalışan 7 kişiden 2’si kadın, 5’i erkektir. Şekil 3’te de görüldüğü üzere cinsiyetlerin yüzdelik dağılımına göre çalışanların %28,5’i kadın; %71,5’i ise erkektir.
Şekil 3: Personel Cinsiyet Dağılımı
Personelin yaş dağılımına bakıldığına ise; 26-35 yaş Aralığında 4 personel, 36-45 yaş Aralığında 1 personel, 46-55 yaş Aralığında 2 personel bulunmaktadır. Bu durum, çoğunluğunun (%57) 26-35 yaş
[2] İnsan Kaynakları Yönetiminde Bir Uygulama Örneği: İngiltere Sayıştayı, Yaşar Uzun, Sayıştay Dergisi, Sayı: 70
[3] Projeler biriminde çalışan personel aynı zamanda laboratuar birimde de çalışmakta olduğu için 1 kez sayılmıştır.
aralığında olduğu Borsa çalışanlarının genç ve dinamik yapıya sahip oldukları, ayrıca emekli olacak personel sayısının az olmasının göstergesidir (Şekil 4).
Şekil 4: Personel Yaş Dağılımı
Eğitim durumlarına bakıldığında ise, personelin %28,5’i (2 kişi) üniversite; %14,2’si (1 kişi) yüksekokul ve %57,3’ü (4 kişi) lise mezunudur (Şekil 5).
Şekil 5: Personel Eğitim Durumu
En yüksek orana sahip grubun lise mezunu olması, Borsa insan kaynaklarının niteliğinin artırılması ihtiyacını göstermektedir.
3.5.4 Mali Kaynaklar
5590 sayılı Kanun’un 2567 sayılı Kanunla değişik 62. maddesi ile aynı Kanun’un 67. Maddesi gereğince hazırlanan Ticaret ve Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’ne göre Haymana Ticaret Borsası, Tüzel Kişiliğe Sahip Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları statüsünde yer almaktadır.
Borsa’nın son üç yıllık gelir gider grafiği ise şöyledir:
Şekil 6: Gelir-Gider Grafiği
Şekil 6’ya göre; Haymana Ticaret Borsası’nın Haymana Ticaret Borsası’nın son üç yılda gelirlerinde artış yaşanırken gelir-gider arasındaki fark olumlu yönde değişim göstermektedir. Bu durum Borsa’nın sağlam bir mali yapısı olduğunu, gerçekleştirmeyi hedeflediği faaliyetler için yeterli mali kaynağa sahip olduğunu göstermektedir.
3.5.5 Kurum Kültürü
Kurum kültürü, gerek kurum içi iletişim ve karar alma mekanizmaları; gerekse yerel paydaşlar ile iletişim unsurlarından oluşmaktadır.
Kurum içi ve yerel paydaşlar ile iletişim:
Kurumun üyeler, iç ve dış paydaşları ile iletişimi, iletişime konu hususun aciliyet durumuna göre faks, telefon, toplu kısa mesaj, mail, yazılı ve görsel basın, tebligat, internet sitesinde duyuru, borsa dergisi, kargo ve posta aracılığıyla gerçekleşmektedir. Aynı zamanda toplantı, seminer, konferans, çalıştaylar düzenlenmek suretiyle kurumdan üyelerine güncel konularla ilgili bilgi aktarımı sağlanmaktadır. Resmi kurumlar, özel sektör ve TOBB tarafından düzenlenecek seminer, toplantı ve konferanslar duyurulduğu anda sorumlu memur tarafından yazısı yazılmaktadır. Tespit edilen üye kadar yazı çoğaltılıp posta yoluyla gönderimi yapılmaktadır. Bir suret ilgili dosyada muhafaza edilmektedir. Borsa personelinin iletişimi için tüm personelin bağlı olduğu birimlerdeki dâhili telefonlar kullanılmaktadır. Ayrıca kurum içi mail sistemi ve grup çalışması yöntemleri kullanılarak iç iletişim sağlanmaktadır. Kurum içinde paylaşılması gerekli olan duyurular, kararlar ve görevlendirmeler genel sekreterlikçe havale edilerek ilgili personele iletilmekte ve duyurulmaktadır. Elektronik ortamda yapılan iletişimler ile basılı ve yazılı iletişim belgeleri mevcut dosyalama sistemiyle muhafaza edilmektedir. Önem arz eden eğitim, seminer, konferans, toplantı kayıtları sesli ve görüntülü kayıt ortamında muhafaza edilirken, daha az önemliler yazılı rapor şeklinde muhafaza edilmektedir.
Kurumda ayrıca ISO 9001 Kalite Sistemi Yönetimi dokümantasyonu tüm iletişim ve kontrol /iç denetim için kullanılmaktadır. Akreditasyon kuralları ve gereklilikleri tüm çalışanlar tarafından benimsenmiş olup başarı ile uygulanmaktadır.
Kurum içi iletişimin güçlendirilmesi için ise çeşitli sosyal etkinlikler düzenlenmektedir. Piknik, sinema gibi aktiviteler ile personel arasındaki iletişim artırılmakta, bu durum kişilerin iş hayatındaki motivasyonlarını da güçlendirmektedir.
Haymana Ticaret Borsası’nın yerel paydaşlar ile ilişkileri süreklilik göstermektedir. Uygulanan ve uygulanması planlanan faaliyetlerde başta Haymana Ziraat Odası, Haymana Ticaret Odası, Haymana Belediyesi, Haymana Kaymakamlığı, Haymana Tarım Kredi Kooperatifi, Haymana İlçe Tarım Müdürlüğü olmak üzere tüm yerel aktörler ile belirli periyodlar ile görüşülmekte ve fikir alış verişi yapılmaktadır.
Üyeler, iç ve dış paydaşlar ve çalışanlar arası iletişim yukarıda ifade edildiği gibi, borsa organları arasındaki iletişim ise aşağıda açıklandığı şekilde gerçekleşmektedir:
- Meclis Toplantıları: Olağan olarak ayda 1 kere yapılmaktadır.
- Yönetim Kurulu Toplantıları: Olağan olarak her hafta gerçekleştirilir. Toplantıya yönetim kurulu üyeleri ve genel sekreter katılır.
- Disiplin Kurulu Toplantıları: Disiplin kurulu, gerektiğinde başkanının veya yönetim kurulu başkanının çağrısı üzerine toplanır. Ayrıca, en az üç üyenin disiplin kurulu başkanlığına hitaben yapacağı yazılı talep üzerine toplanır.
Karar alma süreci toplantıların periyodu ile orantılıdır. Borsa Meclisi en yüksek karar alma organı; Yönetim Kurulu ise borsanın icra organıdır. Gerekli gördüğü hallerde Yönetim Kurulu yetkilerinin bir kısmını Genel Sekreter’e devredebilir.
Karar alma mekanizması:
Yönetim Kurulu haftada 1 kez olağan olarak başkanın daveti üzerine, Genel Sekreter tarafından üyelere tebliğ edilerek toplanmaktadır. Gündem üyelere en az 24 saat öncesinden faks yoluyla bildirilmektedir. Gündem maddeleri tek tek oylama usulü ile onaya sunulmaktadır. Oy çokluğu veya oy birliğiyle onaylanarak karar alınmaktadır. Kabul gören gündem maddeleri Genel Sekreter tarafından tutanak altına alınmaktadır. Yönetim Kurulu veya Meclis üyelerine imzalatarak onaylanmaktadır.
3.5.6. Güçlü Yönler
Güçlü yönler kurumun belirlediği stratejik amaçlarına ulaşmasında önemli rol oynayan araçlardır. Verimliliği artıran güçlü yönler belirlenirken kuruluşun örgüt yapısı, birimlerin görev ve yetkileri, örgüt içi değişiklikler, personel durumu, kurum kültürü, teknolojik altyapı ve mali durum gibi konular dikkate alınmıştır.
Öğrenmeye açık ve dinamik personele sahip olunması
Haymana Ticaret Borsası’nda hâlihazırda çalışan 7 personel; bilgi, beceri ve yetkinliklerini geliştirme konusunda son derece isteklidir. Gerek Kurum içerisinde yapılan eğitimlere (örneğin ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Eğitimi) gerekse Kurum’un üyeleri ve Bölge halkı için yaptığı eğitimlere (örneğin Dış Ticaret ve Pazarlama Eğitimi) personelin katılımı %100 oranında gerçekleşmiştir. Buna ek olarak personelin çoğunluğunun (%57) 26 -35 yaş aralığında olması Borsa’da çalışan kişilerin genç ve dinamik yapıya sahip olduklarını, kariyerlerinin başında öğrenmeye daha hevesli ve istekli olduklarını göstermektedir.
Paydaşlarla iletişim ve koordinasyonun iyi olması
Haymana Ticaret Borsası, uygulanan ve uygulanması planlanan tüm faaliyetlerinde, ilgili yerel aktörler ile iletişime geçerek fikir alışverişi yapılmakta, gerekli görülen durumlarda işbirliği kurulmaktadır. Karşılıklı olan bu iletişim ve koordinasyon, Haymana Ticaret Borsası’nın yerelde etkinliğini güçlendirmektedir. Bölge’de özellikle yerel düzeyde tarım sektöründe faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlar ile resmi/gayri-resmi işbirlikleri bulunan Borsa’nın faaliyetleri, paydaşlar tarafından desteklenmektedir.
Olumlu imaj
Haymana Ticaret Borsası’nın yapmış ve yapmakta olduğu faaliyetler yerel aktörlerin yanı sıra halk tarafından da olumlu karşılanmakta ve benimsenmektedir. Borsa’nın Bölge’de tarıma olan katkıları, üyelerine sağladığı destekler ve eğitim gibi Bölge halkına yönelik faaliyetleri; Bölge’nin kalkınmasına doğrudan ve dolaylı katkıda bulunduğu için başta üyelerin ailesi ve çevresi olmak üzere tüm halk tarafından desteklenmektedir. Haymana Ticaret Borsası’nın Bölge’deki bu olumlu imajının, yapmayı hedeflediği faaliyetlerin benimsenmesinde önem taşımaktadır. Kurumumuz, danışmanlık hizmetleri başta olmak üzere verdiği tüm hizmetleri en iyi şekilde yerine getirmeye çalışan personeliyle iyi imajını güçlendirme gayreti içindedir.
Uluslararası proje deneyimine sahip olunması
Haymana Ticaret Borsası, 2012 yılında Merkezi Finans ve İhale Birimi tarafından desteklenen Kapasite Artırımı ve Networking projesini yürütmeye başlamıştır. Proje ile Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üyelik sürecine katkı sağlanması, bilgi ve uygulama aktarımının gerçekleşmesi; Avrupa Birliği mevzuatının etkin bir şekilde uygulanması ve taraflar arasında ticaret ve yatırım fırsatlarının yaratılması amaçlanmaktadır. Söz konusu proje ile proje yapma deneyimi artıran Borsa, Haymana’da ilk defa uluslararası bir hibe desteği ile yapılan projenin uygulayıcı olmuştur. Proje ile birlikte Haymana Ticaret Borsası, Bölge’de uluslararası proje yapmayı amaçlayan diğer yerel kurumlar için model oluşturmaktadır.
Fiziksel ve teknolojik alt yapısının verimli ve etkili çalışmaya imkân sağlaması
Haymana Ticaret Borsası, sahip olduğu fiziksel, teknolojik ve beşeri altyapısı ile üyelerinin ve birlikte çalıştığı kurum/kuruluşların ihtiyaçlarına ve beklentilerine kısa sürede cevap verebilmektedir. 615 m2 kapalı alanda hizmet veren Borsa’da laboratuar varlığı ile üyelerden alınan ürünlerin satışının gerçekleşebilmesi için detaylı bir şekilde incelenmekte; ambar, depo gibi altyapısal varlıklar ile ürünler uzun süreli depolanmaktadır. Depoların konumu ve büyüklükleri sayesinde ürün zayiatı minimum düzeyde tutulmaktadır. Borsa’nın laboratuarı ise 2006 yılında açılmıştır. Üyelerden alınan ürünler burada titizlikle incelenmekte, her türlü zararlı/mikrobik varlıklardan arındırılmaktadır. Gerek fiziksel ve teknolojik gerekse beşeri altyapının etkin kullanımı sonucunda üyelerin memnuniyeti sağlanmakta; yerelde işbirliğinde bulunan kurum ve kuruluşların beklentileri azami ölçüde karşılanmaktadır.
ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi’ne sahip bir oda olması
Haymana Ticaret Borsası, ISO 9001: 2008 Kalite Yönetim Sistemi kurarak uluslararası geçerliliği olan akreditasyonunu sağlamıştır. Akreditasyon ile birlikte, çalışanların kalite bilincinde artış sağlanması; kurumun piyasa itibarında artış sağlanması ( prestij ), hata oranlarında, firelerde, yeniden işlemelerde azalma sağlanması; girdi, üretim ve son kontrollerin etkin olarak yapılmasının sağlanması; tedarikçilerin seçiminde, değerlendirilmesinde ve takibinde kolaylık sağlanması; kurum içi yetki ve sorumlulukların tespitinde ve dağıtılmasında kolaylık sağlanması; kurum faaliyetlerinin standartlaştırılmasını sağlayacak dokümantasyonun (altyapının) oluşturulması; geçmişe yönelik kayıtların düzenli bir şekilde tutulmasını sağlayacak altyapının oluşturulması; veriler ve istatistiksel ölçümler doğrultusunda durum analizlerinin yapılabilmesi ve geleceğe yönelik kararlarda bu analiz sonuçlarının kullanılabilmesi gibi konularda yetkinlikler kazanan Borsa, böylelikle kurumsal yapısını güçlendirmiştir.
Verdiği eğitim ve seminerlerin nitelikli olması
Haymana Ticaret Borsası; proje döngüsü yönetimi, pazarlama ve dış ticaret, girişimcilik gibi konularda üyelerine ve tüm halka açık eğitimler düzenlemektedir. Her bir eğitim ortalama 3 gün sürmekte olup, katılımcıların konu hakkındaki bilgilerinin derinleşmesine katkı sağlanmaktadır. Proje döngüsü yönetimi eğitimi ile Bölge’de ulusal ve/veya uluslararası proje yapmayı planlayan kişi ve/veya kurumlara destek olunmakta; pazarlama ve dış ticaret eğitimi ile özellikle üyeler arasında yerel/ulusal/uluslararası pazarda etkin olmayı hedefleyen kişilere yol gösterilmektedir. Girişimcilik eğitimi ile genelde gençleri hedefleyen Borsa, Bölge’de girişimciliğin artırılmasına katkı sağlayarak, Bölge’ye yapılan yatırımların artmasına ve özellikle genç işsizliğinin azalmasına katkıda bulunmaktadır.
|
Güçlü Yönler |
Etki Değerlendirmesi |
|||||
|
Temel Eğilimler |
İlişki |
Etkisi Çok Olumsuz |
Etkisi Olumsuz |
Etkisiz |
Etkisi Olumlu |
Etkisi Çok Olumlu |
|
Öğrenmeye açık ve dinamik personele sahip olunması |
Gelişim, güçlü örgüt yapısı ve örgüt kültürü |
|
|
|
|
X |
|
Paydaşlarla iletişim ve koordinasyonun iyi olması |
Güçlü geri besleme ve önünü görebilme |
|
|
|
|
X |
|
Olumlu imaj |
Daha çok müşteri, daha çok mali destek, güvenilirlik |
|
|
|
X |
|
|
Uluslararası proje deneyimine sahip olunması |
Uluslararası işbirliklerinin kolaylaşması, proje kültürü |
|
|
|
X |
|
|
Fiziksel ve teknolojik alt yapısının verimli ve etkili çalışmaya imkân sağlaması |
Üye ve personel memnuniyeti |
|
|
|
|
X |
|
ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi’ne sahip bir oda olması |
Hizmet kalitesinin yüksek olması, kurumsal yapı |
|
|
|
|
X |
|
Verdiği eğitim ve seminerlerin nitelikli olması |
Üye ve personel motivasyonu, Bölge’ye katkı |
|
|
|
X |
|
3.5.7 Zayıf Yönler
Zayıf yönler ise bu amaçlara ulaşmayı zorlaştırabilecek veya engel teşkil edebilecek hususlar olup, alınması gereken önlemleri belirlemede önemli rol oynar. Verimliliği azaltan zayıf yönler belirlenirken kuruluşun personel durumu, üyeleri, diğer borsalara kıyasla teknolojik altyapısının durumu gibi konular dikkate alınmıştır.
Personel yetersizliği
Haymana Ticaret Borsası’nda hâlihazırda 7 personel çalışmaktadır. Genel Sekreterlik (1 kişi), Muhasebe ve Tescil (2 kişi), Laboratuar (2 kişi), Projeler Birimi (1 kişi) ve İç Hizmetler (2 kişi) birimlerinden oluşan idari yapı, fazla iş yükünün olması sebebiyle uzmanlık alanları dışında da çalışmaktadırlar. Birimlerin iş yoğunluğunun fazla, beşeri altyapının yetersiz olması sebebiyle personel, mesleki ve kişisel gelişimlerine yeterince zaman ayıramamaktadır. Bu durum personelin çalışma motivasyonunu olumsuz etkilerken Borsa’da yeni hizmetler/projeler tasarlanıp etkin bir biçimde uygulanmasını olanaksızlaştırmaktadır.
Borsa’ya kayıtlı üye sayısının azlığı
Haymana Ticaret Borsası’nın Temmuz 2013 itibariyle 50 üyesi bulunmaktadır. Tarımla uğraşan kişilerden oluşan üye sayısı, Haymana’da tarımla uğraşan kişiler (yaklaşık 10.000 kişi) ile kıyaslanınca oldukça yetersiz kalmaktadır. Borsa’nın etki alanının sınırlı olmasına yol açan bu durum, aynı zamanda tarım alanında yaşanan sıkıntılara örgütlü karşılık verilmesinin de önüne geçmektedir. Gerek Borsa’nın kurumsal yapısının güçlendirilmesi, gerekse Bölge’de tarımsal alanda ihtiyaç duyulan birlikteliğinin güçlendirilmesi için Borsa’nın üye sayısının artırılmasına ihtiyaç bulunmaktadır.
Laboratuarın akredite olmaması
2006 yılında tahıl ve hububat ürünleri analizleri ve test uygulamaları için Borsa bünyesi içinde laboratuar kurulmuştur. Nır cihazı, gluten cihazı, sedimantasyon cihazı, hassas terazi ve valsli laboratuar değirmeni araç ve ekipmanlarından oluşan laboratuar üyelerin teknik altyapılarını karşılamak amacıyla hizmet vermektedir. Ancak laboratuarın akreditasyonu bulunmamaktadır. Laboratuarlarda yapılan çalışmaların doğruluğunu sağlayıcı bir ölçme altyapısı, ölçüm güvenilirliği, laboratuarca yerine getirilen ölçümlerin izlenebilirliği ve ölçüm çalışmalarının homojenliğinin sağlanması için ihtiyaç duyulan TURKAK akreditasyonu, laboratuarın sadece üyeler açısından değil, üye olmayan ve Haymana dışından da tercih edilebilirliği açısından önem taşımaktadır.
Elektronik satış ofisinin olmaması
Haymana Ticaret Borsası bünyesinde bulunan satış ofisinde satışlar manuel olarak yapılmaktadır. Bundan dolayı, satıcılar (çiftçiler) mağdur olmakta ve ürünlerini düşük fiyattan satmak zorunda kalarak hem maliyet hem de ürün kayıplarına neden olmaktadır. Üyelere sunulan hizmet kalitesinin istenen düzeyde olmamasına neden olan bu durum, Borsa’nın itibarını olumsuz etkilemektedir.
Ulusal ve uluslararası etkinliğin yetersiz olması
26 yıldır faaliyet gösteren Haymana Ticaret Borsası, 2012 yılında başladığı ve halen devam eden Avrupa Birliği mali destekli projesi dışında ulusal ve/veya uluslararası düzeyde herhangi bir proje yapmamıştır. Bu durum, Borsa’nın ulusal ve uluslararası alanda etkinliğinin istenen düzeyde olmamasına yol açmaktadır.
Personele sunulan mesleki ve kişisel gelişim için yapılan eğitimlerin yetersizliği
Borsa’da hâlihazırda istihdam edilen personelin öğrenmeye açık ve dinamik yapıları, kurum içi eğitimlerin yetersiz olması nedeniyle beslenememektedir. Yılda ortalama 1 ya da 2 kez düzenlenen kurum içi eğitimlerin içeriği ve niteliğinin yeterli olmasına karşın, nicel olarak yeterli değildir. Bu bağlamda, personelin ihtiyaç ve beklentileri analiz edilerek kurum içi eğitim sayısının çeşitlendirilmesine ve sayıca artırılmasına ihtiyaç bulunmaktadır.
|
Zayıf Yönler |
Etki Değerlendirmesi |
|||||
|
Temel Eğilimler |
İlişki |
Etkisi Çok Olumsuz |
Etkisi Olumsuz |
Etkisiz |
Etkisi Olumlu |
Etkisi Çok Olumlu |
|
Personel yetersizliği |
İş yükünün artması |
|
X |
|
|
|
|
Borsa’ya kayıtlı üye sayısının azlığı |
Hizmet ve etki alanının sınırlı kalması |
X |
|
|
|
|
|
Laboratuarın akredite olmaması |
Hizmet kalitesinin yetersiz olması |
X |
|
|
|
|
|
Elektronik satış ofisinin olmaması |
Üye memnuniyetinin istenen düzeyde karşılanamaması |
|
X |
|
|
|
|
Ulusal ve uluslararası etkinliğin yetersiz olması |
İşbirliği ağlarına dâhil olamama, etkin tanıtım yapamama |
|
X |
|
|
|
|
Personele sunulan mesleki ve kişisel gelişim için yapılan eğitimlerin yetersizliği |
Personel motivasyonunun düşük olması |
X |
|
|
|
|
3.6 Dış Çevre Analizi
3.6.1 Fırsatlar
Coğrafi konum
İlçe, Ankara'nın güneyinde yer almaktadır. Haymana'nın Ankara kent merkezine 74, Polatlı'ya 42, Gölbaşı'na 55 kilometre uzaklıktadır. İlçenin doğusunda Bala ve Gölbaşı, güneyinde Kulu ve Cihanbeyli, batısında Polatlı ve kuzeyinde Gölbaşı İlçeleri yer almaktadır. İlçenin tüm köyler ile bağlantısı asfalt yolar ile sağlamakta ve ilçenin tüm köyleriyle telefon bağlantısı bulunmaktadır. Ülkenin en işlek karayollarından olan Haymana-Polatlı bağlantılı olarak İzmir-Ankara karayolu, Haymana-Kulu bağlantılı olarak Ankara-Konya yolu ve Haymana-Ankara bağlantılı olarak tüm ülke ile ulaşım kolaylıkla mümkün olmaktadır.
Tarım alanlarının varlığı
İlçe topraklarının 2/3'ünü Haymana Platosu oluşturur. İlçe engebeli arazi yapısına rağmen verimli tarım alanlarının yanı sıra geniş tabi meralara sahiptir. Karasal iklimin de etkisiyle Anadolu’nun tahıl ambarı konumundadır. En çok yetiştirilen bitkiler buğday, arpa ve kimyondur. İlçede yaklaşık 297 bin hektarlık toplam arazi varlığının 230 bin hektarı tarıma elverişli arazidir. Tarım yapılabilen arazilerin %70’inde hububat (buğday ve arpa) üretimi, %2,62’sinde endüstri bitkileri (ayçiçeği ve şekerpancarı), %1,96’sında tıbbi ve aromatik bitkiler (kimyon), %0,87’sinde baklagiller (nohut ve yeşil mercimek), %0,25’inde ise yem bitkileri (fiğ ve silajlık mısır) üretimi yapılmaktadır.
İlçe’nin yatırım teşviklerinde 5. Bölge’de olması
Ankara İli’nin 1. Bölge’de olmasına karşın Haymana yatırım teşviklerinde 5. Bölge’de bulunmaktadır. Bölge’ye yapılacak yatırımlarda yatırımcıya büyük avantajlar sağlanmakta olup, bu durum ülke bazında yatırımcıların Bölge’ye çekilmesinde önemli bir fırsat yaratmaktadır.
Bölge’ye tarımsal desteklerin artması
İlçe’de uygulanan kredi ve hibeler, tarımsal faaliyetlerin gelişmesi için fırsat teşkil etmektedir. Örneğin, İlçede Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri kanalı ile uygulanan tarımsal kredi kullanımı oldukça yaygın olup, bu kaynaklardan alınan kredilerin büyük kısmı; gübre, zirai mücadele ilaçları, tohumluk ve tarımsal alet ve makinelerin alımlarında kullanılmaktadır. Meyve ve sebzelerin işlenmesi ve pazarlanması konusunda Tarım Bakanlığı’nın KKYDP (Kırsal Kalkınma Yatırımlarını Destekleme Programı) ve TKDK’nın (Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu) mali destek programlarının bulunması, bu alandaki yatırımları teşvik eden bir başka husustur. Bu destekler, et ve süt üretimini; et, süt, meyve, sebze ve su ürünlerinin işlenmesini ve pazarlanmasını, arıcılık, süs bitkileri, tıbbi ve aromatik bitkiler, kırsal turizm, kültür balıkçılığı, yerel gıda ürünlerinin ve el sanatlarının desteklenmesi gibi konuları kapsamaktadır. Buna ek olarak, 2012 yılında Ankara Kalkınma Ajansı (ANKARAKA) tarafından toplam bütçesi 5 milyon lira olan Kırsal Kalkınma Mali Destek Programı açılmıştır. Kırsal ekonominin çeşitlendirilmesi ve kırsaldaki işletmelerin rekabetçi yapıya kavuşturulmasının amaçlandığı Program, sadece Ankara’nın Akyurt, Beypazarı, Çubuk, Elmadağ, Kazan, Polatlı, Ayaş, Çamlıdere, Evren, Güdül, Kalecik, Kızılcahamam, Nallıhan, Şereflikoçhisar, Bala ve Haymana İlçelerini kapsamaktadır. Program sonuçlarına göre desteklenmesi uygun görülen 21 projeden 5 tanesi Haymana İlçesi’nde uygulanacaktır.
Sivil toplum kuruluşlarının hızla daha etkin hale gelmesi
Katılımcı demokratik yapı ve çoğulcu bir toplumun oluşmasına katkıda bulunan sivil toplum kuruluşları, bugün modern toplumların en etkin siyasi baskı ve toplumsal değişim aktörleri arasında bulunmakta ve ülkelerinin kamu diplomasisi faaliyetlerinde yer almaktadırlar[1]. Son yıllarda sivil toplum kuruluşları; sosyal, politik ve ekonomik anlamda yeni roller üstlenmekte olup etkinlik alanları genişlemektedir. Toplum ile karar vericiler arasında aracı niteliğindeki örgütlü sosyal yapısı ile vatandaşların düşüncelerinin devlete, devletin politikalarının vatandaşa aktarımını sağlamaktadırlar. Bir sivil toplum kuruluşu olarak Haymana Ticaret Borsası için sivil toplum kuruluşlarının karar alma süreçlerine etkisinin artması, sürece aktif olarak dâhil olması, özelde üyeleri genelde ise Bölge açısından önemli bir fırsat olarak görülmektedir.
|
Fırsatlar |
Etki Değerlendirmesi |
|||||
|
Temel Eğilimler |
İlişki |
Etkisi Çok Olumsuz |
Etkisi Olumsuz |
Etkisiz |
Etkisi Olumlu |
Etkisi Çok Olumlu |
|
Coğrafi konum |
İl merkezi ve çevre İller ile olan yakınlık |
|
|
|
X |
|
|
Tarım alanlarının varlığı |
Tarımsal ürün üretimlerinin devam etmesi |
|
|
|
X |
|
|
İlçe’nin yatırım teşviklerinde 5. Bölge’de olması |
Bölge’ye yatırımların artması |
|
|
|
|
X |
|
Bölge’ye tarımsal desteklerin artması |
Tarımsal alanda olumlu gelişmeler yaşanması |
|
|
|
|
X |
|
Sivil toplum kuruluşlarının hızla daha etkin hale gelmesi |
Borsa’nın karar alma süreçlerinde etkinliğinin artması |
|
|
|
|
X |
[1] Akçadağ, E. Avrupa Birliği Sürecinde Kamu Diplomasisi Faaliyetlerinde Sivil Toplum Kuruluşlarının Rolü, Politika Dergisi, 2011
3.6.2 Tehditler
İklim değişikliği
Artan küresel ısınma ile birlikte tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de iklim koşulları değişmektedir. Bu iklim değişikliği tarımsal faaliyetler açısından tehdit oluşturmakta, toprakların verimliliğini olumsuz etkilemektedir. Haymana’nın içerisinde bulunduğu İç Anadolu Bölgesi ise ülkemizde küresel ısınmanın muhtemel etkileri açısından en risk altında bulunan bölgelerinden birisidir. Her geçen yıl etkisi artması öngörülen küresel ısınmaya bağlı iklim değişikliği tarımsal faaliyetlerin yoğun olduğu Bölge için tehdit oluşturmaktadır.
Göç
Haymana dışa göç veren bir ilçe’dir. Sosyo-ekonomik şartların istenen düzeyde olmaması İlçede yaşanan göçün en büyük nedenidir. TÜİK verilerine göre (2011) Ankara'nın ilçeleri arasında 9 ilçede nüfus kaybı yaşanırken, en fazla kayıp 1.181 kişi ile Haymana'da yaşanmıştır. Dışa verilen göçün yüksek olması, gerek üretici ve tüketici gerekse insan kaynağı anlamında Bölge’de istenen altyapının oluşamamasına yol açmaktadır.
Gelişmişlik düzeyinin düşük olması
Kalkınma Bakanlığı tarafından yapılan İlçelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasına göre Haymana İlçesi, Ankara İlçeleri arasında Bala’dan sonra gelişmişlik düzeyi en düşük olan İlçe’dir. Ülke genelinde toplam 872 İlçe’nin gelişmişlik düzeyini ölçen kriterler ve Haymana’nın sıralaması şöyledir: Nüfus: 252.; şehirleşme oranı: 796.; nüfus artış hızı: 555.; nüfus yoğunluğu: 786.; nüfus bağımlılık oranı: 314; ortalama hanehalkı büyüklüğü: 267.; tarım sektöründe çalışanlar oranı: 185.; sanayi sektöründe çalışanlar oranı: 613.; hizmetler sektöründe çalışanlar oranı: 656.; işsizlik oranı: 671.; okur yazar oranı: 412.; bebek ölüm oranı: 593.; fert başına genel bütçe geliri: 473.; vergi gelirlerinin ülke içindeki payı: 351.; tarımsal üretimin ülke içindeki payı: 109.
|
Tehditler |
Etki Değerlendirmesi |
|||||
|
Temel Eğilimler |
İlişki |
Etkisi Çok Olumsuz |
Etkisi Olumsuz |
Etkisiz |
Etkisi Olumlu |
Etkisi Çok Olumlu |
|
İklim değişikliği |
Tarımsal çeşitliliğe ve verimliliğe olumsuz etki |
|
X |
|
|
|
|
Göç |
Nitelikli personel bulma zorluğu ve tarım sektörü çalışanlarının azalması |
X |
|
|
|
|
|
Gelişmişlik düzeyinin düşük olması |
Bölge kalkınmasına olumsuz etki |
|
X |
|
|
|
IV. GELECEĞE BAKIŞ
4.1 Misyon
5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu'nu çerçevesinde;
- Üyelerimizin ihtiyaçlarının en iyi şekilde karşılanması,
- Borsamızda işlem gören ürünlerin ulusal ticaretimizin gelişmesine ve serbest piyasa fiyatlarının oluşmasına katkı sağlaması,
- Üyelerimizin birbirleriyle olan ticari ilişkilerinde güvenin sağlanması,
- Üyelerimize sunulan bilgi ve sağladığımız hizmetlerimizi en iyi biçimde aktarılması,
- Tüm faaliyetlerimizde Bölgemizin ve ülkemizin gelişmesine katkıda bulunulmasıdır.
4.2 Vizyon
|
Yöneticilerimizin, çalışanlarımızın gayretleri ve üyelerimizin desteği ile kurumumuzun vizyonu ;
|
4.3 Değerler
• Üye ve paydaşlarına saygılı ve duyarlı;
Üyeleri ve paydaşlarıyla ilişkilerinde sorunlara duyarlı yaklaşan ve her koşulda saygısını kaybetmeyen.
• Katılımcı, yaratıcı ve işbirliğine inanan ekip çalışması yürüten;
Katılımcı personel anlayışı ile ekip çalışması ön planda tutularak, tüm personelin fikirleri alınan, yaratıcı fikirlere fırsat veren, birbirine güvenen personele sahip olan.
• İş disiplinine ve özveriye sahip;
Verilmekte olan hizmetlerin yasal mevzuata uygunluğu ve kurum kültürü çerçevesinde iş disiplinine sahip, nitelikli ve menfaat gözetmeksizin özverili hizmet veren.
• Ortak akıla inanan;
Faaliyetlerini; katılımcı bir yaklaşımla paydaşlarla etkileşim halinde planlayan ve uygulayan.
• Fırsat eşitliği yaratan;
Borsa bünyesinde çalışan tüm personele eşit koşullar sağlayarak fırsat eşitliğine önem veren.
• Toplumsal, çevresel, kültürel ve sanatsal duyarlılığa sahip,
Yasal görevlerin yanı sıra sosyal sorumluluk alanında faaliyetler geliştiren.
• Yenilikçi;
Daha hızlı ve kaliteli bir hizmet için, değişen dünya koşullarında ortaya çıkan yeni teknoloji ve sistemlerini kullanmada istekli olan.
• Emeğe saygılı;
Verilen hizmetin yerine getirilmesinde, müşteri ve çalışan memnuniyetinin sağlanması için harcanan emeğe saygıyla yaklaşan.
4.4 Stratejik Amaçlar
Stratejik amaç ve hedeflerinin belirlenmesinde; Borsa’nın misyonu, vizyonu, ilkeleri, paydaş beklentileri ve GZTF analizinden yararlanılmıştır. Buna göre faaliyetlerimiz gruplandırılmış, stratejik amaçlar ve stratejik amaçlar için hedefler belirlenmiştir.
Stratejik amaçlarımız; Borsamızın etkinliğini artırıcı nitelikte olmasına, aynı zamanda gerçekçilikten ve ulaşılabilirlikten uzak olmamasına dikkat edilerek hazırlanmıştır. Stratejik hedeflerimiz ve faaliyetlerimiz; stratejik amaçlarımıza ulaşmak için atacağımız adımları gösterirken, kendine özgü ve ölçülebilir alt amaçlar olarak belirlenmiştir. Stratejik amaçların aksine hedeflerin ve faaliyetlerin sayısal olarak ifade edilmesine ve bir zaman dilimini kapsamasına özen gösterilmiştir. Bir stratejik amacı gerçekleştirebilmek için birden fazla hedef ve faaliyet belirlenmiştir.
|
STRATEJİK AMAÇ 1: BORSANIN KURUMSAL YAPISININ GÜÇLENDİRİLMESİ
|
||
|
1.1 |
Borsanın İnsan Kaynakları Altyapısının Geliştirilmesi
|
|
|
|
1.1.1 |
Yeni istihdam yapılması |
|
|
1.1.2 |
Personelin mesleki ve kişisel gelişimi için eğitim faaliyetleri düzenlenmesi |
|
1.2 |
Üyelere Sunulan Hizmetlerin Geliştirilmesi
|
|
|
|
1.2.1 |
Eğitimlerin çeşitlendirmesi |
|
|
1.2.2 |
Memnuniyet anketleri düzenlenmesi |
|
|
1.2.3 |
İhtiyaç analizi anketi yapılması |
|
1.3 |
Laboratuarın Akredite Edilmesi
|
|
|
|
1.3.1 |
ISO 17025 Deney ve Kalibrasyon Laboratuarlarının Yeterliliği İçin Genel Şartlar Standardı için gerekli düzenlemelerin yapılması |
|
|
1.3.2 |
ISO 17025 Deney ve Kalibrasyon Laboratuarlarının Yeterliliği İçin Genel Şartlar Standardı için danışmanlık alınması |
|
|
1.3.3 |
ISO 17025 Deney ve Kalibrasyon Laboratuarlarının Yeterliliği İçin Genel Şartlar Standardı için başvurunun yapılması |
|
1.4 |
Borsa’nın Akredite Edilmesi
|
|
|
|
1.4.1 |
Borsa’nın TOBB tarafından akredite edilmesi için gerekli düzenlemelerin yapılması |
|
|
1.4.2 |
Borsa’nın TOBB tarafından akredite edilmesi için danışmanlık alınması |
|
|
1.4.3 |
Borsa’nın TOBB tarafından akredite edilmesi için başvurunun alınması |
|
1.5 |
Elektronik Satış Ofisinin Kurulması
|
|
|
|
1.5.1 |
İhtiyaç duyulan fiziksel altyapının belirlenmesi |
|
|
1.5.2 |
Elektronik satış ofisi kurulması için verilen ulusal ve/veya uluslararası finansal desteklerin (fon, hibe) araştırılması |
|
|
1.5.3 |
Elektronik satış ofisinin projelendirilmesi ve başvuru |
|
|
1.5.4 |
Elektronik satış ofisinin hazır hale gelmesi |
|
1.6 |
Mali Yapının Sürdürülmesi
|
|
|
|
1.6.1 |
Üye sayısının her yıl artırılması |
|
|
1.6.2 |
Aidatların yeniden düzenlenmesi ve bütçeye katkı sağlayacak şekilde her yıl değerlendirilmesi |
|
|
1.6.3 |
Aidat ödemeleri ile ilgili üyelerin düzenli bilgilendirilmesi |
|
STRATEJİK AMAÇ 2: BORSANIN ULUSAL VE ULUSLARARASI ETKİNLİĞİNİN ARTIRILMASI
|
||
|
2.1 |
Ulusal ve Uluslararası İşbirliklerinin Artırılması
|
|
|
|
2.1.1 |
Yerel ve Bölgesel düzeyde paydaşlar ile resmi ortaklıklar kurulması |
|
|
2.1.2 |
Yabancı ticaret borsaları ile ortaklık kurulması |
|
2.2 |
Ulusal ve Uluslararası Proje Deneyiminin Güçlendirilmesi
|
|
|
|
2.2.1 |
Ulusal düzeyde proje yapılması |
|
|
2.2.2 |
Uluslararası düzeyde proje yapılması |
|
2.3 |
Ulusal ve Uluslararası Faaliyetlere Aktif Katılım Sağlanması
|
|
|
|
2.3.1 |
Ulusal ve uluslararası fuarlara katılınması |
|
|
2.3.2 |
Ulusal ve uluslararası seminer/konferans/çalıştaylara katılınması |
|
STRATEJİK AMAÇ 3: HAYMANANIN SOSYAL VE EKONOMİK KALKINMASINA KATKI SAĞLANMASI
|
||
|
3.1 |
İstihdamın Artmasına Katkı Sağlanması
|
|
|
|
3.1.1 |
Gençlere yönelik girişimcilik eğitimleri düzenlenmesi |
|
|
3.1.2 |
Gençlere yönelik organik tarım eğitimleri düzenlenmesi |
|
|
3.1.3 |
Gençler ile borsa üyelerinin bir araya getirecek toplantılar düzenlenmesi |
|
3.2 |
Haymana’nın Tarım Potansiyelinin Kullanımının Artırılması
|
|
|
|
3.2.1 |
Üyelerin güncel tarım teknolojileri ve uygulamaları konusunda bilgilendirilmesi |
|
|
3.2.2 |
Üyelere yönelik organik tarım konusunda eğitimler verilerek Bölge’de organik tarımcılığın teşvik edilmesi |
|
|
3.2.3 |
Yöresel ürünlerin tanıtımının sağlanması |
4.5 Performans Göstergeleri
|
Stratejik Amaç |
Hedef |
Faaliyet |
Performans göstergesi |
Sorumlu Birim |
|||
|
|
|
|
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
|
|
STRATEJİK AMAÇ 1: BORSANIN KURUMSAL YAPISININ GÜÇLENDİRİLMESİ
|
1.1 Borsanın İnsan Kaynakları Altyapısının Geliştirilmesi |
1.1.1 Yeni istihdam yapılması |
- |
Yıl içerisinde 1 kişi istihdam edilmesi |
- |
Yıl içerisinde 1 kişi istihdam edilmesi |
- Genel Sekreterlik - Tescil ve Muhasebe Birimi |
|
1.1.2 Personelin mesleki ve kişisel gelişimi için eğitim faaliyetleri düzenlenmesi |
Her yıl 2 eğitim düzenlenmesi |
Her yıl 2 eğitim düzenlenmesi |
Her yıl 2 eğitim düzenlenmesi |
Her yıl 2 eğitim düzenlenmesi |
- Genel Sekreterlik - Projeler Birimi |
||
|
1.2 Üyelere Sunulan Hizmetlerin Geliştirilmesi |
1.2.1 Eğitimleri çeşitlendirmesi
|
- |
1 yeni eğitim eklenmesi |
- |
1 yeni eğitim eklenmesi |
- Projeler Birimi |
|
|
1.2.2 Memnuniyet anketleri düzenlenmesi |
Yılsonunda 1 anket hazırlanması |
Yılsonunda 1 anket hazırlanması |
Yılsonunda 1 anket hazırlanması |
Yılsonunda 1 anket hazırlanması |
- Genel Sekreterlik - Projeler Birimi |
||
|
1.2.3 İhtiyaç analizi anketi yapılması |
- |
Yılbaşında 1 anket yapılması |
Yılbaşında 1 anket yapılması |
Yılbaşında 1 anket yapılması |
- Genel Sekreterlik - Projeler Birimi |
||
|
1.3 Laboratuarın Akredite Edilmesi |
1.3.1 ISO 17025 Deney ve Kalibrasyon Laboratuarlarının Yeterliliği İçin Genel Şartlar Standardı için gerekli düzenlemelerin yapılması |
Yılsonuna kadar laboratuar altyapısının güçlendirilmesi |
İlk 6 ay içerisinde laboratuar altyapısının güçlendirilmesi |
- |
- |
- Genel Sekreterlik - Laboratuar Birimi |
|
|
|
1.3.2 ISO 17025 Deney ve Kalibrasyon Laboratuarlarının Yeterliliği İçin Genel Şartlar Standardı için danışmanlık alınması |
- |
İlk 6 ay içerisinde danışmanlık alınması |
- |
- |
- Genel Sekreterlik - Laboratuar Birimi |
|
|
1.3.3 ISO 17025 Deney ve Kalibrasyon Laboratuarlarının Yeterliliği İçin Genel Şartlar Standardı için başvurunun yapılması |
- |
Son 6 ay içerisinde başvurunun yapılması |
- |
- |
- Genel Sekreterlik - Laboratuar Birimi |
||
|
1.4 Borsa’nın Akredite Edilmesi |
1.4.1 Borsa’nın TOBB tarafından akredite edilmesi için gerekli düzenlemelerin yapılması |
Yılsonuna kadar düzenlemelerin yapılması |
Yıl içerisinde düzenlemelerin yapılması |
- |
- |
- Tüm Birimler |
|
|
1.4.2 Borsa’nın TOBB tarafından akredite edilmesi için danışmanlık alınması |
- |
Yıl içerisinde danışmanlık alınması |
- |
- |
- Genel Sekreterlik |
||
|
|
1.4.3 Borsa’nın TOBB tarafından akredite edilmesi için başvurunun alınması |
- |
- |
TOBB’a başvurunun yapılması |
- |
- Genel Sekreterlik |
|
|
1.5 Elektronik Satış Ofisinin Kurulması |
1.5.1 İhtiyaç duyulan fiziksel altyapının belirlenmesi |
Elektronik satış ofisinin fiziksel altyapısı için ihtiyaç duyulan mal ve ekipmanların listesinin oluşturulması |
- |
- |
- |
- Genel Sekreterlik - Projeler Birimi |
|
|
1.5.2 Elektronik satış ofisi kurulması için verilen ulusal ve/veya uluslararası finansal desteklerin (fon, hibe) araştırılması |
Fon ve/veya hibe veren kurum ve kuruluşların açmış oldukları destek programlarının takibi |
- |
- |
- |
- Genel Sekreterlik - Projeler Birimi |
||
|
1.5.3 Elektronik satış ofisinin projelendirilmesi ve başvuru |
- |
Uygun görülen fon, hibe sağlayıcısı kurumdan destek alınması için proje hazırlanması |
- |
- |
- Projeler Birimi |
||
|
1.5.4 Elektronik satış ofisinin hazır hale gelmesi |
- |
- |
Projenin onaylanmasına müteakip öngörülen satın alımların gerçekleştirilmesi |
- |
- Genel Sekreterlik - Projeler Birimi - Tescil ve Muhasebe Birimi |
||
|
1.6 Mali Yapının Sürdürülmesi |
1.6.1 Üye sayısının her yıl artırılması |
Yılsonuna kadar %3 artış |
Yılsonuna kadar %6 artış |
Yılsonuna kadar %9 artış |
Yılsonuna kadar %12 artış |
- Genel Sekreterlik |
|
|
1.6.2 Aidatların yeniden düzenlenmesi ve bütçeye katkı sağlayacak şekilde her yıl değerlendirilmesi
|
Yılsonu bütçe odaklı 1 toplantı düzenlenmesi |
Yılsonu bütçe odaklı 1 toplantı düzenlenmesi |
Yılsonu bütçe odaklı 1 toplantı düzenlenmesi |
Yılsonu bütçe odaklı 1 toplantı düzenlenmesi |
- Genel Sekreterlik - Tescil ve Muhasebe Birimi |
||
|
1.6.3 Aidat ödemeleri ile ilgili üyelerin düzenli bilgilendirilmesi
|
Yıl içerisinde üyelerin en az 1 kez düzenli ziyaret edilmesi |
Yıl içerisinde üyelerin en az 2 kez düzenli ziyaret edilmesi |
Yıl içerisinde üyelerin en az 2 kez düzenli ziyaret edilmesi |
Yıl içerisinde üyelerin en az 2 kez düzenli ziyaret edilmesi |
- Genel Sekreterlik - Tescil ve Muhasebe Birimi |
||
|
STRATEJİK AMAÇ 2: BORSANIN ULUSAL VE ULUSLARARASI ETKİNLİĞİNİN ARTIRILMASI
|
2.1 Ulusal ve Uluslararası İşbirliklerinin Artırılması |
2.1.1 Yerel ve bölgesel düzeyde paydaşlar ile resmi ortaklıklar kurulması |
Yılsonuna kadar işbirliği kurulacak kurumlar ile iletişime geçilmesi |
Yıl boyunca en az 1 paydaş ile resmi ortaklık kurulması |
Yıl boyunca en az 1 paydaş ile resmi ortaklık kurulması |
Yıl boyunca en az 2 paydaş ile resmi ortaklık kurulması |
- Genel Sekreterlik |
|
2.1.2 Yabancı ticaret borsaları ile ortaklık kurulması |
Yılsonuna kadar işbirliği kurulacak kurumlar ile iletişime geçilmesi |
Yıl boyunca en az 1 yabancı ticaret borsası ile ortaklık kurulması |
Yıl boyunca en az 1 yabancı ticaret borsası ile ortaklık kurulması |
Yıl boyunca en az 2 yabancı ticaret borsası ile ortaklık kurulması |
- Genel Sekreterlik |
||
|
2.2 Ulusal ve Uluslararası Proje Deneyiminin Güçlendirilmesi |
2.2.1 Ulusal düzeyde proje yapılması
|
Yılsonuna kadar başvurulabilecek hibe/ fon olanaklarının araştırılması |
Yıl içerisinde en az 1 proje başvurusu |
Yıl içerisinde en az 2 proje başvurusu |
Yıl içerisinde en az 2 proje başvurusu |
- Genel Sekreterlik - Projeler Birimi |
|
|
2.2.2 Uluslararası düzeyde proje yapılması |
Yılsonuna kadar başvurulabilecek hibe/ fon olanaklarının araştırılması |
Yıl içerisinde en az 1 proje başvurusu |
Yıl içerisinde en az 2 proje başvurusu |
Yıl içerisinde en az 2 proje başvurusu |
- Genel Sekreterlik - Projeler Birimi |
||
|
Hedef 2.3 Ulusal ve Uluslararası Faaliyetlere Aktif Katılım Sağlanması
|
2.3.1 Ulusal ve uluslararası fuarlara katılınması |
Yılsonuna kadar bir sonraki yılın fuarlarının araştırılması |
Yılsonuna kadar bir sonraki yılın fuarlarının araştırılması ve en az 1 ulusal katılınması |
Yılsonuna kadar bir sonraki yılın fuarlarının araştırılması ve en az 1 ulusal, 1 uluslararası fuara katılınması |
Yılsonuna kadar bir sonraki yılın fuarlarının araştırılması ve en az 1 ulusal fuara katılınması |
- Genel Sekreterlik
|
|
|
|
2.3.2 Ulusal ve uluslararası seminer/ konferans/ çalıştaylara katılınması
|
Yılsonuna kadar bir sonraki yılın etkinliklerinin araştırılması |
Yılsonuna kadar bir sonraki yılın etkinliklerinin araştırılması ve en az 2 etkinliğe katılınması |
Yılsonuna kadar bir sonraki yılın etkinliklerinin araştırılması ve en az 2 etkinliğe katılınması |
Yılsonuna kadar bir sonraki yılın etkinliklerinin araştırılması ve en az 2 etkinliğe katılınması |
- Genel Sekreterlik - Projeler Birimi |
|
|
STRATEJİK AMAÇ 3: HAYMANANIN SOSYAL VE EKONOMİK KALKINMASINA KATKI SAĞLANMASI
|
Hedef 3.1 İstihdamın Artmasına Katkı Sağlanması
|
3.1.1 Gençlere yönelik girişimcilik eğitimleri düzenlenmesi
|
- |
Yıl içerisinde 1 kez girişimcilik eğitimi düzenlenmesi |
Yıl içerisinde 2 kez girişimcilik eğitimi düzenlenmesi |
Yıl içerisinde 2 kez girişimcilik eğitimi düzenlenmesi |
- Genel Sekreterlik - Projeler Birimi |
|
3.1.2 Gençlere yönelik organik tarım eğitimleri düzenlenmesi |
Yıl içerisinde 1 kez organik tarım eğitimi düzenlenmesi |
Yıl içerisinde 1 kez organik tarım eğitimi düzenlenmesi |
Yıl içerisinde 2 kez organik tarım eğitimi düzenlenmesi |
Yıl içerisinde 2 kez organik tarım eğitimi düzenlenmesi |
- Genel Sekreterlik - Projeler Birimi |
||
|
|
3.1.3 Gençler ile borsa üyelerinin bir araya getirecek toplantılar düzenlenmesi |
Yılsonuna kadar 1 toplantı düzenlenmesi |
Yılsonuna kadar 1 toplantı düzenlenmesi |
Yılsonuna kadar 1 toplantı düzenlenmesi |
Yılsonuna kadar 1 toplantı düzenlenmesi |
- Genel Sekreterlik - Projeler Birimi |
|
|
3.2 Haymana’nın Tarım Potansiyelinin Kullanımının Artırılması |
3.2.1 Üyelerin güncel tarım teknolojileri ve uygulamaları konusunda bilgilendirilmesi |
- |
Yıl içerisinde üyelere yönelik en az 1 kez eğitim düzenlenmesi |
Yıl içerisinde üyelere yönelik en az 1 kez eğitim düzenlenmesi |
Yıl içerisinde üyelere yönelik en az 1 kez eğitim düzenlenmesi |
- Genel Sekreterlik - Projeler Birimi |
|
|
3.2.2 Üyelere yönelik organik tarım konusunda eğitimler verilerek Bölge’de organik tarımcılığın teşvik edilmesi |
- |
Yıl içerisinde üyelere yönelik en az 1 kez eğitim düzenlenmesi |
Yıl içerisinde üyelere yönelik en az 1 kez eğitim düzenlenmesi |
Yıl içerisinde üyelere yönelik en az 1 kez eğitim düzenlenmesi |
- Genel Sekreterlik - Projeler Birimi |
||
|
3.2.3 Yöresel tarım ürünlerin tanıtımının sağlanması |
- |
Katılınacak fuar ve etkinlikler için yöresel tarım ürünlerini tanıtıcı en az 2 materyal hazırlanması |
Katılınacak fuar ve etkinlikler için yöresel tarım ürünlerini tanıtıcı en az 2 materyal hazırlanması |
Katılınacak fuar ve etkinlikler için yöresel tarım ürünlerini tanıtıcı en az 2 materyal hazırlanması |
- Genel Sekreterlik
|
||
4.6 İzleme Değerlendirme
Haymana Ticaret Borsası stratejik planda belirlenen amaçlara ulaşmak ve stratejik plandan en fazla faydayı sağlamak amacıyla ilgili hedef ve faaliyetleri sorumlu personeller ile takip edecektir. İzleme ve değerlendirme işlemi belirli aralıklarla yönetim kurulu toplantılarında tüm ilgili birimlerin katılımı ile gözden geçirilecek, performans göstergeleri yılsonunda takip edilecektir. Planlanan hedef ve faaliyetlerden sapmalar olması durumunda Borsa yönetimi tarafından bir sonraki yıl için alınacak önlemler belirlenecektir.
V. SONUÇ
Haymana Ticaret Borsası tarafından hazırlanan Stratejik Planlama çalışması, üst yönetimin yanı sıra, tüm personelinin etkin katılımıyla yürütülmüş, ayrıca başta Borsa’nın üyeleri olmak üzere, pek çok yerel paydaşın görüşlerine başvurulmuştur.
Kurumsallaşma sürecinin bir parçası olarak, 2013-2016 dönemine ait Stratejik Planın uygulanmasıyla; Haymana Ticaret Borsası’nın, yönetim anlayışında, hizmet sunum kalitesinde, üyeleri ile ilişkilerinde, ulusal ve uluslararası etkinliğinde nicel ve nitel anlamda artış olması beklenmektedir.
Haymana Ticaret Borsası’nın Stratejik Plan çerçevesinde belirlediği vizyonuna 3 stratejik konu ile ulaşabileceği planlanmaktadır. Bunlar;
1. Borsanın Kurumsal Yapısının Güçlendirilmesi
2. Borsanın Ulusal ve Uluslararası Etkinliğinin Artırılması
3. Haymananın Sosyal ve Ekonomik Kalkınmasına Katkı Sağlanması’dır.
Haymana Ticaret Borsası’nın 2013–2016 yılları arasında planlama ilkeleri doğrultusunda yürütmeyi ve sonuçlarını izlemeyi öngördüğü Hedef ve ilgili Stratejileri kapsayan bu planın, Bölge’nin ekonomik gelişmesi, üyelerin güçlenmesi, personelin motivasyonu hususunda destekleyici nitelikte bir belge olması beklenmekte, Haymana Ticaret Borsası’nın daha güçlü bir kurumsal yapıya kavuşmasına katkı sağlaması umulmaktadır.
VI. YARARLANILAN KAYNAKLAR
1. 5174 No’lu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu
2. 5436 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun
3. Odalar ve Borsalar için Akreditasyon Kılavuzu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, 2010
4. Erkan, V. Kamu Kuruluşlarında Stratejik Planlama, Türkiye Uygulaması ve Kuruluşlarda Başarıyı Etkileyen Faktörler, Ankara, 2008
5. Bryson, John M. Strategic Planning for Public and Nonprofit Organizations. 3.Ed. Jossey-Bass, CA., 2004
6. Fertekligil, A. Türkiye’de Borsanın Tarihçesi, İstanbul, 2000
7. Akçadağ, E. Avrupa Birliği Sürecinde Kamu Diplomasisi Faaliyetlerinde Sivil Toplum Kuruluşlarının Rolü, Politika Dergisi, 2011
8. Doğan Burtan, B. Ticaret Borsacılığının Dünyada ve Türkiye’deki Gelişim Süreçlerine Genel Bir Bakış, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 1, 2010
9. Beşirli, M. Osmanlı’da Borsa: Dersaadet Tahvilât Borsası’ndan Eshâm Ve Tahvilât Borsası’na Yeni Düzenleme Girişimleri, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt: 19, Sayı: 1, Elazığ, 2009
10. Üzümoğlu, S. S. Tarımsal Ürün Borsaları ve Vadeli İşlemler, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli, 2008
11. İpekçioğlu, Ş. Şanlıurfa Ticaret Borsası’nın Yapısı ve İşleyişi, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa, 2007
12. Köse, M. Osmanlıda Borsa ve Galata Bankerlerinin Devletin Mali Yapısındaki Yeri, Atatürk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 18, Erzurum, 2001
13. Uzun, Y. İnsan Kaynakları Yönetiminde Bir Uygulama Örneği: İngiltere Sayıştayı, Sayıştay Dergisi, Sayı: 70